NUR SERTER: GÜL TÜRKİYE'Yİ TEMSİL EDEMEZ 

CHP İstanbul Milletvekili seçilen eski İÜ Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Nur Serter 'le konuşuyoruz. Bana 2002 seçimlerinden aylar önce dönemin ABD'nin Ankara Büyükelçisi Robert Pearson' la olan bir görüşmesini anlatıyor. Serter bu görüşmede Pearson'ın, "aile dostlarımız" dediği Abdullah Gül 'ün eşi Hayrünnisa Gül 'ün türbanlı olması nedeniyle üniversiteye girememesinin haksızlık olduğunu kendisine söylediğini belirtiyor. Serter aynı görüşmede, ortada daha fol yok yumurta yokken de AKP'ye ve ılımlı İslam devleti modeline ABD yönetiminin destek çıktığı mesajları verildiğinin de altını çiziyor:

- AKP'yi iktidara taşıyan süreçte ABD'nin Ankara Büyükelçisi olan Robert Pearson'la ilgili bir anınız var. Bunu anlatır mısınız?

SERTER - Kasım 2002 seçimlerinden birkaç ay önceydi. Pearson beni arayarak benimle görüşmek istediğini ve üniversiteye gelip gelemeyeceğini sordu. O sırada çok yoğun bir iş temposu içinde olduğum için kabul etmedim.

Daha sonra ABD Başkonsolosluğu'nda görev değişimi için verilen bir resepsiyonda kendisiyle karşılaştık. Orada önerisini yineledi. Birkaç hafta sonra benden tekrar randevu istendi. O zamanki rektörümüz Kemal Alemdaroğlu teklifi kabul etmem gerektiğini söyledi. Böylece kabul ettim. İstanbul'da Conrad Otel'e ben ve iki kadın akademisyen daha davet edildik. Görüşme konusu Türk kadınıydı. Görüşmede Büyükelçi Pearson'la birlikte eşi de vardı. Sohbette Türk kadınıyla ilgili görüşlerimizi sordu. Daha sonra konuyu türban meselesine getirdi. O konudaki görüşlerimizi öğrenmek istedi. Görüşlerimizi ve gerekçelerini kendisine anlattık. O arada Pearson şunları söyledi: "Geçen akşam Abdullah (Gül) ve eşiyle bizim evde yemek yedik. Eşini de çok severim. Yakından tanıma imkânını buldum. Kendisi çok çağdaş ve entelektüel bir kişi. Ama başı kapalı olduğu için üniversiteye alınmamış. Çok yazık olmuş."

PEARSON'IN MESAJI

- Peki, sizce Pearson bu sözlerle nasıl bir mesaj vermek istedi?

- Bu sözlerinin iki temel mesajı vardı. Birisi Gül'le olan yakınlığına, dolayısıyla da AKP'yle olan yakınlığına vurgu yapmaktı. İkincisi de Hayrünnisa Gül'ün başı kapalı olduğu için üniversiteye girememesi konusundaki görüşünü bize iletmekti. Biz Hayrünnisa Gül'ün üniversiteye giremeyiş nedenlerini gerekçeleriyle açıkladık. Tam üniversitelerde türban yasağı uygulanmaya başlandığı bir dönemde eşinin siyasi statüsünden yararlanarak üniversiteye kayıt yaptırma isteğinin samimi olmadığını, bunun provokatif amaçlar taşıdığını ve bu yasağı kırmanın bir aracı olarak kullanmaya çalıştığını anlatmaya çalıştık. Hayrünnisa Gül'ün kişilik özelliklerinin ayrı bir konu olduğunu, ancak anayasal açıdan ve yüksek yargı organları kararları doğrultusunda böyle bir talebin kimden gelirse gelsin kabul edilmesinin mümkün olamayacağını söyledik. Hatırlayacaksınız ondan kısa bir süre önce de Tayyip Erdoğan AKP genel başkanı olarak Beyaz Saray'da Başkan Bush 'la görüşmüş ve söylendiğine göre gizli anlaşmalar imzalamıştı.

- O görüşmede tutanak tutulması size garip gelmiyor mu?

- Gelmez olur mu? Hemen onun ardından Abdullah Gül ve eşiyle son derece yakın ilişkilerinin gündeme getirilmesi ve bunu kullanarak türban yasağında acaba bir açık kapı bulunabilir mi, diye Hayrünnisa Gül'ün üzerinden böylesine ince bir araştırma yapılmaya girişilmesi son derece dikkat çekiciydi.


'ENDİŞELERİMİZİ ANLATTIK'

- Kimdi öbür iki arkadaşınız?

- Prof. Dr. Nilüfer Narlı ve Prof. Dr. Akile Gürsoy . Pearson bizden bu kadar açık yanıtları aldıktan sonra bu defa farklı bir yöntem izledi. Pearson'ın eşi laiklik ve AKP'yle ilgili endişelerimizi sordu. Biz yine açıkça hangi endişeleri taşıdığımızı, AKP'nin iktidara gelmesi durumunda Türkiye'nin ılımlı İslam devleti modeline sürüklenme riski taşıdığını gerekçeleriyle anlattık. Bizim bu kararlı ifadelerimizden sonra görüşmeyi bitirdik. Vedalaşırken eşi, "Endişe etmeyin. Biz sizlerin yanınızdayız" dedi. Pearson da elimi iki elinin arasına alarak benim bütün görüşlerimi bildiğini ve endişe etmeye gerek olmadığını ifade etti.

- Siz bu görüşmeden nasıl sonuçlar çıkardınız?

- Bir kere çok anlamlı bir görüşmeydi. Hem ABD'nin AKP'nin iktidarına ne kadar ılımlı ve teşvik edici bir bakış açısı olduğunu ortaya koyuyordu. Bir de AKP'nin hükümet olmadan AKP'li şahsiyetlerle olan yakın ilişkileri o şahsiyetler lehine bir empozisyon eğilimini ortaya koyuyordu. Yani ABD, "Ben varım. AKP iktidarının yanındayım. Abdullah Gül benim için önemli bir kişidir. Çok yakın ilişkilerimiz var. Türban konusunda izlenen politikalar uygun değildir, insan haklarına aykırıdır" mesajını ince bir dille bize vermeyi hedefliyordu. Ama bu sözlerin bizim üzerimizde herhangi bir etki yapması söz konusu bile olamazdı.

'Türkiye'yi temsil edemez'
- Gül'ün Çankaya'ya çıktığı takdirde bütün verdiği sözlere rağmen tüm Türkiye halkını kucaklayabileceğini düşünüyor musunuz? Yoksa sadece AKP'nin cumhurbaşkanı olarak mı kalacak?

- TBMM'de bugünkü tabloya baktığımızda AKP artı DTP desteği olduğunu görüyoruz. MHP kendi adayını çıkarıyor. Meclis'e gireceğini söyleyerek de isteyerek ya da istemeyerek uzlaşma zeminine katkı yapmış oldu. Dayatmacı üslup seçimlerden sonra da aynen sürdürüldü. Başbakan uzlaşma arayacağını söyledi. Ama bundan önceki birçok söyleminde olduğu gibi bu sefer de samimi olmadığını ortaya çıkardı. O nedenle TBMM'de temsil edilen siyasi partiler açısından bakıldığında Gül Türkiye'nin bütününü kucaklayacak ve temsil edecek bir kişi değil. Türkiye'nin bütününü temsil edecek ve kucaklayacak bir cumhurbaşkanının hiçbir biçimde ılımlı İslam devletine yönelik gizli planları ve programlarının olmaması gerekiyor. MGK ya da YAŞ kararlarına şerh koyan bir anlayışın temsilcisi olmamalıdır. Anayasal kurumlarla, üniversitelerle barışık bir kişi olmalıdır.

'Türbanı dayatıyor'
- Eşinin başı bağlı olduğu için üniversiteye girememesi nedeniyle Türkiye Cumhuriyeti'ni AİHM'de dava edebilen bir anlayış üniversitelerde rektör atayacak konuma gelecek. Bu demokrasiyle bağdaşacak bir süreci nasıl başlatır?

- AİHM'de bu nedenle dava açan ama daha sonra o davayı geri çekmek zorunda bırakılan bir kişinin bu konudaki samimiyetinin de tartışılır olması gerektiğini düşünüyorum.

- Kızı Kübra Gül mezuniyet töreninde kepinin altına türban taktı. Sizce bu tavrı üniversitelerin geleceği açısından nasıl yorumlamalıyız?

- Üniversiteler hukuka uygun uygulamalar yapan kurumlardır. Dolayısıyla Türkiye Cumhuriyeti kanunları üniversitelerde ve kampuslarda başörtülü öğrencinin bulunamayacağını açık biçimde ortaya koyarlar. Buna rağmen Dışişleri Bakanı olmasının gücünü kullanarak ve o güce boyun eğdirilerek kızının başı türbanlı bir biçimde mezuniyet törenine katılması bakış açısını ortaya koyuyor. Gül'ün bütün meselesinin sadece türban olduğuna indirgemek sorunu çok hafifletmek olur. Ama bu da Gül'ün cumhurbaşkanlığının önemsenecek bir başka boyutudur. Hayrünnisa Gül ortaya pek çıkmayan ve evinde oturan bir hanım olsa ve kamusal alanda cumhurbaşkanı eşi olarak bir temsil görevi üstlenmese yine bu çok önemli olmaz. Ama cumhurbaşkanları eşlerinin, cumhurbaşkanının yanında temsil gibi çok önemli görevleri vardır. Dolayısıyla bu siyasi simgenin devleti temsil eden makamlara taşınmış olması ayrıca önemlidir. Ama Gül'ün cumhurbaşkanı olmaması için tek neden değildir.

'Yargılamaya cesaret edemezler'
- Bir de Gül'ün hakkında, kayıp trilyon davasından yargı kararı var. Aynı davadan Erbakan mahkûm oldu, ama Gül milletvekilliği dokunulmazlığına sığınarak bundan kurtuldu. Kimi hukukçular Gül'ün Cumhurbaşkanlığı'na çıktığı takdirde bu davadan yargılanıp mahkûm olabileceğini söylüyorlar...

- Bir cumhurbaşkanının yargılanması teamülünün bugüne kadar Türk hukuk sistemi içinde olmadığını görüyoruz. Yargılanabilir olma özelliği devam edecektir ama yargılanmayacaktır. Yani kendisini yargılamaya cesaret edemeyeceklerdir, diye düşünüyorum.

Leyla Tavşanoğlu/Cumhuriyet