Geleceğin sağlık problemleri neler? 

Harvard Üniversitesi'nden Prof Dr. Rıfat Atun, gelecekte küresel olarak en önemli sağlık problemlerinin, şişmanlık ve şişmanlık nedeniyle ortaya çıkan obezite, şeker, tansiyon ve kalp hastalıkları gibi kronik sorunlarla yaşlılıkla meydana gelen fiziksel problemler olduğunu söyledi.

Harvard Üniversitesi Halk Sağlığı bölümünde Küresel Sağlık Sistemleri Direktörlüğü görevini yürüten Prof Dr. Rıfat Atun, Birleşmiş Milletler'de konuşmacı olarak katıldığı bir panelin ardından küresel sağlık sorunlarına ilişkin AA muhabirine açıklamalar yaptı.

Atun, uzun süredir BM'nin ve tüm dünyanın gündeminde olan Ebola ve benzeri bulaşıcı hastalıklara ilişkin bilgiler vererek, "Ebola çok enteresan bir enfeksiyon. Yıllardır bir ortaya çıkıyor bir kayboluyor. Sonra tekrar çıkıyor. Bu defa etkilenen kişi sayısı 20 bini geçti. Bugün belki bitmiş olabilir ama ileride tekrar ortaya çıkacak" dedi.

Sağlık sistemlerinin güçlendirilmesi, sosyal ve ekonomik gelişmenin sağlanması gerektiğini ifade eden Atun, "Enfeksiyonlar, mutasyona uğrarlar ve ortaya çıktığı ülkeler buna hazır olmazsa çok çabuk yayılabilir. Bu nedenle uzun vadede dirençli sağlık sistemleri kurmamız lazım" diye konuştu.

Küresel olarak sağlık sistemlerinin yeni enfeksiyonlar ve kronik hastalıklara hazır olmadığını da ifade eden Atun, "Bir çok sağlık sistemi dünyada kısa süreli enfeksiyonlar için yapılmış. Halbuki ilerideki esas problem kronik hastalıklar. Örneğin şeker hastası olan bir çocuk 40-50 yıl şeker hastası olarak yaşayacaktır. Bu tamamiyle farklı bir yaklaşım gerektiriyor" dedi.

- "Geleceğin sorunu şişmanlık, yaşlılık ve kronik hastalıklar"

Prof Dr. Atun, enfeksiyon hastalıklarının yanı sıra gelecekte dünyayı bekleyen en önemli sağlık sorunlarına ilişkin de bilgiler vererek, "Gelecek için en büyük problemlerden birisi şişmanlık ve şişmanlık nedeniyle ortaya çıkan obezite, şeker hastalığı, tansiyon ve kalp hastalıkları gibi kronik sorunlar. İkincisi ise yaşlılıkla meydana gelen fiziksel problemler" ifadelerini kullandı.

Şeker hastalığı, tansiyon, kalp hastalıklarının tüm dünyayla birlikte Türkiye'yi de etkisi altına alacağını vurgulayan Atun, dünyadaki sağlık sorunlarının yüzde 70'ini kronik hastalıkların oluşturduğunu söyledi.

Türkiye gibi ülkelerin büyük reformlar yaparak kendini ileriye hazırlayabileceğini kaydeden atun, "Ama bunun bir reaksiyon olarak değil de proaktif olarak gerçekleştirilmesi lazım" dedi.

KKTC doğumlu bir Türk olan Prof. Dr. Atun, Birleşmiş Milletler'de görev yaptığı sürede de Üniversite çalışmalarında da küresel sağlık sistemlerinin güçlendirilmesi için çaba harcadığını belirterek, Harvard'daki ekibiyle 20 ülkede çalışmalarının olduğunu da dile getirdi.

- "Türkiye 2003 ile 2013 arasında gerçekten çok büyük reformlar yaptı"

Prof. Atun, Türkiye'nin sağlık sistemine ve gelecekte karşılaşacağı sorunlara da değinerek bazı önerilerde bulundu.

"Türkiye 2003 ile 2013 arasında gerçekten çok büyük reformlar yaptı. Bunlar dünya literatürüne geçti" diye konuşan Atun, kendisinin bu reformları analiz ettiğini ve bu konudaki makalesinin The Lancet Dergisi'nde haziran 2013'te yayınladığını belirtti.

Sağlık alanındaki önemli gelişmeleri sıralayan Atun, şunları kaydetti:

"En büyük değişimlerden birisi sağlığa harcanan para arttı. Doğu'da doktor ve hemşire sayısı çok arttı. Çok iyi birinci basamak sağlık sistem, Aile Hekimliği oluşturuldu. Bunların akabinde toplum sağlığı ilerledi. Yapılan analizler bunu ortaya koyuyor. Bilhassa çocukların aşılama oranı arttı. Anne ve çocukların hem 1 yaş altı hem de 5 yaş altı ölüm hızı çok azaldı.

Tabi ki bunlar eskilerin problemleri aslında. Türkiye'nin en büyük sağlık problemleri ileride yaşlılık ve kronik hastalıklar olacak. Onun için tekrar bir reformdan geçmesi lazım Türkiye'nin sağlık sisteminin. Teknolojinin çok iyi kullanılması lazım ve bilhassa bireylere daha fazla sorumluluk vermek lazım."

Türkiye'de ortalama yaşam süresinin arttığını da vurgulayan Atun, 30 yıl öncesine kadar 50'li yıllarda olan sürenin şu anda 70'i geçtiğini, gelecekte de 80'lerde olacağına işaret etti.

"Bu yaşlı insanlara kimler bakacak? Bunlar önemli problemler tabi" diye konuşan Atun, "Bireylerin sağlıklı kalabilmesi için, sağlıklı beslenme, sağlıklı yaşam, sağlıklı aktivite konularının geliştirilmesi lazım. Yani sadece hastalıkları tedavi değil de hastalıkların önlenmesi çok önemli ve onu yeteri kadar yapmıyoruz. Toplumun bilinçlendirilmesi lazım. Bu sadece hastane yapmakla olmuyor" ifadelerini kullandı.

aa