SEÇİM, KÖŞK'E KİLİTLENDİ 

Tartışma, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın "Seçimden sonra uzlaşma için elimde liste ile kapı kapı dolaşırım" çıkışıyla başladı, anamuhalefet lideri Deniz Baykal'ın cevabıyla alevlendi. CHP lideri meydanlarda, Erdoğan'ın uzlaşma mesajını, "Bizim sözümüze geldi." diyerek yorumlarken, basına verdiği demeçlerde, 'Başbakan'ın elinde liste ile kendilerine gelmesini' dayatma saydı. CHP lideri, 'uzlaşma'ya da yeni bir şart getirdi: "Cumhurbaşkanı Meclis dışından olmalı." Seçimlerin kilitlenmesinin ardından "AK Parti içinden bir isim üzerinde uzlaşabilirdik." savunmasını yapan Baykal'ın yeni önerisi Erdoğan'ı kızdırdı.

CHP liderinin mızıkçılık yaptığını belirten Başbakan Erdoğan, resti çekti: "Parlamento dışından cumhurbaşkanı deneyimini yaşadık. Eğer Baykal, hakikaten bu ülkede bir cumhurbaşkanı seçilmesini istiyorsa millete gitmekten kaçmasın. Referandum süresini öne çekelim, cumhurbaşkanını millet seçsin. Benim için en yakışıklı olanı, en güzel olanı, en ideali millete gitmektir."

BAYKAL: Cumhurbaşkanı Meclis'te uzlaşmayla seçilmelidir. Biz buna açığız.

ERDOĞAN: Cumhurbaşkanlığı seçimi için elimde listeyle uzlaşma arayacağım.

BAYKAL: Uzlaşma seçmeli test gibi olmaz. Kabul etmeyiz. Meclis dışından olsun.

ERDOĞAN: Mızıkçılık yapma, milletten kaçma, yeni cumhurbaşkanını halk seçsin.

Dün gazetecilerin sorularını cevaplayan Erdoğan, Parlamento dışından bir cumhurbaşkanı adayına AK Parti olarak sıcak bakmadıklarını vurgularken, Parlamento'nun kendi içinden bir cumhurbaşkanı çıkarmaya muktedir olduğunun altını çizdi. Baykal'ın seçim sonrası durumu gördüğü için şimdiden kendine zemin hazırladığını belirten Erdoğan, CHP liderine 'Kapıları şimdiden kapatma' çağrısında bulundu.

Erdoğan, şu görüşü dile getirdi: "Öncelikle Parlamento'da cumhurbaşkanı seçimi deneyimini gördük. Biz şu anda Parlamento dışından bir cumhurbaşkanı adayına AK Parti olarak sıcak bakmıyoruz. Yarın da sıcak bakmayacağız. Sayın Baykal, şu anda daha baştan, yeniden, hemen mızıkçılığa başladı. Çünkü seçim sonrası durumu görüyor. Gördüğü için de şimdiden kendine zemin hazırlıyor. Kapıları kapamasın. Eğer Sayın Baykal, hakikaten bu ülkede bir cumhurbaşkanı seçilmesini istiyorsa bir defa millete gitmekten de kaçmasın."

Şu andaki yasaya göre Parlamento'da seçimin söz konusu olduğunu hatırlatan Erdoğan, Baykal isterse millete gidebileceklerini söyledi. Ülkede gerilim havası oluşturulmaması temennisinde bulunan Erdoğan, "Bu tür kavgalar olmasın. Ülkemizde gerilim havası olmasın. Bir an önce bu işi de bitirmiş olalım. Ülkenin geleceğini tıkama adına çeşitli varyasyonlara girmenin anlamı yok." uyarısını yaptı. Başbakan, demokrasilerde azınlığın tahakkümünün olamayacağının altını çizerken, bunun çoğunluğun azınlığın hukukunu korumayacağı anlamına gelmeyeceğini bildirdi.

Ardından Baykal'a şöyle seslendi: "Yetki noktasında halk niçin seçim yapıyor? Parlamentoda seçtiği kişilerin kendi adına orada irade kullanması için yapıyor. Şu andaki süreçte bu var. Eğer Parlamento'da bu işi yapacaksak burada çözeriz. Parlamento'da bu iş olmayacaksa buyurun millete gidelim. Millet kimi seçerse başımızın üstünde yeri var. Kaçma milletten, gidelim. Dışarıdan da aday olsun. Partilerin gösterdiği isimler de aday olsun. Niye kaçıyorsun? Kaçma bundan. Milletten kaçılır mı? Hem halkçıyım diyeceksin, hem adım Cumhuriyet Halk Partisi diyeceksin ve milletten kaçacaksın."

Erdoğan, referandum süresini 45 güne indiren; ancak Cumhurbaşkanı Sezer'in veto ettiği yasayı seçimden sonra Meclis'ten geçirebileceklerinin sinyalini de verdi. Başbakan, "Referandumu öne çekmek seçenekleriniz arasında mı?" sorusuna, "Bizim o iade edileni tekrar gönderme imkanımız var." karşılığını verdi.

20 vekil, aday gösterebilecek

Referanduma sunulacak Anayasa değişikliğine göre cumhurbaşkanlığına, TBMM üyeleri içinden veya Meclis dışından aday gösterilebilmesi, 20 milletvekilinin yazılı teklifiyle mümkün olacak. En son yapılan milletvekili genel seçiminde aldıkları geçerli oyların toplamı yüzde 10'u aşan partiler de ortak cumhurbaşkanı adayı gösterebilecek. İlk turda, geçerli oyların salt çoğunluğunu alan aday, cumhurbaşkanı olacak. İlk oylamada bu çoğunluk sağlanamazsa, oylamayı izleyen 2. pazar günü, 2. tur yapılacak. Bu oylamaya, ilk turda en çok oyu alan iki aday katılacak ve geçerli oyların çoğunu alan aday, Köşk'e çıkacak. Politika Servisi

Bugüne nasıl gelindi?

Erdoğan'ın cumhurbaşkanlığına aday olup olmayacağı tartışılırken Baykal, ilginç bir çıkış yaptı: "Başbakan, korkmasın. Kendisine yardımcı olacağım. Başbakan'ın korktuğundan değil memleketin hayrını düşündüğünden aday olmadığını bütün Türkiye'ye anlatacağım. Sözüm söz, yeter ki aday olmasın."

Partisinin grup toplantısında Erdoğan için "Aday olmamalı, oldurmayın." diyen CHP lideri yeni bir adım daha attı: "Biz anamuhalefet olarak açıkça AKP'li birisinin de cumhurbaşkanı olabileceğini ilan ettik."

Erdoğan, kendisi üzerinden yapılan adaylık tartışmalarını, "Cumhurbaşkanı adayımız Abdullah Gül kardeşimdir." sözleriyle bitirdi. Bu tercih piyasaları olumlu yönde etkilerden, iç ve dış kamuoyundan da destek buldu.

Baykal, Erdoğan'ın aday olmamasını kendileri için başarı olarak değerlendirdi. Gül konusunda ise tek adayın dayatıldığını öne sürdü.

Meclis'teki cumhurbaşkanlığı seçimlerini muhalefet partileri boykot etti. CHP, seçimi Anayasa Mahkemesi'ne taşıdı. Baykal, bu durumdan Başbakan Erdoğan'ı sorumlu tutarken, Meclis'in kilitlenmesini ve cumhurbaşkanı seçilememesini Erdoğan'ın 'uzlaşma aramamasına' bağladı.

Anayasa Mahkemesi'nin 367 kararıyla birlikte Gül, adaylıktan çekildi. Meclis, seçim kararı aldı. Görev süresi dolan Ahmet Necdet Sezer, cumhurbaşkanlığı koltuğunda oturmaya devam etti.

Cumhurbaşkanını halkın seçmesine yönelik Anayasa değişikliği yapıldı. Ancak Sezer önce veto etti. İkinci kez gelince de referandum kararıyla birlikte Anayasa Mahkemesi'ne gitti.

Hükümet, iki sandığı birlikte halkın önüne koymak için referandum süresini 45 güne indiren düzenlemeyi Meclis'ten geçirdi. Ancak değişiklik Sezer'den döndü.

Yüksek Mahkeme, Anayasa değişikliğiyle ilgili başvuruyu reddetti. Cumhurbaşkanını halkın seçmesinin önünü açtı. Ancak bu kez 11. cumhurbaşkanını Meclis mi seçecek, halk mı? sorusu gündeme geldi.

Meclis Başkanı Arınç, "Sezer istifa ederse Meclis, etmezse halk seçecek." dedi. Hükümet adına açıklama yapan Başbakan Yardımcısı Abdüllatif Şener ise, "Anayasa'ya göre önümüzdeki 120 gün içerisinde cumhurbaşkanı seçme zorunluluğu vardır, bu seçimi TBMM üyeleri yapacaktır." diye konuştu.

Erdoğan da hafta başında cumhurbaşkanını yeni Meclis'in seçeceğini belirterek, uzlaşma mesajı verdi: "Ön kabulüm yok. Bize, 'Tek bir adayı dayatmasaydın, adaylarla gelmeliydin' dediler ya, onu da yaparız. Alternatiflerle gideriz. Anayasa'daki şartları haiz adaylarla uzlaşma ararız."

Erdoğan'ın bu çıkışını "seçmeli dayatma" olarak gören Baykal, bu kez yeni bir şart öne sürdü: "Cumhurbaşkanı Meclis dışından olsun."

Tartışma meydanlara taşındı. Baykal, önceki gün Bartın ve Kastamonu'da Erdoğan'a şu sözlerle yüklendi: "Şimdi 'uzlaşmak lazım' diyor. Bu ne demek biliyor musunuz, 'ben şu ana kadar cumhurbaşkanı konusunda Baykal'ı dinlememekle hata ettim.' Artık yanlışı kavramış gözüküyor."

Erdoğan, Baykal'a aynı gün Denizli'de cevap verdi: Uzlaşman ancak milletle olur. Demokrasilerde siyasetçi, milletten aldığı temsil yetkisi kadar konuşur. Millet sana ne kadar yetki verdiyse konuşma hakkın o kadar. Kaldırırsın elini, yetkini kullanırsın. Ama sen azınlık olarak çoğunluğa tahakküm edemezsin."

Baykal, 'Korktu aday olmadı, demem' sözünü unuttu

CHP lideri Baykal, Köşk seçimi sürecinde aday olmaması durumunda Erdoğan'a yardımcı olma sözü verdi. Baykal, Başbakan'a şu çağrıyı yaptı: "

Şimdi Erdoğan'ın eline bir şeyi yapmayarak ülkesine en büyük şansı verme fırsatı geçmiştir. Başbakan, aday olmaktan vazgeçersem korktu derler, suçlarlar korkusunu içinden atmalıdır. Korkmasın, böyle bir korkusu varsa ben korkusunu izah etmek için kendisine yardımcı olacağım. Başbakan'ın, korktuğundan değil, memleketin hayrını düşündüğünden aday olmadığını bütün Türkiye'ye anlatmaya çalışacağım. Sözüm söz, yeter ki aday olmasın."

CHP lideri, Erdoğan'ın kendisinin yerine Abdullah Gül'ü tercih etmesi üzerine ise farklı konuştu. Erdoğan'ın aday olmamasını partisinin zaferi sayan Baykal, şu ifadeleri kullanmıştı: "Bugün Tayyip Erdoğan cumhurbaşkanı adayı olmadıysa; bu, millet onu kabul etmediği içindir. Milletin cumhurbaşkanlığı anlayışına, Başbakan uygun olmadığı içindir. Bu önemli bir gelişmedir. Parlamento'da üçte iki çoğunluğu olan bir partinin genel başkanı, cumhurbaşkanı olmak iddiasını takip edip, sonuçlandıramıyorsa, bunun çok iyi değerlendirilmesi lazım."