Rüşvete Bulaşana İhale Yasağı 

TBMM Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm Komisyonu, Kamu İhale Kanunu ile Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununda Değişiklik Yapılmasını Öngören Kanun Tasarısını kabul etti.

Tasarıya göre, onaylanan veya iptal edilen ihale kararları, en geç 3 gün içinde ihaleyi kazanan dahil olmak üzere, bütün isteklilere bildirilecek. Tekliflerin değerlendirmeye alınmama veya uygun bulunmama gerekçeleri de kesinleşen ihale kararında belirtilecek. İstekliler, kesinleşen ihale kararıyla birlikte kendi tekliflerinin uygun bulunmama gerekçelerini de aynı anda öğrenecek.

Kesinleşen ihale kararının bildiriminden itibaren belirtilen süreler geçmedikçe, sözleşme imzalanamayacak, böylece ihalelere yapılacak başvurular güvence altına alınacak.

Ayrıca, ihale sonucunun bütün isteklilere bildiriminden itibaren, doğal afetler ve olağanüstü durumlarda yapılacak alımlara ile milli savunma için yapılacak alımlarda 5 gün, diğer hallerde ise 10 gün geçmedikçe sözleşme imzalanamayacak.

PARASAL BÜYÜKLÜĞE GÖRE İLAN
Kanun kapsamında yer alan idarelerin yapım işleri ile mal ve hizmet alımlarının sonuçları, en geç 15 gün içinde Kamu İhale Kurumuna bildirilecek. Bu sonuçlardan, kanun kapsamındaki ihalelere ilişkin olanlar, Kurum tarafından Kamu İhale Bülteninde yayımlanacak.

İhale sonuçlarının belirli parasal tutarların üzerinde olması halinde, Kamu İhale Bülteninde yayımlanarak ilan edilecek. Ancak, istisna ve doğrudan temin kapsamında yapılan alımlar için böyle bir zorunluluk bulunmayacak. Ayrıca, kamu ihale sözleşmelerinin Sayıştay Başkanlığınca tesciline ilişkin uygulamalara da son veriliyor.

ŞİKAYET BAŞVURULARI
Tasarıya göre, ihale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını iddia eden aday veya istekliler, şikayet ve itirazen şikayet başvurusunda bulunabilecekler.

Şikayet ve itirazen şikayet başvuruları, dava açılmadan önce tüketilmesi zorunlu idari başvuru yolları olacak.

Tasarıyla, doğal afetler, savunma ve güvenlikle ilgili ihalelerde idareye yapılan şikayet başvuru süresi; 15 günden 5 güne, diğer durumlarda 15 günden 10 güne iniyor. İdarenin şikayete cevap verme süresi ise 30 günden 10 güne, kuruma itirazen şikayet başvuru süresi 15 günden 10 güne düşürülüyor.

İhale dokümanına ilişkin şikayetler, ihale tarihinden 3 iş günü öncesine kadar yapılabilecek.

Kamu İhale Kurumuna yapılan itirazen şikayetler karara bağlanmadan ihale sözleşmesi imzalanamayacak.

İdarenin ihalenin iptali işlemleri, itirazen şikayet konusu yapılamayacak. Ancak, idareye yapılan şikayet üzerine, idarenin ihalenin iptali kararını vermesi durumunda, bu kararlara karşı itirazen şikayet başvurusu yapılabilecek.

Kurum, itirazen şikayete ilişkin nihai kararını, incelenen ihaleye ilişkin gerekli bilgi ve belgeler ile ihale işlem dosyasının kayıtlara alındığı tarihi izleyen 20 gün içinde verecek.

ELEKTRONİK ORTAM
Tasarıyla ihale, şikayet ve itirazen şikayet sürecinde idareler ve Kurum tarafından yapılan bildirimlerle tebligatlarda, işin niteliğine uygun olarak hızlı ve etkin bildirim araçlarının kullanılmasına imkan sağlanıyor.

Elektronik imza kullanılarak yapılan işlemler ile Elektronik Kamu Alımları Platformu üzerinden yapılacak işlemlerde onay aranmayacak.

Ayrıca, dinamik alım sistemi, çerçeve anlaşma ve elektronik eksiltme gibi elektronik araçların yaygın olarak kullanıldığı sistemlerde, elektronik ortamda tekliflerin alınması mümkün olabilecek.

ELEKTRONİK KAMU ALIMLARI PLATFORMU
Tasarıyla, ihale sürecindeki işlemlerin elektronik araçlar kullanılarak gerçekleştirilmesi, bu amaçla Kamu İhale Kurumunun Elektronik Kamu Alımları Platformu kurması öngörülüyor. Platformun işletilmesi ile ihale sürecinde elektronik araçların kullanımına ilişkin kurulları, Kamu İhale Kurumu belirleyecek.

ÇERÇEVE ANLAŞMA İMKANI
İdareler, mal ve hizmet alımları ile yapım işleri çerçeve anlaşmaya taraf olan istekli veya isteklilerden temin edebilecekler.

Bütün koşulların baştan belirlenmiş olması kaydıyla tek istekli ile de çerçeve anlaşma yapılabilecek. İstenilen şartları sağlayan yeterli sayıda isteklinin bulunması halinde, çerçeve anlaşmaya taraf olacak istekli sayısı 3'ten az olmamak üzere idarece belirlenecek. Çerçeve anlaşmaya ilişkin şartları sağlayan 3 isteklinin bulunmaması halindeyse 2 istekli ile çerçeve anlaşma yapılabilmesine de izin veriliyor.

Çerçeve anlaşmaya taraf olan istekli sayısının 3'ten fazla olduğu durumlarda, eğer istekli sayısı sonradan 3'ün altına inerse çerçeve anlaşma sona erdirilecek.

DİNAMİK ALIM VE ELEKTRONİK EKSİLTME
Tasarıyla, AB direktiflerinde bulunan ve üye ülkelerde uygulanan, ''Dinamik alım sistemi'' ve ''Elektronik eksiltme'' gibi yeni alım yöntemlerinin kullanılmasına da izin veriliyor.

İdarelerin finansal kiralama suretiyle yapacakları mal alımlarında uygulanacak esas ve usuller de Kamu İhale Kurumu tarafından belirlenecek.

Kamu İhale Kurumu, bundan böyle kanun ve ilgili mevzuat hükümlerine aykırılık iddialarını inceleyemeyecek.

TBMM Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm Komisyonu, Kamu İhale Kanunu ile Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununda değişiklik yapılmasına dair tasarıyı kabul etti.

Tasarıya göre, Kamu İhale Kanunu kapsamında sağlık hizmeti veren tüm idareler, birbirlerinden teşhis ve tedaviye yönelik mal ve hizmet alabilecekler.

Ar-Ge faaliyetleri kapsamında TÜBİTAK'ın yapacağı mal, hizmet ve danışmanlık hizmet alımları, Kamu İhale Kanunu kapsamı dışında olacak.

Uluslararası mükellefiyetlerden doğan veya ulusal amaçlı, savunma, güvenlik, insani yardım gibi durumlarda ortaya çıkabilecek acil ihtiyaçların, süratli ve etkin bir biçimde temini amacıyla, önceden güvenceler alınmasına olanak sağlayan anlaşmalar veya sözleşmeler yaparak, mal ve hizmet alımları yapılabilecek.

RÜŞVETTEN HÜKÜM GİYENLER İHALEYE KATILAMAYACAK
Ülkesinde ya da yabancı ülkede kamu görevlilerine rüşvet vermekten hüküm giyenler, ihalelere katılamayacak.

Tasarı, denetim ve yönetim faaliyetleri nedeniyle alınacak belgelerin düzenlenmesi ve değerlendirilmesi esaslarında değişiklik yapıyor.

Tasarıyla, son 15 yıl içinde işin gerçekleştirme miktarına bağlı oransal uygulamadan vazgeçilerek, biten veya devem eden işler için ayrı düzenleme getiriyor.

Buna göre, kamu ve özel sektörde yapım ve yapımla ilgili hizmet işlerinde isteklilere ait ihale konusu işlere ilişkin olarak, biten işler için; işin kabulünün yapıldığı tarihten itibaren 15 yıl geçerli olmak üzere iş bitirme, denetlenen veya yönetilen işler için iş denetleme ve iş yönetme belgeleri istenecek.

Devam eden işler için; ilk sözleşme bedeli tamamlanması şartıyla, toplam sözleşme bedelinin en az yüzde 80'i oranında gerçekleştirilen işlere ilişkin olarak iş durum, denetlenen veya yönetilen işler için iş denetme ve iş yönetme belgeleri aranacak.

Mal ve hizmet alımlarında ise son 5 yıl içinde kabul işlemlerinin tamamlanması şartıyla isteklinin ihale konusu iş veya benzer işlerde; kamu veya özel sektörde o işe ait sözleşme bedelinin en az yüzde 80'i oranında gerçekleştirdiği işlerle ilgili deneyimini gösteren belgeler geçerli olacak.

İHALE İLAN SÜRELERİ İLE ÖN İLAN
İlanların elektronik araçlarla yapılması halinde, ilan süresi 7 gün kısaltılabilecek. İlan süresi böylece 40 günden 33 güne düşürülebilecek.

İlan ile ihale ve ön yeterlik dokümanına Elektronik Kamu Alımları Platformu üzerinden doğrudan erişim sağlanması halinde ilan, ihaleden 35 gün gönce yapılacak. Belli istekliler arasında ihale usulüyle yapılacak ihalelerde de ön yeterliği belirlenen adaylara yapılacak 40 günlük davet süresi 5 gün kısaltılabilecek.

İdareler, yaklaşık maliyeti genel bütçeli idarelerde 300 bin YTL, diğer idarelerde 500 bin YTL değerde veya bu değerleri aşan ihaleler için Kamu İhale Bülteninde ön ilan yapılabilecek. Uluslararası ilan yapılan haller dahil ön ilan yapılması halinde 40 günlük ilan ve davet süresi 24 güne kadar indirilebilecek.

Belli istekliler arasında ihale usulü ve açık ihale usulüyle yapılacak ön ihaleler, Resmi Gazete yerine Kamu İhale Bülteninde ilan edilecek.

Ön ilan yapılmış olması, idareye ihale yapma yükümlülüğü getirmeyecek. Ön ilan yapılan hallerde ihalenin açık ihale veya belli istekliler arasında ihale usullerinden biriyle gerçekleştirilmesi zorunlu tutulacak. Ön ilanlar, Kamu İhale Bülteninde ücretsiz yayımlanacak.

İLAN YAPILMAYACAK DURUMLAR
İdarenin 50 bin YTL'ye kadar olan mamul mal, malzeme veya hizmet alımları ile doğal afetler, salgın hastalıklar, idarenin önceden öngöremediği can kaybına yol açacak olaylar veya savunma ve güvenlikle ilgili özel durumların ortaya çıkması halinde ilan yapılmayacak.

İlan yapılmayan hallerde en az 3 istekli davet edilerek yeterlik belgelerini ve fiyat tekliflerini birlikte vermeleri istenecek.

TEKLİFLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ
Özelliğinden veya belli süre içinde kullanılma zorunluluğundan dolayı stoklanması ekonomik olmayan veya acil durumlarda kullanılacak ilaç, aşı, serum, kan ve kan ürünleri, anti-serum, ortez, protez, tıbbi sarf malzemeleri, test ve tetkik sarf malzemeleri ile fikri ve sınai mülkiyet haklarının ulusal ve uluslararası kuruluşlar nezdinde tescilini sağlamak için gerçekleştirilen hizmet alımları doğrudan sağlanabilecek.

İhale komisyonu, aşırı düşük tekliflerin tespiti ve değerlendirilmesinde Kurumca belirlenen kriterleri esas alacak. Kurum bu maddenin uygulanmasında; aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değer veya sorgulama kriterleri ya da ortalamalar belirlemeye yetkili olacak.

ŞİKAYETLERİN İNCELENMESİ
Tasarıyla, Kamu İhale Kurumunun, gerekli gördüğü takdirde kanun ve ilgili mevzuat hükümlerine aykırılık bulunduğuna ilişkin iddiaları inceleme ve sonuçlandırma görevi kaldırılacak.

Tasarıyla, mevcut kanunda yer alan ''Kurum gerekli gördüğü takdirde, bu Kanun ve ilgili mevzuat hükümlerine aykırılık bulunduğuna ilişkin iddiaları da inceler ve sonuçlandırır'' ibareleri çıkarılıyor.

Dava açma, icra takibi yapma ve mahkemelerce verilen kararlara karşı üst mercilere başvurmaktan vazgeçme yetkisi ile üst dereceli mahkemelerce verilen kararlara karşı karar düzeltme yoluna gidilmesinden vazgeçme yetkisi Kurula ait olacak.

KURUL BAŞKANI VE ÜYELERİ, DERS VEREBİLECEK
Kurul Başkanı ve üyeleri, asli görevlerini aksatmamak kaydıyla telif ücreti karşılığı bilimsel amaçlı yayın yapabilecek, ücret karşılığı ders verebilecek. Bunun dışında, özel bir kanuna dayanmadıkça resmi veya özel hiçbir görev alamayacak.

Mimarlık ve mühendislik, etüt ve proje, harita, kadastro, her ölçekte imar planı, imar uygulama, ÇED raporu hazırlanması, plan, yazılım geliştirme, tasarım gibi teknik, mali, hukuki veya benzeri alanlardaki hizmetler, danışmanlık hizmet sunucularından alınacak.

Tasarı, yeni mezun mimar ve mühendislerin iş deneyimi elde edene kadarki süreçte diplomalarını kullanmalarına da imkan tanıyor. İş deneyimi bulunmayan mühendis veya mimarlar, yapım işi ihalelerine başvurularında, toplam süresi 15 yılı geçmemek kaydıyla, mezuniyetlerinden sonra her geçen yıl 122 bin 387 YTL şeklinde hesaplanarak, iş deneyimi olarak dikkate alınacak.