'Rusya'ya karşı haklarımızı kullanacağız' 

 Ekonomi Bakanı Mustafa Elitaş, "Rusya'nın gümrükteki malları gereksiz yere bekletmesi, Türk firmaları yasaklayıcı, kısıtlayıcı muamelelere tabi tutması Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) kurallarına aykırı. Türkiye, DTÖ çerçevesinde sahip olduğu hakları sonuna kadar kullanacak. Rusya'nın ticaret kuralları dışında ortaya koyduğu yanlışlar hukuk nezdinde takip edilecek" dedi.

Elitaş, Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mehmet Büyükekşi ile Bakanlıkta basın toplantısının ardından, gazetecilerin sorularını cevapladı.

Türk hava sahasının ihlal eden savaş uçağının düşürülmesinin ardından Rusya ile ticaret dengelerinin ne noktada olduğunun sorulması Elitaş, Rusya ile ihracatta 1 Ocak-30 Kasım arasında yüzde 40'a yakın azalış ortaya çıktığını bildirdi. Elitaş, Rusya'ya yapılan ihracatın 1 Ocak-23 Kasım 2014 itibarıyla 5 milyar 457 milyon dolar iken, 2015 yılı 1 Ocak-23 Kasım döneminde 3 milyar 400 milyon dolar seviyesinde gerçekleştiğini belirtti. Yaklaşık yüzde 38'lik bir azalmanın ortaya çıktığını kaydeden Elitaş, "2014 yılında 1 Ocak-31 Aralık itibarıyla Rusya'ya yaptığımız ihracat 6 milyar 72 milyon dolar olmuş. 2015 yılında ise 3 milyar 679 milyon dolar olmuş. Yani yüzde 40 bir azalma ortaya çıkmış" diye konuştu.

Olayın başladığı ilk günden itibaren Rusya'ya yapılan ihracatta çok büyük düşüş olduğuna dikkati çeken Elitaş, sonradan düşüşlerin normal bir seviyeye geldiğini ifade etti. Rusya'nın gümrükteki malları gereksiz yere bekletmesinin, Türk firmaları yasaklayıcı, kısıtlayıcı muamelelere tabi tutmasının DTÖ kurallarına aykırı olduğunun altını çizen Elitaş, süreci yakından takip ettiklerini anlattı.

Türkiye'nin DTÖ çerçevesinde sahip olduğu hakları sonuna kadar kullanacağını vurgulayan Elitaş, Rusya'nın ticaret kuralları dışında ortaya koyduğu yanlışların hukuk nezdinde de takip edileceğini söyledi. 

Elitaş, Rusya'nın küçük illerinde yatırım yapan Türk firmalarla ilgili bireysel bilgilerin kendilerine geldiğini, bunların hisselerinin Rus ortaklara devredilmesi yönünde baskılar yapıldığı, ancak şu anda netleşmiş bir durum olmadığını belirtti. Rusya'nın ticareti kurallarına göre yapması gerektiğini dile getiren Elitaş, "Ticaret ahlak dışı kuralları bünyesinde barındırmaz. Her ülke, ticaretini uluslararası norm ve kurallar içerisinde gerçekleştirmesi gerekir. Askeri meseleler askeri kişiler arasında çözülür, siyasi meseleler siyasi kimlikler tarafından yerine getirilir ama ticari kurallar ticari muhataplar tarafından usulüne, esasına uygun şekilde ortaya çıkarılır" ifadelerini kullandı.

Rus idaresinin Türk ihracatçısını cezalandırırken, kendi vatandaşına zulüm yaptığına işaret eden Elitaş, "Kendi ülkesinde enflasyonu yüksek seviyelere çıkarmış. Basından takip ettiğimize göre, bir domates 6 liraya çıkmış yani 2 dolar seviyesine çıkmış. Bu Türk ihracatçısına yapılan bir ceza değil, Rus insanına yapılan bir eziyet, bir zulümdür. Aklıselim tavsiye diyorum, ticaret yapanların ilişkilerine zarar verecek bir adım atmamalarını, DTÖ nezdinde şüphe edilebilir bir ülke konumuna gelmemelerini arzu ediyorum" dedi.

- "Türkiye'nin mallarını almak için bekleyen ülkeler var"

Elitaş, "İthalat yasakları başladı mı? Eğer uygulanırsa 2016 ihracat rakamlarına nasıl bir yansıma bekliyorsunuz?" şeklindeki soruya, "Rusya'nın ilk etapta yaptığı iş, yaş meyve sebzeyle alakalı, bizim ihracatımızı engelleyeceği işlemle ilgili. Biz bugüne kadar ambargo ya da karşı tedbir noktasına gitmedik" karşılığını verdi.

Yaş meyve sebzeyi gümrükte bekleterek, ihracatçıya zarar veren yaklaşımın doğru olmadığını vurgulayan Elitaş, "Bile bile bu malların heder olması, çürümesi için yapılan işler doğru bir yaklaşım tarzı değildir. İhracatçılarımız 24 Kasım'da olaya el koydu, ertesi gün çözüm önerilerimizi hayata geçirdik. Yaş meyve sebze ihracatıyla ilgili Rusya pazarından kaybettiğimizi başka pazarlardan telafi ediyoruz. Türkiye'nin mallarını almak için bekleyen ülkeler var. Biz yeni pazarlar oluşturmak için Orta Afrika'ya, Hindistan'a, ABD'nin ulaşamadığımız bölgelerine, Çin'de dahil olmak üzere tüm dünyaya satabilecek ürünlerimiz var. 2015'ten daha çok koşacağız, çalışacağız, gayret göstereceğiz" ifadelerini kullandı. 

Elitaş, bir başka gazetecinin "2023 ihracat hedefinde revizyon olacak mı?" sorusu üzerine, 2023 hedeflerini dünyadaki gelişmelere paralel belirlediklerini hatırlattı. Dünya ticaret hacmindeki büyüme devam ederse, Türkiye'nin dünya ticaret hacminden aldığı pay yüzde 0,8'lerden 1,5'a çıkarılırsa 2023 hedeflerine ulaşılacağını kaydeden Elitaş, yüzde 1,5 hedefinin baki olduğunu ifade etti. 

- "Enflasyonu tek haneli rakamlarda tutmayı planlıyoruz"

Mustafa Elitaş, "Yerli otomobile ayrı bir teşvik söz konusu olacak mı?" şeklindeki soruya karşılık, Türkiye'de otomobilin her şeyinin üretildiğini, birleştirmesinin de yapıldığını söyledi. Burada önemli olanın marka değeri olduğuna dikkati çeken Elitaş, bununla ilgili teşvik tedbirlerinin en yüksek oranlar içinde olduğunu kaydetti.

Elitaş, 2016 bütçesinin TBMM'ye sevk edilmediğini belirterek, "Dünya ekonomisindeki bu şartlar devam ettiği sürece, 2016 ihracat rakamlarının düşme ihtimali olabilir. 2016 ihracatını OVP üzerine çıkarabilmek için bütün sivil toplum kuruluşlarıyla birlikte bir çalışma içindeyiz. 2016 bütçesinde de kaynaklarımızın artırılması için ödeneğimizin artırılmasını talep edeceğiz" şeklinde konuştu.

Bir gazetecinin, "2015'te büyümeyi nasıl tamamlamayı bekliyorsunuz? 2016'da nasıl bir enflasyon bekliyorsunuz?" sorusuna da Elitaş, Türkiye ekonomisinin 2015'te yüzde 3,6 civarında büyüyeceğini tahmin ettiğini söyledi. Bu yıl da OVP'de belirtildiği gibi 2015'tekine yakın, belki biraz daha üzerinde bir büyüme performansı beklediklerini dile getiren Elitaş, 2016'da enflasyonu tek haneli rakamlarda tutmayı planladıklarını ve buna gayret edeceklerini ifade etti. 

aa