ABD ile İsrail Arasındaki Kriz Büyüyor 

İsrail hükümetinin Doğu Kudüs'te Yahudiler için yeni konutlara yeşil ışık yakması yüzünden iki ülke ilişkileri gerilmişti.

İsrail'e uzun süredir yerleşim inşaatlarını dondurma baskısı yapan ABD, İsrailli yetkililerin bu isteklerini hiçe sayması karşısında öfkeli.

Üstelik 1.600 yeni konut yapılacağı duyurusu, ABD Başkan Yardımcısı Joe Biden'ın geçen haftaki bölge ziyareti sırasında geldi.

Özel temsilci George Mitchell, İsrail ile Filistinliler arasındaki barış görüşmelerini canlandırma çabaları çerçevesinde Salı günü Cumhurbaşkanı Şimon Peres ile bir araya gelecekti.

Ancak gezi ertelendi, yeni bir tarih de verilmedi.

ABD beklemede
ABD yerleşimler konusunda hala İsrail'den "resmi" bir yanıt beklediğini söylüyor.

Amerikan yönetimi, İsrail'den barış sürecine bağlılığını gösteren bir işaret beklediklerini belirtiyor.

Buna karşılık İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu, yalnızca yeni açıklamanın zamanlaması için özür diledi.

Netanyahu dün meclisinde yaptığı konuşmada, Kudüs'teki Yahudi inşaatlarının "sınırlandırılamayacağını" söyledi.

BBC'nin Kudüs'teki muhabiri Paul Wood, eğer yeni yerleşimleri iptal etmek gibi bir karar alırsa Netanyahu hükümetinin ayakta kalamayacağını belirtiyor.

Ancak öte yandan da eğer iptal etmezse, barış görüşmelerinin yeniden başlaması imkansız görünüyor.

Filistinlilerin ödünü
Filistin özerk yönetimi de yeni yerleşimlerin hem Arapların çoğunlukta olduğu ve gelecekteki başkentleri olarak gördükleri Doğu Kudüs'te hem de Batı Şeria'nın bazı bölgelerinde nüfus dengesini değiştirdiğinden ve yerleşimcilerin güvenliği bahanesiyle yeni sınırlamalara kapı açtığından yakınıyor.

Filistin tarafı bir yılı aşkın süredir askıda olan müzakerelerin yeniden başlaması için, İsrail'in işgal altındaki topraklarda tüm yerleşim inşaatlarını durdurmasını talep ediyordu.

Bu talebe Obama yönetimi de uzun süre destek verdi.

Ancak Washington daha sonra, Başbakan Netanyahu'nun inşaatların kısmen dondurulmasını ve Doğu Kudüs'ün kapsam dışı bırakılmasını öngören kararını yeterli buldu.

Filistin yönetimi Washington'un tavrından başta hayal kırıklığı duyduğunu ifade etti.

Daha sonra ise ABD'nin dolaylı müzakerelere dönüş önerisini, Arap Birliği'nin de destek vermesi üzerine kabul etti.

'Ciddi kriz'
İsrail'in Washington Büyükelçisi Michael Oren'ın hafta sonunda, iki ülke ilişkilerinin son 35 yıldaki en ciddi krizle karşı karşıya olduğunu söylemesi tartışma yaratmıştı.

İsrail basınına göre Oren bu sözleri, ABD'deki İsrail konsoloslarına yönelik bir konuşma sırasında sarfetti.

Haaretz gazetesi haberi toplantıya katılan konsoloslara dayandırdı.

Washington'daki İsrail Büyükelçiliği'nden ise henüz bir açıklama gelmedi.

İsrail-ABD ilişkileri 1975 yılında ciddi bir sınavdan geçmişti.

Dönemin Dışişleri Bakanı Henry Kissinger'ın Başbakan İzak Rabin'den, İsrail'in 67'de işgal ettiği Sina Yarımadası'ndan çıkmasını talep etmesiyle ilişkiler gerilmişti.