AKP Davasında 6 Yeni İctihat  DTP'YE DE EMSAL OLACAK

Anayasa Mahkemesi’nin AKP’nin kapatılması davasında oluşturduğu altı yeni içtihat özetle şöyle:

ALEYHTE VE LEHTE DELİLLER BİRLİKTE DEĞERLENDİRİLİR: Davalı partinin laik düzeni ortadan kaldırma, temel esaslarını zedeleme ve demokratik düzeni kaldırma amacını taşıyıp taşımadığını saptayabilmek için, aleyhteki delillerin yanı sıra, lehteki olguların da değerlendirilmesi, hukuk devletine uygun bir yargılamanın temel koşuludur.

DELİL DEĞERLENDİRİLMEDE NİTELİKLİ ÇOĞUNLUĞUN OYU ARANIR: Kapatma kararı için beşte üç oy çokluğu (nitelikli çoğunluğu oluşturan 7 oy) şartı getirilmiştir. Her eylemin gerçekleşip gerçekleşmediğinin ve Anayasaya aykırılğının saptanması, uygulanacak yaptırımı doğrudan etkileyecektir. Bu nedenle kanıtlara ilişkin değerlendirme dahil olmak üzere, davanın sonucunu etkileyecek tüm oylamalarda, beşte üç oy çoğunluğun aranması gerekir.

MECLİS KONUŞMALARI DÜZENİ HEDEF ALIYORSA DELİLDİR: Meclisteki beyan ve eylemleriyle özgürlükçü demokratik düzeni ortadan kaldırma amacı saptanan ve anayasa dışı yöntemleri savunan bir milletvekilinin yasama sorumsuzluğundan yararlanması Anayasa’nın amacıyla bağdaşmaz. Bu tür söz ve eylemler dikkate alınır.

PARTİ KURULMADAN ÖNCEKİ SÖZ VE EYLEMLER PARTİYE İSNAT EDİLEMEZ: Parti kurulmadan önce gerçekleşmiş eylemlerin partiye isnat edilmesi ve parti üyelerinin daha önce yargılamaya esas alınarak kapatılan bir siyasi partiye üyelikleri döneminde işledikleri eylemlerin mükerrer yargılamaya konu olması mümkün görülmemiştir.

HABERLER FARKLI YAYIN ORGANLARINDA DA YER ALMIŞ VE REDDEDİLMEMİŞSE DELİL: Gazete, internet haberlerindeki ifadeler, farklı yayın organlarında aynı biçimde yer almış, ifade sahibi ve parti reddetmemişse kanıt olarak değerlendirilebilir.

KAMU PERSONELİNİN EYLEMLERİ PARTİYE İSNAT EDİLEMEZ: Yapılan tasnifte, kimi kamu personelinin söz ve eylemlerinin konu edildiği 7 klasör de yer almıştır. Siyasi parti üyesi olmayan kişilerin ve kamu personelinin söz ve eylemlerinin, partiye isnat edilmesi olanaksızdır. 

Kapatmanın ‘kırmızı’ çizgileri

Anayasa Mahkemesi AKP davasına ilişkin gerekçeli kararında siyasi partilerin hangi durumlarda kapatılacağı da vurgulandı. Kapatma davalarında ‘kırmızı’ çizgilerini tanımlayan Yüksek Mahkeme saptamaları şöyle:

Demokratik rejimin özümsendiği ülkelerde, demokratik ilkelere aykırı bir amaç taşımadığı, şiddeti teşvik edip araç olarak kullanmadığı, demokrasiyi ile hak ve özgürlükleri yok etmeyi amaçlayan bir partiye dönüşmediği, demokratik yaşama açık tehlike oluşturmadığı sürece siyasi partilerin kapatılmasına olur verilmez.

Çağdaş uygarlık düzeyinin üstüne çıkma hedefini esas alan Anayasamızın da siyasi partilerin salt düşünce açıklamalarıyla siyasi faaliyet özgürlüğünün doğası gereği toplumsal talepleri barışçı yollarla ve hukuksal düzenlemelerle karşılama çabaları nedeniyle parti kapatmanın zorunlu görülmesi Anayasayla bağdaşmaz.

Zira özgürlükçü demokratik bir siyasal düzen öngören Anayasamız, olası hukuksal düzenleme ve idari işlemlerin yargısal denetiminin koşullarını ve kurumlarını yaratmak suretiyle, hukuksal yollardan kaynaklanabilecek tehditleri engellemiştir.

Anayasamızın kuralları, AİHM’in siyasi partilerin kapatılmasına ilişkin içtihatları ile Avrupa ortak standardını somutlaştıran Venedik Kriterleri birlikte, bir yandan Anayasa’nın öngördüğü klasik demokrasi anlayışının gereği olarak siyasal özgürlüklerin güvence altına alınması sağlanırken, diğer yandan son çare olarak düşünülen siyasi parti kapatma yaptırımı uygulanmasının demokratik düzenin korunması ve güçlenmesi amaçlanmıştır.

Yalçınkaya’ya ‘delil’ göndermesi

Anayasa Mahkemesi’nin gerekçeli kararında, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Abdurrahman Yalçınkaya tarafından hazırlanan iddianamede ‘delil’ ve ‘eylem’ olarak gösterilen, bilgi ve belgelere yönelik eleştirel gönderme yapıldı. ‘Delillerin Değerlendirilmesi’ başlıklı bölümde, 400’ü aşkın iddianın ağırlıklı bölümünün ‘delil’ kapsamında görülmediği gerekçeleriyle vurgulandı. Bu bölümde özetle şu ifadelere yer verildi:

Düşünce açıklamalar konu edilmiş: İddianameye ek olarak sunduğu 17 klasörde yer alan bilgi ve belgelerde ağırlıklı olarak düşünce açıklamalarının konu edildiği, bir kısmında ise yasama ve yönetsel tasarruflar ile yerel yönetim uygulamalarının yer aldığı görülmektedir.

Eylem tarihinde üye değiller: Haklarında siyaset yasağı istenen Ahmet Şükrü Kılıç ile Ali Tekin’in eylem tarihinde parti üyesi olmadıkları tespit edilmiştir. Üye olmadıklarından dolayı eylemleri davalı partiye isnat edilmesi olanaksız olan kamu personeliyle ilgili iddialar da dikkate alınamaz.

İddianamede yer almayan kitaplar: Eylemlerin bir kısmının hukuksal inceleme konusu olmayan öznel yorumlardan oluştuğu ve iddianamede yer almayan kitapların esas alınarak düzenlendiği belirlenmiştir.(Mahkemenin bu tespitinin halen tutuklu bulunan “Ergenekon” sanığı Ergun Poyraz’ın yazdığı “Patlak Ampul” adlı kitabını da kapsadığı öğrenildi.

Belirli yayın politikası olan gazeteler: Eylem ve delillerin bir kısmının, yalnızca belirli bir yayın politikası olan gazete veya internet sitelerinde yer aldığı, herhangi bir ses veya görüntü kaydıyla desteklenmediği, farklı ya da karşıt basında yer almadığı görülmüştür.

Haberden parça alma yöntemi: Eylem ve delillerin bir kısmının, gazetelerde veya internet sitelerinde yer aldığından farklılaştırılmış biçimde iddianameye alındığı ya da eksik ve parçalı biçimde aktarılmış olduğu belirlenmiştir.

Var olmayan eylem: İsnat edilen eylemlerin bir kısmının vaki olmadığı ya da sübut bulmadığı, bir kısmının ise düşünce ve ifade özgürlüğü kapsamında olduğu görülmüştür.

BÜTÜN GÜN GEREKÇELİ KARARI OKUDU

AKP hakkında ‘kapatma’ davası açan Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Abdurrahman Yalçınkaya’nın, gün boyu gerekçeli kararı okuduğu öğrenildi. Yalçınkaya’nın, gerekçeli kararı satır satır incelediği belirtildi.

Akşam