Dikkat!.. Unutmak Hangi Hastalığın Habercisi? 

Dünyada 30 milyona yakın Alzheimer hastası bulunuyor. 2050 yılında bu sayının 80 milyon olacağı tahmin ediliyor. Bunamanın nedeni ve çaresi bulunamazsa bu asrın sonunda gelişmiş ülkelerde hiçbir şeyi hatırlayamayan insan sayısı sağlıklı bireylerin sayısını geçmiş olacak. Hiçbir bulaşıcı hastalık insanlık adına bu denli bir tehdit oluşturmuyor. Neden günümüzde geçmişe göre çok daha fazla Alzheimer’a yakalanıyor ve bunuyoruz? 'Her unutkanlık Alzheimer değildir' diyoruz ama neden daha fazla unutur hale geliyoruz? Liv Hospital Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Türker Şahiner anlattı.

RİSK FAKTÖRLERİNİ ARAŞTIRIN
Alzheimer hastalığına erken tanıda yüzde 100 oranına ulaşamasak bile bu orana yakın düzeyde yüksek risk gruplarını çok kolayca belirlenebiliyor. Diğer bir deyişle henüz kişinin yaşamına yansıyan bir bulgu yokken risk faktörleri belirlenebilir. Bu risk faktörleri proteinlerin kanda ve genetik olarak araştırılmasıyla ortaya koyulabilmektedir.

AİLESEL YATKINLIK OLABİLİR
Alzheimer, 40’lı yaşlardan sonra her yaşta görülebilir. Ancak 60’lı yaşlardan sonra görülme sıklığı artmaktadır. Erken yaşlarda görülen Alzheimer olgularında sıklıkla ailesel olarak bu hastalığa yatkınlık söz konusudur. Yani ailelerinde 40’lı, 50’li yaşlarda bunama olanların genetik olarak bu hastalığa yol açan mutasyonları taşıması olasıdır. Bu kişilerin sıklıkla kontrol yaptırması gerekir. 60’lı yaşlardan sonra görülen olgularda ailesel sıklık azalmakta klinik seyirde daha ılımlı hal kazanmaktadır. Alzheimer'ın başlama yaşı kırsal alanlarda daha erken olabilmektedir.

40'LI YAŞLAR TEHLİKELİ
- Erken yaşta (40 veya 50’li yaşlar) ailesinde Alzheimer hastası olanlar.
- Çok erken yaşta sakin bir yaşamın içinde olanlar yani erken emekliler.
- Yüksek kolesterol içeren diyetle beslenenler. (Aşırı yağlı ve tuzlu)
- Beyin ve damar hastalığı riski yüksek olanlar tehlike altında.
- Sık sık ciddi boyutta olmayan kafa travması geçirenler. (Örneğin boksörler)
- Alzheimer'dan korunmak için önerilen özel bir diyet yoktur. Ancak kalp-damar hastalıklarının riskini azaltan yağlardan ve kolesterolden uzak hazırlanan diyetler önerilmektedir.

ÖNLENEMEZ AMA GECİKTİRİLEBİLİR
Eğitim düzeyi ne kadar yükselirse hastalığın başlaması o kadar geç yaşlarda oluyor. Yapılan pek çok araştırmaya göre kırsal alanda yaşayan insanlarda Alzheimer’ın başlanma yaşı ortalama 60’ken, kentte yaşayan insanlarda bu hastalık 70’li yaşlarda görülüyor. Ne kadar sosyal ve aktif bir yaşamın içinde yer alırsak, bu hastalığa o kadar geç yakalanıyoruz. Alzheimer’ı önleyemiyoruz, ancak geciktirebiliyoruz.

KESİN TEDAVİSİ YOK
Günümüzde Alzheimer hastalığının kesin tedavisi yoktur. Ancak durum ümitsiz değildir. 1997'den itibaren bu hastalığın tedavisinde kullanılan 4 önemli ilaç piyasaya çıkmıştır. Bu ilaçlara mümkün olduğunca erken dönemlerde başlanmalıdır. Bu ilaçlar ilk yıllarda bellek fonksiyonlarını güçlendirir ve %30-40’lara varan performans artışı sağlar. Bu etki hastadan hastaya değişmekle birlikte birkaç yıla kadar da uzayabilmektedir.
akşam