Sabahattin Ali kitapları kamu malı mı sayılacak? 

İsmet İnönü döneminde alınan iki Bakanlar Kurulu kararıyla Sabahattin Ali’nin eserleri yasaklandı ve 21 yıl basılamadı. Bakan Avcı, yayıncılara yasadaki “Yazarın ölümünden 70 yıl sonra varislere telif hakkı ödemesi biter ve eserler kamu malı haline gelir” düzenlemesini Sabahattin Ali’nin hatırası için uygulamama çağrısı yaptı. Bakan Avcı, bir gazetecinin genç yaşta öldürülen Sabahattin Ali’nin kızı Filiz Ali’nin, babasının eserlerinden aldığı telif hakkı konusundaki talebinin bu taslak ile çözülüp çözülemeyeceğine dair sorusuna cevap verdi.

Bu konuda Sabahattin Ali’nin kızıyla da görüştüğünü anlatan Avcı, telif haklarının sanatçının ölümünden 70 yıl geçtikten sonra kamuya devredilmesine yönelik uygulamanın bulunduğunu anımsattı. Ali’nin 1949’da öldürüldüğüne fakat uzun bir süre ölümüyle ilgili resmi bir kayıt olmadığı için ölüm ilamının 1953 yılında alındığına dikkat çeken Avcı, ailesinin de telif hakları konusunda 1949 yılını “ölüm yılı” olarak kabul etmek istemediğini aktardı.

Avcı, 1949 yılı baz alındığında Sabahattin Ali’nin eserleri için sürenin 2019’da biteceğini bildirerek, bunun yanında 1944 ve 1948’te alınmış iki Bakanlar Kurulu kararıyla Ali’nin iki eserinin 1965 yılına kadar yasaklandığını ve iki kitap için yasaklamanın diğer eserlerin basımını da etkilediğini hatırlattı. Ailenin, eserlerin bu süre içerisinde de piyasada olmaması sebebiyle söz konusu telif haklarının 1965’ten itibaren uygulanmasını istediğini belirten Avcı, bu sürenin makul olduğunu ifade etti. “Biliyorsunuz Sabahattin Ali tek parti döneminde, 1949 yılında Bulgaristan sınırı yakınlarında öldürülüyor. Ölümüyle ilgili ayrıntıları bugün de bilmiyoruz. Ama uzun bir süre ölümüyle ilgili resmi bir kayıt olmadığı için aile haklı olarak, ‘1949 yılını ölüm tarihi olarak kabul etmeyebiliriz' diyor. Çünkü ölüm ilamı 1953 yılında alınmış. Bizim yasalarımıza göre bir eserin telif hakkı ölümünden 70 yıl geçtikten sonra kamu malı haline geliyor. Yani varislerinin telif hakkı kalkmış oluyor.” Avcı, “Bence ailenin bu konudaki talebi haklı. Bizim tartışmaya açtığımız telif hakları kanununda inşallah bununla ilgili bir düzenleme bulunursa bence iyi olur. Bakanlık olarak bizim bu konuda kanaatimiz, en azından iki Bakanlar Kurulu kararıyla yasaklanmış olmaktan kaynaklı bu mağduriyetin giderilmesi için istisnai bir hüküm geliştirilebilir mi diye çalışıyoruz” diye konuştu. Bunun genel bir düzenleme olduğunu vurgulayan Avcı, yazarın ölümüyle ilgili bir netlik yoksa veya yasaklanmalardan kaynaklanan bir gecikme olması durumundaki mağduriyetlerin giderilmesine ilişkin bir düzenleme düşünüldüğünü dile getirdi.

Sözcü