Her yıl enflasyon hesaplamasında baz alınan ürünleri güncelleyen Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), bu yıl İstanbul'un enflasyon sepetine metrobüs ücreti için ayrı bir kalem oluşturdu. Metrobüsü kullananların sayısının günde 700 bin kişiye ulaşması üzerine enflasyon sepetinde tek başına yer aldı.
İstanbul'un trafiğini hafifletmek için otobüslere alternatif olarak işletmeye açılan metrobüsün kullanımı her geçen gün artıyor. Bu aracı kullananların sayısı günlük 700 bin kişiye ulaşınca, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) enflasyon belirlerken kullandığı sepete metrobüsü de dahil etti.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin geçen kasım ayında, metrobüs bileti fiyatını 2 liraya çıkarmasıyla birlikte bu araç belediye otobüsünden farklı bir ücretle yolcu taşımaya başlamıştı. Ancak, yapılan itiraz üzerine Danıştay zammı iptal etmişti. Her yıl ürün güncellemeleri Hane Halkı Bütçe Anketi'ne göre yapılıyor. 2010 enflasyon sepeti için 2008 yılı anket çalışmaları baz alınıyor. Bu çalışmanın sonucunda, tüketimde önem kazanan mal ve hizmetler hesaplamada kullanılıyor. Bu yıl yapılan yeniliklerden en göze çarpanlardan biri de Türkiye Süper Lig yayın hakkını 321 milyon dolara alan Dijitürk ile diğer bir dijital platform D'Smart'ın Tüfe (Tüketici Fiyat Endeksi) sepetinde yer alması oldu. Ayrıca yemeklik tereyağı, tavuk but, kesme tül, erkek kot mont, taşınır müzik seti ve floresan lamba bu yılki sepetten çıkarken; tavuk baget, enerji tasarruflu ampul ve genç odası sepete girdi. TÜİK İstanbul Bölge Müdürü Zeki Bostancı, enflasyonu doğru hesaplayabilmek için sürekli gözlem yaptıklarını, fiyat hareketlerini sepete yansıtabilmek için bu tip değişikliklere gidildiğini aktarıyor. Bostancı, 'Yayımlanan rakamlar sokağın enflasyonunu yansıtmıyor.' eleştirileri için ise şu açıklamayı getiriyor: "Her bir fert için enflasyon oranı farklı çıkabilir; kimsenin tüketim harcaması bir başkasıyla aynı değil. Biz ortalama tüketici için bir hesaplama yapıyoruz. Fiyatı yükselen ürünler olduğu gibi düşenler de oluyor ve bütün bu fiyat hareketleri enflasyonu etkiliyor."
Tüfe'de ana harcama gruplarının enflasyon üzerindeki ağırlıkları da değişti. En büyük etkiye sahip olan gıda ve alkolsüz içecekler grubunun ağırlığı yüzde 2 oranında düşürülürken alkol ve tütünün ağırlığı yüzde 16 artırıldı. Harcamalarda büyük yer tutan konut grubunda da yüzde 10 oranında düşüş yaşandı. Ulaşım giderleri de ağırlığı yaklaşık yüzde 10 oranında artırılan grup oldu.
Anketörler AVM'lere daha sık gitmeye başladı
Metrobüs ücreti gibi köprü geçişleri, akbil, vapur ücretleri ve halk ekmek fiyatı da sadece İstanbul'un enflasyon sepetinde bulunuyor. İstanbul'da 17 anketör, 19 ilçe ve 25 farklı set üzerinden fiyatları takip ediyor. Enflasyon sepetindeki ürünlerin fiyatı şehirdeki 2 bin 200 işyerinden ayda iki kez alınıyor. Kira harcamaları içinse 553 konut her ay inceleniyor. TÜİK yetkilileri, fiyat analizi yaptıkları işyerlerini belirlerken halkın yoğun olarak alışveriş yaptığı yerleri tercih ettiklerini aktarıyor. Son yıllarda tüketimin alışveriş merkezlerine kaymasından dolayı anketörler AVM'lere daha çok uğramaya başlamış. İstanbul'daki enflasyonu hesaplayan bir diğer kurum da her ay yayımladığı Ücretliler Geçim Endeksi'yle İstanbul Ticaret Odası (İTO). TÜİK İstanbul Bölge Müdürü Zeki Bostancı, odanın sonuçlarıyla kendi hesaplamaları arasında pek fark oluşmadığını belirterek, "TÜİK'in kullandığı ürün sepeti odanınkinden daha güncel." diyor