SGK İlaçta Ne Gibi Uygulamalar Getiriyor? 

Yeni düzenlemeler, ilaç hususunda 2 olayı ön plana çıkarıyor. Bunlardan ilki ve en mühimi hastaların artık ilaca daha çok nakit ödeyecekleri, öbürü ise belirli hastalık gruplarında (kronik hastalıklar) reçete imla süresinin kısalması. Son günlerde vatandaşlar “ilaçta gerçekten fiyatlar artıyor mu?”diye sormaya başladı. Taban bedel nasıl etkiler? SGK’nın yeni düzenlemesiyle bazı eşdeğer ilaç gruplarında hastalarca ilaca ödemesi yapılan rakamlarda yükselme olacağı doğru. Bu artışın esas sebebi, SGK’nın halen uygulamakta olduğu bant bedel uygulamasının beraberinde bundan böyle taban bedel uygulamasının da devreye girecek olması.

SGK, bant bedel uygulamasında, eşdeğer demek oluyor ki aynı etken maddelere sahip gruptaki ilaçlardan en ucuzunun üzerine % 10 katkı yapmakta idi. Şu anda bazı ilaç gruplarında bundan vazgeçecek ve taban bedel uygulayacak, demek oluyor ki % 10 katkıyı bu ilaç gruplarında yapmayacak. Diğer yandan bant uygulaması ilaç gruplarının çok büyük bir bölümünde halen daha devam ediyor ve SGK % 10 katkıyı bu ilaçlarda yapmakda . Katkı yapmadığı ilaç grupları şimdilik sınırlı olacak ve sadece bu ilaç fiyatlarında yükselme yaşanacak. Ancak SGK’nın yapmış olduğu % 10’luk katkının zamanla tüm eşdeğer ilaçlardan kaldırılması da planlanmakta. Genel Sağlık Sigortası (GSS) Genel Müdürü İsmet Köksal yapmış olduğu duyuruda eşdeğer ilaçların birbiriyle aynı olduğuna vurgu yapıp, dünya örneklerinde de eşdeğer ilaçlara aynı rakamın ödendiğine işaret ediyor.

Köksal, uygulamadaki amacın tasarruf yapmak olmadığının altını çizerek, “Artık aynı etken maddeli ilaca aynı parayı ödüyoruz, ‘Bu ikisi aynıdır’ diyoruz. Bunu da diyen biz değil, otorite olarak Sağlık Bakanlığı’dır” diyor. Esasen bu görüşe katılmamak imkânsız. İlaç harcamalarının çok fazla sürat ile yükseldiği bir memlekette , ilerki zamanlarda de ilaç harcamalarını karşılayabilmenin bir yolu akılcı ilaç uygulamalarından geçiyor. İlaca 15 milyar TL harcama 2014 senesinde SGK’nın ilaç harcamalarının 15 milyar TL’nin üzerine çıkacağı ifade ediliyor. Türkiye’de ilaç harcamaları daimi yükselme gösteriyor olmakla beraber, ilaçta bilinçli kullanımın olmadığı da görülüyor. Yapılan bir araştırmaya göre, evlerde mevcut bulunan ilaçların % 32’lik kısmı kullanılmamış, bunun yanı sıra antbiyotik kullanımında gercekleşen yanlışlar, özelikle ilaçların zamanından evvel kullanımına nihayet verilmesi de hastalıklarla mücadelede zayıf kalınmasına ne sebepten oluyor İlaç endüstrisi ne diyor?

SGK’nın yapmış olduğu nihayet değişiklikle ilgili olarak İlaç Endüstrisi İşverenleri Sendikası (İES), bu değişikliğin haberleri olmadan yapılmasının doğru bulunmadığı savunuyor. Endüstriye göre, - Uygulama kapsamına alınan gruplardaki ürünler için sürat ile yeni bir bedel erozyonu yaşanabilecek ve bu ürünlerin pazarları emtialaşabilir. - Üreticiler pazarı ele geçirmek ismine irrasyonel ve yanlış fiyatlamalara gidebilir. - Hızla emtialaşan bir pazarda ürün kalitesi ve farklılığı sürat ile gerileyebilir. - Buna bağlı olarak ilerki zamanlarda arz sıkıntıları ortaya yükselebilir . - Tasarruf amacıyla gercekleşen bu tatbikat sonunda pazardan yok olan emtialaşmış/değersiz ürünlerin yerini çok fazla daha yüksek fiyatlı ürünler alabilir. Devletin kaybı olmasın... Sonuç olarak, SGK’nın nihayet düzenlemesi sınırlı bir ilaç grubunda katkı payı artışı yaratabilir.

Ancak, bu yükselme tümünün hastanın tercihleri ile ilgili. Aynı etken maddelere sahip, aynı tedavi sonuçları yaratan ilaçlar için değişik fiyatlar çıkması piyasa koşuları için olağan kabul edilse de ülkedeki en çok büyük ilaç alıcısı olan SGK için, aynı neticesi doğuran iki ilaçtan birine daha çok nakit ödüyor olmak anlamlı değildir. Vatandaşın cebinden çıkan 1 TL çok nakit , aynı zamanda devletin de kaybı olabilecektir. Eşdeğer ilaç ne demek? İlaçlar referans ilaç (orijinal) ve eşdeğer ilaç (jenerik) olmak üzere ikiye ayrılır. Eşdeğer ilaçlar, referans ilaçlarla aynı özelliklere sahip olduğu, dolayısıyla, hasta üzerinde aynı tedaviyi sağladığı bilimsel çalışmalarla kanıtlanan ve referans ilaçların koruma süreleri bittikten akabinde satışa sunulan ürünlerdir. Bir eşdeğer ilaç, referansıyla aynı faaliyet , kalite ve güvenilirliktedir.

Referans ilaç, inovatör firma tarafından geliştirilerek patent koruması altında pazara verilmekte olan ilk üründür. Koruma süreleri bittikten akabinde bu ürünler referans alınarak eşdeğer ilaçlar üretilir. Eşdeğer ilaç ile orijinal ilaç arasında tedaviye etki bakımından hiçbir ayrım yoktur. Kronik hastaya 3 ayda bir reçete Kronik hastalığı olanların ilaç kullanımlarında önemli bir farklılık yapıldı. Buna göre, SGK, 1 senede 2 defa reçete yazılması yerine bu sayıyı 4’e çıkardı. 6 ay yerine 3 ayda bir reçete yazılacak olması, bilhassa hanesinden çıkamayacak derecede hasta olanların yakınları tarafından eleştirilmekte. Ancak sorumlular , aile hekimliği uzmanlarının da bu ilaçları yazabileceğini, hatta hastanın ayağına giderek reçete yazabileceklerini, dolayısıyla doktora erişimin bu kadar kolaylaştığı bir ortamda arıza olmayacağı görüşündeler. Açıkçası, suiistimallerin ortadan kaldırılması bakımından 3’er aylık reçete yazımı akla daha yatkın görünüyor. İlaçta katkı payı 2 katına çıkıyor mu? Bu sorunun cevabını bir örnekle açıklayalım: Diyelim ki, aynı etken maddeyi aynı dozda içeren 3 tansiyon düşürücü ilaç var (A, B ve C ilaçları). Bu ilaçlara eşdeğer ilaçlar deniyor. Yani isim ve marka dışında hiçbir farkları yok. Aynı tedaviyi sağlıyorlar.

Bu ilaçlar sırası ile 10 TL, 12 TL ve 15 TL olsun. (A=10TL, B=12TL ve C=15TL). Bu sebepten ötürü bu gruptaki en ucuz ilaç bedeli 10 TL. Şu anda bu ilaçlar için hastaların ödeyeceği ayrım ücretleri gercekleşen değişikliğe kadar şu biçimde hesaplanıyordu: SGK, 10 TL’lik bu en ucuz A ilacının % 10 fazlasına kadar ödüyordu. Yani 10 TL+ % 10= 11 TL ödüyordu. Şayet hastanın reçetesinde A ilacı yazılı ise hasta eczanede ayrım ödemiyordu, B ilacı yazılı ise hasta 12TL-11 TL= 1TL ayrım ödüyordu, C ilacı yazılı ise 15TL-11TL= 4TL ayrım ödüyordu. Ya da ayrım ödememek için 10 TL’lik A ilacını tercih edebiliyordu. İşte buna bant aralığı uygulaması deniyordu. Bu tatbikat bazı ilaçlar için önümüzdeki günlerde devam edecek. 1 Ekim’de geçerli Yeni sistemde ise (1 Ekim 2014 itibariyle), bant aralığı uygulamasının yanında bir de taban bedel uygulaması yaşama geçecek.

Taban bedel uygulamasıyla devlet örnekte bulunan gruptaki 10 TL’lik en ucuz A ilacının bedeli kadar ödeyecek, daha fazlasını ödemeyecek. Yani eğer hastanın reçetesinde B ilacı yazılı ise hasta 12 TL10 TL= 2 TL ayrım ödeyecek. 15 TL’lik ilaç yazılı ise 15 TL10 TL= 5 TL ayrım ödeyecek. Ya da tekrar ayrım ödememek için 10 TL’lik A ilacını tercih edebilecek. Akla yatkın bir tatbikat Yukarıdaki örnekten devam edecek olursak; eğer hastaya B ilacı reçete edildiyse ve hasta bu ilacı almak istiyorsa, eskiden 1 TL ayrım ödüyordu, artık 2 TL ödeyecek, demek oluyor ki evet ayrım 2 katına çıkacak.

Ancak, hastaya C ilacı reçete edildiyse ve hasta bu ilacı almak istiyorsa, eskiden 4 TL ayrım ödüyordu, artık 5 TL ödeyecek, demek oluyor ki ayrım 2 katına çıkmayacak, 1 TL yükselme olacak. Diğer yandan, hastaya B ya da C reçete edildiyse ve hasta A ilacını almayı kabul ediyorsa, eskiden olduğu gibi şimdi de ayrım ödemeyecek. Hemen ifade edelim; SGK bürokratlarının yapmış oldukları hesaba göre, yeni tatbikat hiçbir vakit iki kat ayrım ücretine ne sebepten olmayacak, en çok 0.75’lik bir yükselme sınırlı bir ilaç grubunda yaşanacak.
Arjahaberajansı