Tanbay: 'Arazi Olmayın, 'Araz'ları Bulun'  

Akbank sponsorluğunda bir topluluk kurarak çalışmalarını sürderen Zeynep Tanbay ve topluluğu Zeynep Tanbay Dans Projesi (ZTDP) ikinci gösterileri ‘Araz’ ile izleyici karşısına çıkmaya hazırlanıyor. 2005’te çıkan ilk gösterileri ‘4 Ayak’ta insan ilişkilerine odaklanan Tanbay, oldukça merak uyandıran ikinci gösterisiyle izleyiciye ‘ne, nasıl, nerede, ne zaman, neden ve kim’ sorularını yönelterek yanıtlarını bulmasını istiyor. “Hayatın bize verilen kırmızı çizgiler içindeki tedirginliği” olarak özetlediği ‘Araz’ın içeriğiyle ilgili bilgi vermek istemeyen Tanbay, “Ben bunu bir yerde gördüm, okudum ve dansın isminin de ‘Araz’ olmasına karar verdim” diyor ve ekliyor; “Dansla anlatım başka bir şey, ayrı bir dili var. Önemli olan benim anlatmak istediğim değil, benim anlatmak istediğim üzerinden izleyicinin başka anlamlar çıkarması. Herkesin kendi geçmişi, geleceği veya şimdiki anıyla bir buluşması da olabilir.”
‘Araz’ın ayrı ayrı bölümlerden oluştuğunu ve her birinin ayrı hayatları işlediğini söyleyen Tanbay, bu hayatların ortak noktasınıysa şöyle açıklıyor; “Hepsinde aynı tedirginlik, aynı bilinmezlik, yaşama karşı aynı soru işaretleri var. Gösterinin bölümleri sahne üstünde belirgin bir şekilde görülecek. Sahneyi kırmızı bantlar aracılığıyla dört ayrı parçaya ayırdım. Aslında gösteri 14 bölüm ve 20 ayrı danstan oluşuyor. Hepsi birbirinden farklı dünyalara açılıyor. Ben bu kırmızı çizgileri kıtalar, ülkeler, şehirler, mahalleler, evler ve evlerin odalarına kadar parçalanmış hayatlar ve oradaki insan ilişkileri olarak düşünüyorum. Ama izleyici, gösteriyi izledikten sonra hiç de böyle bir şey yokmuş da diyebilir. Ve ‘Araz’da izleyiciye ‘ne, nerede, ne zaman, neden, kim’ sorularını yönelterek bunun cevabını bulmasını istiyoruz. Madem iletişim çağında ve benim hiç de iyi olmadığım internet - bilgisayar çağında yaşıyoruz, o zaman bu dünyanın içinden çıkmayan insanlar bunu bulsun diyoruz. Ve bunu bulana da küçük bir ödülümüz var. Ama girdiklerinde de bir sürü ‘Araz’ görecekler, ‘arazi’ olmasınlar ne olduğunu bulsunlar.”
Dansçılarının her birinin ayrı ayrı geçmişi ve özellikleri olduğunu söyleyen Tanbay, koreografisini de dansçılarının özelliklerine göre oluşturmuş. “Sahnede dansçıdan çok dans eden insan görmek istiyorum,” diyen Tanbay, gösterinin kostümlerini de günlük hayattan almış.

‘Festivaller davet etmiyor’
Aldıkları davetler sonucunda yurtdışındaki festivallerde pek çok gösteri sergileyen Tanbay, Türkiye’deki festival direktörlerine sitem ediyor. “Şimdiye kadar Uluslararası Ankara ve İzmir Müzik Festivallerinden ve Bodrum Bale Festivali’nden hiç davet almadık. Hiç beğenmeseler hatta kişisel gıcıklığı bile olsa, festival direktörlüğü profesyonel bir iştir ve Türkiye’de böyle bir topluluk varsa, bizi davet etmeliler. Ama şimdiye kadar hiç davet almadık, tabii Akbank bize sponsor oldu ama bütün festivallere götüremez ki, böyle bir sponsorluk yok Türkiye’de, bunu festival direktörlerinin anlaması gerekiyor. Üstelik yurtdışından bir sürü davet alıyorken Türkiye’den hiç davet almıyoruz.”
Türkiye’de hem izleyici hem de profesyonel dansçı anlamında dansa olan ilginin arttığını ve Akbank Sanat’ta düzenledikleri atölyeden hem koreografların hem de dansçıların yetiştiğini de vurgulayan Tanbay, Garajistanbul’da bu yıl üçüncüsü yapılan ‘İDANS’ festivalini oldukça önemsediğini ama kendisinin hâlâ İstanbul Kültür Sanat Vakfı tarafından düzenlenecek, daha geniş çaplı bir festival için umut beslediğini de söylüyor.
Tanbay’a göre, ZTDP’nin en büyük farkı ise, bir dans izleyicisinin olması. “CRR bir konser salonu ve bir izleyici kitlesi var. Ama biz orada gösteri sergilediğimiz zaman bizim izleyicimiz orada oluyor. Biz nereye gidersek gidelim bizi takip eden bir kitle var. Biz tiyatro salonlarının izleyicisine değil, kendi izleyicimize gösteri yapıyoruz.”
Araz, 4 Aralık’ta Cemal Reşit Rey Konser Salonu’nda saat 20.00’da izlenebilir.