Yazıcı:"Japon Ürünleri Her Kapıdan Giremeyecek" 

Devlet Bakanı Hayati Yazıcı, bu kapıların, Atatürk ve Esenboğa havalimanları ile Ambarlı, Haydarpaşa, İzmir, Gebze, İzmit, Derince, Dilovası, Gemlik, Mersin gümrük müdürlükleri ile Kocaeli Petrokimya Ürünleri İhtisas Gümrük Müdürlüğünün bulunduğu deniz sınır kapıları olduğunu söyledi. Japonya'daki deprem ve tsunaminin ardından ortaya çıkan nükleer kriz, bir çok ülkede olduğu gibi Türk gümrüklerini de harekete geçirdi. Japonya'dan ithal edilen eşyalarda radyoaktif kirlenme ihtimaline karşı üst düzey tedbirler alındı. İlk olarak Gümrüklerden Sorumlu Devlet Bakanı Hayati Yazıcı'nın talimatıyla ''Radyoaktif Kirliliğe Karşı Alınacak Önlemler'' başlığı altında bir genelge hazırlandı ve bu genelge tüm gümrük muhafaza başmüdürlüklerine gönderildi.

Devlet Bakanı Yazıcı, Japonya'daki nükleer sızıntının ardından Türk gümrüklerinde alınan tedbirlere ilişkin sorularını yanıtladı. Fukushima nükleer santralinde meydana gelen patlamaların ardından Japonya çıkışlı eşyaların radyoaktif kirlenmeye maruz kalabileceğini anlatan Yazıcı, bu eşyaların insan sağlığı ve çevreye zarar verme ihtimaline karşı Türkiye Gümrük Bölgesine girişinde ilave tedbirler alındığını belirtti.

Japonya'nın, Türkiye'nin önemli ticari partnerlerinden biri olduğuna işaret eden Bakan Yazıcı, ilave tedbirleri alırken, her iki ülke arasındaki ticaretin olabildiğince az etkilenmesi hususunu gözettiklerini söyledi. Gümrük Müsteşarlığı'nın, öteden beri radyoaktif maddeler veya radyoaktif kirlenmeye maruz kalmış eşyaların tespiti konusunda çalışmalar yaptığını ifade eden Yazıcı, bu çerçevede, Türkiye Atom Enerjisi Kurumu (TAEK) ile başlatılan çalışmalar kapsamında, 2007 yılından itibaren tüm sınır kapılarının, nükleer ve radyoaktif madde tespit dedektörleri ile donatılmasına karar verildiğini kaydetti.



Gümrüklere TAEK'in dedektörleri yerleştirildi

Bu kapsamda, tüm kara kapılarının Türkiye'ye giriş noktalarına, Mersin, Ambarlı ve Alsancak olmak üzere yüksek ticari hacmi bulunan limanlara, Atatürk ve Esenboğa havalimanlarının kargo bölümüne TAEK'in ürünü olan dedektörlerin yerleştirildiğini anlatan Yazıcı, şu an itibariyle Türkiye'deki çeşitli sınır kapıları ve gümrük sahalarında toplam 48 noktada radyasyon ölçen dedektörlerin bulunduğunu anlattı.

Dedektörlerin, herhangi bir eşyada radyasyon tespit etmesi halinde, radyasyon alarm bilgilerini on-line olarak Ankara'daki TAEK Kriz Merkezine ileteceğini ifade eden Yazıcı, ''Böyle bir durum olursa TAEK yetkilileri, ilgili gümrük kapısına giderek inceleme yapacak, güvenlik önlemleri alındıktan sonra söz konusu eşya, insan ve çevre sağlığı yönünden tehdit oluşturuyorsa geldiği ülkeye geri gönderilecek'' diye konuştu.

Bakan Yazıcı, Gümrük Müsteşarlığına verdiği talimat üzerine Japonya'dan ithal edilecek ürünlerin hangi gümrük kapılarından yurda giriş yapacağına ilişkin genelgenin de hazırlandığını söyledi. Buna göre, Japonya çıkışlı eşyaların veya tarımsal ürünlerin Türkiye Gümrük Bölgesine girişinin, radyasyon güvenliği altyapısı bulunan 12 deniz ve hava sınır kapısı ile sınırlandırıldığını kaydeden Yazıcı, bu kapıların Atatürk ve Esenboğa havalimanları ile Ambarlı, Haydarpaşa, İzmir, Gebze, İzmit, Derince, Dilovası, Gemlik, Mersin gümrük müdürlükleri ile Kocaeli Petrokimya Ürünleri İhtisas Gümrük Müdürlüğü'nün bulunduğu deniz sınır kapıları olarak belirlendiğini bildirdi. Yazıcı, şu ana kadar yapılan incelemelerde gümrüklerde herhangi bir radyoaktif bulguya rastlanmadığını sözlerine ekledi.



Radyoaktif kirliliğe karşı alınacak önlemler genelgesi

Öte yandan, Japonya çıkışlı/menşeli eşyalarda olabilecek radyoaktif kirlenmeye karşı alınan önlemlere ilişkin, ''Radyoaktif Kirliliğe Karşı Alınacak Önlemler'' başlıklı genelgenin detayları da belli oldu. Gümrük Müsteşarı Ziya Altunyaldız imzalı olarak yayımlanan ve tüm gümrük ve muhafaza başmüdürlüklerine gönderilen genelgeye göre, radyasyon tespit edilen eşyalar, gümrük müdürlüklerinin denetiminde insanlardan uzak ve güvenli bir yere sevk edilerek ayrıntılı inceleme yapılacak. Sabit ve portatif ölçüm cihazlarından elde edilen radyasyon ölçüm değerleri, araç ve sürücüye ait bilgiler TAEK'e bildirilecek. TAEK tarafından gerekli değerlendirmeler yapılana kadar söz konusu eşyalar gözetim altında tutulacak. Japonya çıkışlı/menşeli eşyaların karayolu ile gelmesi durumunda ise radyasyon güvenliği altyapısı bulunan kara sınır kapılarının herhangi birinden Türkiye Gümrük Bölgesine girişi mümkün olacak.

Türkiye Gümrük Bölgesine girişi sırasında radyasyon kontrolüne tabi tutulan eşyanın gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulmak istenilmesi halinde, gümrük idarelerince bu yönüyle ayrı bir kontrol yapılmayacak ve radyasyon kontrolüne yönelik bir belge ayrıca gümrük idarelerince aranmayacak. Tarımsal ürünlerde ise ilgili dış ticarette standardizasyon tebliğlerinde yapılacak düzenleme ile, yetkili kurumların yapacakları ürün güvenliği denetimleri sırasında ürünün 'radyasyondan ari' olduğuna ilişkin TAEK;in tespiti ayrıca aranacağından, ithalat denetiminden sorumlu kurumun uygunluk yazısı yeterli olacak, ayrıca radyasyon kontrolüne yönelik belge aranmayacak. Söz konusu tedbirler, deprem ve tsunaminin gerçekleştiği 11 Mart 2011 tarihinden itibaren Türkiye'ye sevkedilen Japonya çıkışlı ürünlere uygulanacak, belirtilen tarihten önce Japonya'dan çıkış yapmış eşyalar denetim kapsamı dışında tutulacak. Önlemler, radyoaktif kirlenme riskinin ortadan kalktığının yetkili kurumlarca birlikte karar verilmesine kadar sürdürülecek.
A.A