İşsizlik Yüzde 13'ün Altına İnemiyor 

Ekim 2009 işsizlik oranı 2008’in aynı dönemine göre 1.8 puan artarak yüzde 13’e yükseldi. Ağustos ve eylül aylarında yüzde 13.4’e çengel atan işsizlik oranında, ekim ayında 0.4 puanlık bir düşüş yaşansa da sanayi sektörünün istihdamında kan kaybı arttı. Ekim 2009’da önceki yılın aynı dönemiyle karşılaştırıldığında, tarım, inşaat, hizmetler sektörünün istihdam edilenler içindeki payı artarken, buna karşılık sanayi sektörünün payı 1.3 puan azaldı. Türkiye’de işsiz sayısı Ekim 2009’da geçen yılın aynı dönemine göre 569 bin kişi artarak 3 milyon 299 bin kişiye yükselirken, ekimde 456 bin kişi işten ayrıldı.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Eylül-Ekim-Kasım 2009 aylarını kapsayan Hanehalkı İşgücü Araştırması sonuçlarını açıkladı. Ekim 2009 ve yeni nüfus projeksiyonlarına göre revize edilmiş Ekim 2008 Hanehalkı işgücü araştırması sonuçlarına yer veren araştırmaya göre Türkiye genelinde işsiz sayısı Ekim 2009’da bir önceki yılın aynı dönemine göre 569 bin kişi artarak 2 milyon 730 bin kişiden 3 milyon 299 bin kişiye yükseldi. İşsizlik oranı ise 1.8 puanlık artış ile yüzde 11.2’den 13 seviyesine ulaştı. Kentsel yerlerde işsizlik oranı 2.5 puanlık artışla yüzde 15.5, kırsal yerlerde ise 0.6 puanlık artışla yüzde 8.2 oldu.

İşsizlerin yüzde 69.6’sı erkek
Ekim 2009 döneminde 1 milyon 976 bin kişi işe yeni başlamış veya iş değiştirmiş olup, bunun toplam istihdam içindeki oranı yüzde 9 olarak gerçekleşti. İşe yeni başlayan veya iş değiştirenlerin yüzde 33.2’si 25-34 yaş grubundayken, bu dönemde işe başlayan veya iş değiştirenlerin yüzde 18.6’sı sanayi, yüzde 37.2’si hizmetler, yüzde 21.9 inşaat sektöründe, yüzde 22.3’ü ise tarım sektöründe işe başladı. Mevcut işsizlerin yüzde 13.8’ini oluşturan 456 bin kişi bu dönemde işten ayrıldı.
Türkiye’de tarım dışı işsizlik oranı geçen yılın aynı dönemine göre 2.4 puanlık artışla yüzde 16.4 seviyesinde gerçekleşti. Bu oran erkeklerde geçen yılın aynı dönemine göre 2.2 puanlık artışla yüzde 14.7, kadınlarda ise 2.3 puanlık artışla yüzde 22 oldu.
Bu dönemdeki işsizlerin yüzde 69.6’sını erkek nüfus, yüzde 55.3’ünü lise altı eğitimliler oluşturdu. İşsizlerin yüzde 27.3’ü bir yıl ve daha uzun süredir iş ararken, işsizlerin yüzde 31.3’ü ‘eş-dost’ vasıtasıyla iş aramaya devam etti. İşsizlerin yüzde 88.5’ini oluşturan 2 milyon 920 bin kişi daha önce bir işte çalışırken, daha önce bir işte çalışmış olan işsizlerin yüzde 49.6’sı hizmetler, yüzde 23.4’ü sanayi, yüzde 17.3’ü inşaat, yüzde 7.3’ü tarım sektöründe çalıştı. Yüzde 2.4’ü ise sekiz yıldan önce işinden ayrıldı.

Sanayide kan kaybı sürüyor
Ekim 2009 döneminde istihdam edilenlerin yüzde 25.3’ü tarım, yüzde 19.4’ü sanayi, yüzde 6.3’ü inşaat, yüzde 49’u ise hizmetler sektöründeydi. Önceki yılın aynı dönemi ile karşılaştırıldığında, tarım sektörünün istihdam edilenler içindeki payının 0.8 puan, inşaat sektörünün payının 0.2 puan, hizmetler sektörünün payının 0.3 puan arttığı, buna karşılık sanayi sektörünün payının 1.3 puan azaldığı görüldü.
İşsizlerin yüzde 26.5’ini çalıştığı iş geçici olup işi sona erenler, yüzde 22.1’ini işten çıkarılanlar, yüzde 16.2’sini kendi isteğiyle işten ayrılanlar, yüzde 8.1’ini işyerini kapatan ve iflas edenler, yüzde 7’sini ev işleriyle meşgul olanlar, yüzde 10.6’sını öğrenimine devam eden veya yeni mezun olanlar, yüzde 9.5’ini diğer nedenler oluşturdu.

100 kişiden 44’ü kayıt dışı
Ekim 2009 döneminde işgücü dışında olup, daha önce bir işte çalışanların yüzde 16.5’ini tarım, yüzde 11.5’ini sanayi, yüzde 3.1’ini inşaat, yüzde 20.7’sini hizmetler sektöründe çalışmış, yüzde 48.2’sini ise sekiz yıldan önce işten ayrılmışlar oluşturdu. Daha önce bir işte çalışıp, söz konusu dönemde işgücü dışında olan 12 milyon 472 bin kişinin yüzde 10.5’i emeklilik, yüzde 6.4’ü mevsim gereği, yüzde 7’si sağlık nedeniyle, yüzde 4.2’si eşinin isteği ve evlilik, yüzde 4.5’i işten çıkartılma ve işyerinin kapanması, yüzde 3.8’i işinden memnun olmama, yüzde 15.5’i diğer nedenlerle en son çalıştıkları işten ayrıldı.
Yaptığı işten ötürü herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna kayıtlı olmadan çalışanların oranı, önceki yılın aynı dönemine göre 0.2 puanlık artışla yüzde 44.5 olarak gerçekleşti. Bu dönemde, geçen yılın aynı dönemine göre tarım sektöründe sosyal güvenlikten yoksun çalışanların oranı yüzde 87.8’den yüzde 86.3’e düşerken, tarım dışı sektörlerde yüzde 30.2’den yüzde 30.4’e yükseldi.
2009 yılı ekim döneminde, Türkiye genelinde işgücüne katılma oranı, 2008’in aynı dönemine göre 1.2 puanlık artışla yüzde 48.8 olarak gerçekleşti. Erkeklerde işgücüne katılma oranı geçen yılın aynı dönemine göre 0.3 puanlık artışla yüzde 71.2, kadınlarda ise 2 puanlık artışla yüzde 27.1 oldu. Kentsel yerlerde işgücüne katılma oranı 0.8 puanlık artışla yüzde 46.4, kırsal yerlerde ise 1.9 puanlık artışla yüzde 54.1 seviyesinde gerçekleşti. İşgücünün eğitim ve yaş dağılımları ise; toplam işgücünün yüzde 18.1’ini 15-24 yaş grubundakiler oluşturdu. Lise altı eğitimlilerde işgücüne katılma oranı yüzde 46.6 iken, yükseköğretim mezunlarında bu oran yüzde 78.6 olarak gerçekleşti.
Lise altı eğitimlilerde erkeklerin işgücüne katılma oranı yüzde 69.7 iken, kadınlarda yüzde 22.8 oldu. Lise ve dengi okul mezunlarında erkeklerde işgücüne katılma oranı yüzde 75.2 iken, kadınlarda yüzde 33.7 olarak gerçekleşti. Yükseköğretim mezunlarında erkeklerde işgücüne katılma oranı yüzde 83.3 iken, kadınlarda yüzde 72.1 oldu. 2009 yılı ekim döneminde Türkiye’de kurumsal olmayan nüfus önceki yılın aynı dönemine göre 813 bin kişilik artışla 70 milyon 773 bin kişiye, kurumsal olmayan çalışma çağındaki nüfus ise 860 bin kişi artarak 51 milyon 933 bin kişiye ulaştı.

Çoğu 1-9 kişilik işyerlerinde
2009 yılı ekim döneminde istihdam edilenlerin sayısı, geçen yılın aynı dönemine göre 452 bin kişi artışla, 22 milyon 19 bin kişiye yükseldi. Bu dönemde tarım sektöründe çalışan sayısı 296 bin kişi, tarım dışı sektörlerde çalışan sayısı 156 bin kişi arttı. Bu dönemde istihdam edilenlerin yüzde 72’sini erkek nüfus, yüzde 59.2’sini lise altı eğitimliler, yüzde 60.5’ini ücretli, maaşlı ve yevmiyeli, yüzde 25.8’ini kendi hesabına ve işveren, yüzde 13.7’sini ücretsiz aile işçisi oluşturdu. Bu dönemde istihdam edenlerin yüzde 59.5’i ‘1-9 kişi arası’ çalışanı olan işyerlerinde çalışırken, yüzde 2.5’inin ek işi bulunuyordu. Yüzde 3.1’i mevcut işini değiştirmek veya mevcut işine ek olarak iş ararken, ücretli çalışanların yüzde 88’i sürekli bir işte çalıştı.
Ekim’de iş aramayıp çalışmaya hazır olanların sayısı 126 bin kişi artarak 1 milyon 897 bin kişi oldu. Bunun 799 binini erkekler, 1 milyon 99 binini ise kadınlar oluşturdu.
Bu dönemde iş bulma ümidi olmayanların sayısı ise 92 bin artışla 692 bin kişi oldu. Ekim döneminde genç nüfusta işsizlik oranı geçen yılın aynı dönemine göre 2.2 puanlık bir artışla yüzde 24’e yükseldi. Genç işsizlik oranı kentte yüzde 24.’ten 26.6’ya çıkarken, kırda yüzde 17.1’den 18.5’e çıktı. (Radikal)