Beyaz Saray'da görüşen ABD Başkanı Barack Obama ile İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu, özellikle Filistin konusunda anlaşamadı.
Filistin Devleti'nin kurulmasının gereğini vurgulayan Obama, Yahudi yerleşim merkezleri inşasının da durdurulmasını isterken, Netanyahu bu konulara değinmedi.
Obama ile Netanyahu, ikili görüşme, heyetlerarası toplantı ve yemek ile beraber, dört saate yakın görüştü. Bu, iki liderin göreve gelmelerinden bu yana ilk görüşmeleriydi.
Ardından basın toplantısında, özellikle Filistinliler'le barışın unsurları konusunda, Obama ile Netanyahu arasındaki görüş farklılıkları ortaya çıktı.
Obama, Filistin devletinin resmen kurulmasını öngören "iki devletli çözümün" gereğini vurgularken, Netanyahu, iki devletten hiç bahsetmedi.
ABD ile İsrail arasında ‘alışılmamış’ görüş ayrılıklarının yaşandığı bir dönemde Obama ile Netanyahu bir araya geldi. Kritik zirvede 6 maddede çetin pazarlıklar yapıldı.
ABD-İsrail hattında gerilim
1-) İki devletli çözüm: Obama yönetimi, üzerinde uluslararası mutabakat sağlanan iki devletli çözüm için bastırıyor. Ancak Netanyahu, Filistin devletinin İsrail’in güvenliğini tehlikeye atacağı gerekçesiyle bu plana karşı çıkıyor.
2-) Barış sürecinde öncelik: İsrail, ABD’nin bölgedeki amaçlarının, İran’ın nükleer programının engellenmesiyle sağlanacağını savunuyor. Ancak ABD, İran’a karşı Arap ülkelerinin vereceği desteğin önem taşıdığını ve Filistin devletinin kurulmasının da bu desteğin elde edilmesini sağlayacağı görüşünde.
3-) Barış sürecinde zamanlama: Netanyahu hükümeti, Filistin lider Mahmud Abbas’a halk desteğinin azalması ve Hamas’ın seçimler öncesinde artan nüfuzunu gerekçe göstererek, barış süreci için zamanlamanın uygun olmadığı görüşünü dile getiriyor. Ancak Obama, hızlı hareket edilmemesi halinde bugüne kadar elde edilen kazanımların da kaybedileceği uyarısında bulunuyor.
4-) Yerleşimler konusu: Obama, İsrail’in Batı Şeria ve işgal altındaki Doğu Kudüs’te yasadışı yerleşimleri durdurmasını, barikatları kaldırarak Filistinlilere seyahat özgürlüğü sağlamasını istiyor. Ancak aşırı sağ partilerden oluşan kabinesinde yerleşimcilerin güçlü temsilcilerinin de bulunduğu Netanyahu’nun, yerleşim alanların ‘doğal genişlemesinde’ ısrar etmesi ve tavize yanaşmaması beklenmiyor.
5-) Gazze ablukası: Obama yönetimi, İsrail’in operasyonunda büyük yıkıma uğrayan Gazze’ye yönelik ambargonun kaldırılmasını talep ediyor. Bölgedeki gerilimin yeniden çatışmalara yol açmasından endişe eden ABD, Gazze için toplanan 4.5 milyar dolarlık yardımın bölgeye gönderilmesini ve yeniden inşa faaliyetlerine başlanmasını istiyor. Ancak Netanyahu, Hamas yönetimde oldukça Gazze ablukasının kalkmasına karşı çıkıyor.
6-) İran’ın nükleer programı: Obama yönetimi, İsrail’e, tek yanlı askeri operasyona kalkışmaması konusunda uyarıyor. Ancak İran’ın nükleer bomba üretmeye çok yakın olduğunu düşünen Netanyahu, diplomatik çabaların kısa süreli tutulması ve başarısız olması halinde askeri seçeneğe başvurulmasını istiyor.
Obama Filistin’i memnun etti
ABD Başkanı Obama, İsrail Başbakanı Netanyahu ile Beyaz Saray’da bir araya geldi. Obama, İsrail ile Filistin arasındaki sorunun iki devletli çözüm çabaları çerçevesinde giderilmesine yönelik desteğini vurguladı. Netanyahu da, Filistinlilerin kendilerini yönetmeleri gerektiğini söyledi, ancak bu ifadesiyle iki devletli çözüme işaret edip etmediğine açıklık kazandırmadı.
Filistin yönetimi ise, Obama’nın açıklamasından memnuniyet duyduklarını, Netanyahu’nun ise hayalkırıklığı yarattığını duyurdu.
18
10
