Korkutan Kuraklık Bir Onlara Yaradı! 

Küresel ısınmaya bağlı olarak geçtiğimiz yıl Türkiye'de yaşanan kuraklık görüntüleri su sektörünü hareketlendirdi. 2007'den ders çıkaran firmalar, kapasite artırımına giderek, stok oranlarını yüzde 100 artırdı. Güneydoğu Anadolu'da damacana su talebinde bu yıl talep patlaması yaşanması sektörün yüzünü güldürdü. Hamidiye Kaynak Suyu Genel Müdürü Kenan Kılıç, 2007 yılında yaşanan deneyimden yola çıkan bütün su firmalarının bir dizi tedbirler alarak stok oranını yüzde 100 artırdığını açıkladı. LİDO Su Genel Müdür Vekili Ahmet Unan, Mardin başta olmak üzere Güney Doğu Anadolu'da ambalajlı ve damacana suya son bir yıldır büyük ilgi olduğunu söyledi.

Uzmanların 2008 yılında Türkiye'de 10 milyar litre suyun tüketileceği öngörüsünde bulunmasının ardından üretim kapasitelerini artıran firmalar, kuraklığın fazla hissedildiği illere bayi açarak satışlarını katladı. Bazı firmaların hazırlıklara kış aylarında başlayarak, üç vardiya mesai yaptığı, bazı firmaların da kuraklığın en fazla hissedildiği illere bayi açarak satışlarını katladığı öğrenildi.

Hamidiye Kaynak Suyu Genel Müdürü Kenan Kılıç, 2007 yılında yaşanan deneyimden yola çıkan bütün su firmalarının tedbirlerini aldığını, stok oranını yüzde 100 artırdığını belirtti. Kış aylarında üç vardiya halinde çalıştıklarının altını çizen Kılıç, "Kapasite artırımıyla birlikte İstanbul başta olmak üzere diğer illerin de ihtiyacını karşılayacağımız kanaatindeyim. Bildiğiniz gibi birçok su üretici firmaları; Sapanca, Sakaya ve Bursa hattında. Bu firmaların da önemli bir bölümü İstanbul'a hitap ediyor. Bu sene geçen sene yaşadığımız gibi sıkıntı yaşamayacağımızı düşünüyoruz." dedi.

Ambalajlı suyun üçte birinin Marmara Bölgesi'nde tüketildiğini hatırlatan Kılıç, son iki yılda Anadolu kentlerinde ambalajlı suya büyük bir ilginin olduğuna dikkat çekti. Anadolu'nun birçok kentinde su üretim hatlarının kurulma çalışmalarının hızlandığını belirten Kılıç, şunları kaydetti: "Dünyanın önemli coğrafyalarında içecek su sektöründe çok büyük bir boşluk var. Ülkemizin son 5 yılda başlattığı ihracat seferberliği içerisinde Hamidiye'nin de önemli bir katkısı var. Başlangıçta tek ülke ile başladık ve bugün 5 kıtada 20 ülkeye ihracat yapan bir kurum haline geldik. Avustralya'dan Fas'a kadar, Güney Afrika Cumhuriyeti'nden Avrupa'nın hemen hemen bütün ülkelerine ve Orta Doğu'nun tamamına ihracat yapıyoruz . İhracatta 250 bin dolarla başladık bu yıl 2 milyon dolara doğru hızla ilerliyoruz. Dünya ölçeğinde 3 milyar dolarlık ambalajlanmış su hacmi var. Burada bizim yer almamız gerekiyor. İç pazar da çok önemli."

-ANADOLU'NUN AMBALAJLI SU TALEBİ ARTIYOR-

Mardin başta olmak üzere Güney Doğu Anadolu'da ambalajlı su talebinde patlama yaşandığını anlatan LİDO Su Genel Müdür Vekili Ahmet Unan, damacana su satışında ise son yıllarda Doğu Anadolu'da talep artışı olduğunu dile getirdi. Ambalajlı su pazarının her yıl büyüdüğünü ifade eden Unan, "Özellikle damacana stoklarımızı yaz sezonundaki taleplere cevap verebilmek için hazır hale getirdik. Şu anda fabrikamızda; pet ve damacana siparişlerine cevap verebilmek için çalışıyoruz. Bu sene bütün firmalar, sezona daha hazırlıklı bir şekilde giriyor. Yaz stokları hazırlanmış durumda" şeklinde konuştu. Yıllık su tüketiminin yüzde 40'ının Haziran, Temmuz ve Ağustos aylarından gerçekleştiğine vurgu yapan Ahmet Unan, şöyle devam etti: "Marmara, Ege, Akdeniz ve İç Anadolu bölgesi tüketimin yoğun olduğu yerler. LİDO olarak biz de bu yerler dışında tek kullanımlı ürünümüzle Doğu Anadolu bölgesine ürün gönderiyoruz. Kahramanmaraş, Gaziantep, Diyarbakır gibi illere gönderiyoruz ve bu bölgelerden çok ciddi olumlu cevaplar alıyoruz."

Aytaç Su Avrupa Yakası Distribütörü Zekeriya İbrahim Yıldız da, sıcaklık artışına bağlı olarak yazın su satışlarında yüzde 25'lik bir artış beklediklerini aktardı. Kuraklıkların devam etmesi halinde doğal kaynak sularının tehlikeye gireceğine vurgu yapan Yıldız, İstanbul'da suyun yetersiz bir hal alması durumunda ise yeraltı sularının çekilerek satışa sunulmaya çalışılacağını iddia etti.

-KURAKLAŞMA DÜNYADA ARTIYOR-

Bu arada İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Meteoroloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Görevlisi ve Ulusal Temiz Enerji Sempozyumu Üyesi Dr. Sevinç Sırdaş, son 10 yıldaki sıcaklık artışı nedeniyle dünya genelinde kuraklaşmaya doğru gidildiğine değindi. Sıcaklıklardaki artışlardan dolayı gelecek yıllarda kurak bölgelerde daha fazla kuraklaşma olacağına dikkat çeken Sırdaş, "Güneydoğu Anadolu bölgesi daha az yağış alacak bir bölgedir. Türkiye genel olarak yarı kurak bir bölgedir ve her zaman sıcaklık artışları bizi yakından ilgilendiriyor. Gelecek yıllarda 10 yıldır devam eden bu sıcaklar ne olacak, 1998, 2001, 2003 yıllarında son yüzyılın ekstrem sıcaklarını yaşadık. Eğer Türkiye'de yağışlar izlenmezse ülkemizde kuraklık olacağı açık." değerlendirmesini yaptı.

Türkiye'deki yeraltı sularında herhangi bir azalma olmadığına işaret eden Sevinç Sırdaş, "Doğu Anadolu Bölgesi'nde örneğin Kars, Ağrı civarlarında geçen yıllara göre yağışın daha az olduğu ve kışın daha soğuk geçtiği görülmektedir. Güneydoğu'da da son yüzyılların ekstremlerini yaşıyoruz. GAP bölgesinde yapılan açık kanal sulama, tamamen bizim suyumuzu buharlaştırmaya yöneliktir ve bu durum toprağı verimsizleştirmektedir. GAP'a yönelik gelecek 10 yıla göre planlar yapılmalı. Bu yapılmazsa felaket olur." diye konuştu.

İnsanların damacana suya klor miktarının az olması nedeniyle rağbet ettiğinin altını çizen Sırdaş, "Kuraklık söylentileri, sıcaklık artışı psikolojik olarak, yasaklanan şeye ilgi duyulması gibi ilgiyi arttırmış olabilir. Ciddi olarak şişe sularla ilgili devlet tarafından tedbirlerin alınmış olması gerekiyor. İl sağlık kurumlarının bunları denetlemesi gerekiyor. Damacana su şişelerinin üç ayda bir değiştirilmesi gerekmektedir. Sürekli küresel ısınma üzerine konuşuluyor ve Güney Doğu Anadolu bölgesi hakkında konuşuluyor bu nedenle de halkımız oralarda damacana sulara yönelmiş olabilir." yorumunda bulundu.

Türkiye'de yıllık 7.8 milyar ambalajlı ve damacana su tüketiliyor. 2008 yılında ise tahmini 10 milyar litre su tüketilmesi bekleniyor. Ambalajlı suların yüzde 80'i damacana halinde, yüzde 20'si ise pet şişe şeklinde satılıyor. Türkiye'de halen 226 ruhsatlı su tesisi bulunuyor.

-SEKTÖRÜN LOKOMOTİFİ PET SU-

Su sektörü ürün gamında dört ana segmente ayrılmış durumda. Bunlar;

1-Ciro bazında en büyük segmenti oluşturan ve Pet su adıyla bilinen ambalajlı sular,

2-Tüketilen litre bazında en büyük segment, Tüpsu olarak bilinen; yeniden yıkanıp kullanılabilen 19 lt.'lik Polycarbonat damacana,

3-Litre bazında en küçük ancak ciro bazında 3. büyük segment olan, pazarda dönüşümlü ve dönüşümsüz muhtelif ambalajları ile yer alan maden suyu .

4-Pazar payı azalan dönüşümlü 3 litre standart su ve 3 litre.cam galon suların oluşturduğu segment.
Cihan - ÖZEL