Ramazan Ayı Boyunca Nasıl Beslenmeliyiz? Ramazan Ayı Boyunca Neler Yemeliyiz?

Kalp-da­mar has­ta­la­rı, kalp ye­ter­siz­li­ği olan­lar, şe­ker has­ta­la­rı, in­me ge­çir­miş has­ta­lar ve tan­si­yon has­ta­la­rı­nın, mi­de ül­se­ri te­da­vi­si gö­ren­le­rin, ba­ğı­şık­lık se­vi­ye­si dü­şük olan­la­rın, aler­ji te­da­vi­si gö­ren­le­rin has­ta­lık se­vi­ye­le­ri­nin cid­di­ye­ti­ne gö­re oruç tut­ma­la­rı ha­ya­ti risk oluş­tu­ra­bi­lir. Bu ne­den­le mut­la­ka dok­tor­la­rı­na da­nı­şa­rak ve ilaç­la­rı­nı dü­zen­le­ye­rek oruç tut­ma­la­rı ge­re­kir. Dok­tor­la­ri izin ver­di­ği tak­tir­de oruç tu­ta­cak­la­rın ise dik­kat et­me­si ge­re­ken önem­li ba­zı nok­ta­lar var­dır.

*Kalp-da­mar has­ta­la­rı ve kalp ye­ter­siz­li­ği olan­lar, in­me ge­çir­miş has­ta­lar na­sıl bes­le­ne­cek­ler?

Vü­cu­du­mu­zun yak­la­şık yüz­de 60'ı, ka­nı­mı­zın çok bü­yük bir kıs­mı yüz­de 92 ka­da­rı su­dan oluş­mak­ta­dır. Kalp da­mar­la­rın­da dar­lık­lar olan ki­şi­le­rin oruç ne­de­niy­le uzun sü­re su­suz kal­ma­la­rı ka­nın ko­yu­laş­ma­sı­na ne­den ola­bi­lir.Ko­yu­laş­mış kan, da­ral­mış yer­ler­den ge­çer­ken pıh­tı­la­şa­rak ani­den da­mar­da tı­kan­ma­ya ya­ni kalp kri­zi­ne yol aça­bi­lir. İf­tar­la sa­hur ar­sın­da ka­lan 7 sa­at­lik sü­re­yi if­tar sı­ra­sı, yat­ma­dan ön­ce ve sa­hur­da ola­cak şe­kil­de üçe bö­le­rek den­ge­li bir şek­li­de sı­vı tü­ket­mek ge­rek­mek­te­dir.Oruç sa­at­le­rin­de ter su kay­bı­na en­gel ol­mak için sı­cak­ta do­laş­ma­mak, vü­cu­dun ısı­sı­nı ar­tır­ma­mak için faz­la ha­re­ket­ten ka­çın­mak ge­rek­mek­te­dir. 

Gün için­de id­rar ren­gi­nin ko­yu­laş­ma­sı su kay­bı­nın önem­li bir gös­ter­ge­si­dir. Bu du­rum­da kan ba­sın­cı­nı ko­ru­ma ref­leks­le­ri dev­re­ye gi­rer. Da­mar­lar da­ra­lır, kalp rit­mi hız­la­nır ve hat­ta ritm bo­zuk­lu­ğu ve tan­si­yon yük­sel­me­si gö­rü­le­bi­lir.İf­tar ve sa­hur­da ka­na ya­vaş su ge­çi­şi sağ­la­ya­cak şek­lin­de ka­buk­lu sa­la­ta­lık, kar­puz, ka­yı­sı gi­bi su­lu mey­ve­ler tü­ket­mek ani sı­vı yük­len­me­si­ne bağ­lı kalp ye­ter­siz­li­ği ris­ki­ni azal­ta­cak­tır.Özel­lik­le id­rar­la sı­vı kay­bı­na ne­den ol­ma­mak için sa­hur­da id­rar sök­tü­rü­cü özel­li­ği ne­de­niy­le çay ve kah­ve tü­ke­til­me­me­li­dir. İd­rar sök­tü­rü­cü ilaç kul­la­nan­la­rın he­kim­le­ri­ne da­nış­ma­dan oruç tut­ma­ma­la­rı ge­rek­mek­te­dir.Kalp hı­zı­nı ya­vaş­la­tan ba­zı kalp ilaç­la­rı da uzun sü­ren aç­lık ve su­suz­luk dö­ne­min­de ani tan­si­yon dü­şük­lü­ğü ve ba­yıl­ma ris­ki ya­ra­ta­bi­lir.

En riskli grup şeker hastaları

Oruç açı­sın­dan en risk­li has­ta­la­rın ba­şın­da şe­ker has­ta­la­rı gel­mek­te­dir. Kan şe­ke­ri­ni den­ge­le­yen sis­te­min bo­zuk ol­ma­sı oruç sı­ra­sın­da ani şe­ker dü­şük­lü­ğü ve ve­ya su­suz­lu­ğa bağ­lı ko­ma, tan­si­yon dü­şük­lü­ğü, ba­yıl­ma ve za­ten şe­ker has­ta­lı­ğın­dan et­ki­len­miş olan böb­rek­le­rin ye­ter­siz­li­ğe gir­me­si­ne, da­mar­lar­da pıh­tı­laş­ma­ya bağ­lı kalp kri­zi ve in­me­ye ne­den ola­bil­mek­te­dir.  Bu risk­le­re rağ­men oruç tu­ta­cak olan­la­rın hiç ol­maz­sa, üç ana öğün ola­cak şe­kil­de if­tar ve sa­hur ara­sı bir ana öğün plan­la­ma­sı ge­rek­mek­te­dir.Ka­na hız­lı ka­rı­şan şe­ker­li gı­da­lar şe­ker has­ta­la­rın­da çok da­ha risk­li­dir.

Böb­rek­le­re dik­kat!

Şe­ker­den en olum­suz et­ki­lenen or­gan­lar­dan bi­ri olan böb­rek­le­ri ko­ru­mak için if­tar ile sa­hur ara­sın­da en az 2-2,5 lit­re (12-14 su bar­da­ğı) su içil­me­si fay­da­lı ola­cak­tır.Yük­sek kan ba­sın­cı olan has­ta­lar if­tar ve sa­hur­da na­sıl bes­le­ne­cek­ler…Tüm tan­si­yon ilaç­la­rı son ka­de­me­de oruç tut­ma­yan ki­şi­ler üze­rin­de de­nen­dik­ten son­ra onay alı­na­rak pi­ya­sa­ya sü­rül­mek­te­dir. Oruç tu­tan ki­şi­ler­de su­suz­luk ne­de­niy­le bu ilaç­lar, hem aşı­rı ve ani tan­si­yon dü­şük­lü­ğü­ne ne­den ola­bil­mek­te hem de kan­da yo­ğun­la­şa­rak da­ha faz­la yan et­ki ya­pa­cak dü­ze­ye ula­şa­bil­mek­te­dir.Yi­ne de oruç tu­ta­cak tan­si­yon has­ta­la­rı­nın dok­tor­la­rı­na da­nı­şa­rak ilaç doz­la­rı­nı azalt­mak ve­ya özel­lik­le id­rar sök­tü­rü­cü ya­ni su kay­bı­nı ar­tı­ran tan­si­yon ilaç­la­rı­nı de­ğiş­tir­me­le­ri ge­re­ke­bi­lir.Özel­lik­le sa­hur­da çay, kah­ve ve id­rar sök­tü­rü­cü özel­lik­te­ki bit­ki çay­la­rı ye­ri­ne ay­ran, so­da ve­ya süt tü­ket­me­le­ri ris­ki azal­ta­bi­lir. Sa­hur­da hiç­bir şe­kil­de çok su­sa­tan, faz­la tuz­lu ve şe­ker­li gı­da tü­ke­til­me­me­li­dir.

Alerji tedavisi görenlere öneriler

Vü­cu­dun su­yu­nun oruç ne­de­niy­le ek­sil­me­si, so­lu­num yol­la­rı­nın do­ğal sa­vun­ma sis­te­mi­ni za­yıf­la­ta­rak ha­va yol­la­rın­da spaz­ma ya­ni da­ral­ma­ya ne­den ola­rak as­tım atak­la­rı­nın art­ma­sı­na yol aç­mak­ta, üst so­lu­num yo­lu has­ta­lık­la­rı­na, ya­zın so­ğuk al­gın­lı­ğı­na ya­ka­lan­ma­ya ne­den ol­mak­ta­dır.

İf­tar­da si­ga­ra tir­ya­ki­le­ri­nin peş pe­şe si­ga­ra yak­ma­la­rı, as­tım atak­la­rı­nı te­tik­le­mek­te­dir. İf­tar sa­hur ara­sı 2-3 lit­re ka­dar su, ay­ran, so­da içil­me­si, he­ki­me da­nı­şı­la­rak bal­gam yu­mu­şa­tı­cı kul­la­nıl­ma­sı, oru­ca bağ­lı risk­le­ri azal­ta­bi­lir.

Şe­ker has­tasıysanız bu gıdaları tüketmeyin

Be­yaz un­lu gı­da­lar; ek­mek, pi­de,     piz­za, bö­rek, po­ğa­ça, kek, ku­ra­bi­ye, ay­rı­ca     pi­rinç, pa­ta­tes.Şer­bet­li tat­lı­lar ör­ne­ğin tu­lum­ba tat­lı­sı, bak­la­va, şe­ker­pa­re, re­va­ni, lok­ma, ka­da­yıf, kü­ne­fe, şö­bi­yet, ke­mal­pa­şa, çi­ko­la­ta, bal, re­çel...Şe­ker­li meş­ru­bat­lar, mey­ve su­la­rı.
 Şe­ker ora­nı yük­sek mey­ve­ler, ör­ne­ğin muz, üzüm, in­cir, ka­vun.

Bun­la­rın ye­ri­ne; süt, pey­nir, yo­ğurt, ay­ran, ke­fir, yu­mur­ta, zey­tin, ye­şil seb­ze, çav­dar ek­me­ği, ke­pek­li ek­mek, ız­ga­ra et! ba­lık, ta­vuk gi­bi pro­te­in­den zen­gin, do­ma­tes, sa­la­ta­lık ve mey­ve çe­şit­le­riy­le bes­len­me­yi ter­cih et­me­si öne­ri­lir. İf­tar­da un içer­me­yen seb­ze çor­ba­sı, seb­ze ve zey­tin­yağ­lı ye­mek­le­rin tü­ke­til­me­si uy­gun ola­cak­tır.  Gün­düz aşı­rı acık­ma ris­ki­ne kar­şı bul­gur pi­la­vı, ku­ru fa­sul­ye, no­hut, mer­ci­mek, ben­ze­ri pro­te­in ağır­lık­lı gı­da­lar yen­me­si fay­da­lı ola­cak­tır. Pro­te­in içe­ren gı­da­lar, mi­de­den ba­ğır­sa­ğa ya­vaş ge­çer­ler, uzun sü­re­li tok­luk his­si sağ­lar­lar. Ay­rı­ca ya­vaş çiğ­ne­mek ve ye­mek sı­ra­sın­da faz­la su iç­me­mek yi­ne sık acık­ma­yı en­gel­le­yen ön­lem­ler­den­dir…

Mi­de ül­se­ri, ka­bız­lık, ref­lü ve ben­ze­ri ba­ğır­sak so­ru­nu ya­şa­yan­la­ra öne­ri­ler
Uzun sü­re­li aç­lı­ğa bağ­lı ar­tan mi­de asi­di, gas­trit, ül­ser (mi­de ya­ra­sı), ka­bız­lık, ko­lit (bar­sak il­ti­ha­bı), ba­sur gi­bi so­run­la­rı art­ır­mak­ta ve kö­tü­leş­tir­mek­te­dir.

Bu­na rağ­men oruç tut­mak­ta ıs­rar eden bu tür has­ta­la­rın, mi­de asi­di­ni art­ı­ran gı­da­lar­dan uzak dur­ma­la­rı ge­rek­mek­te­dir. Çiğ seb­ze, sa­rım­sak, so­ğan, do­ma­tes, acı bi­ber, mey­ve ye­ri­ne, zey­tin­yağ­lı seb­ze­ler, ho­şaf, kom­pos­to gi­bi piş­miş mey­ve­ler, kı­zart­ma ye­ri­ne baş­lan­mış ya da ız­ga­ra ba­lık, ta­vuk, et, yu­mur­ta, yo­ğurt tü­ke­ti­mi fay­da­lı ola­bi­lir. Kah­ve ve çay ye­ri­ne ada­ça­yı, zen­ce­fil, na­ne, ıh­la­mur ça­yı ter­cih edil­me­li­dir.

Ref­lü so­ru­nu olan­la­rın  mi­de hac­mi­ni faz­la ar­tır­ma­ya­cak mik­tar­da gı­da al­ma­la­rı, ay­nı ne­den­le ye­mek sı­ra­sın­da faz­la sı­vı tü­ket­me­me­le­ri, mi­de­den ye­mek bo­ru­su­na asit ka­ça­ğı­nı ön­le­mek açı­sın­dan fay­da­lı ola­cak­tır. Ye­mek üze­rin­den 2 sa­at­ten faz­la sü­re geç­me­den yat­mak ref­lü ola­sı­lı­ğı­nı ar­tır­mak­ta­dır. Yi­ne de mec­bur ka­lı­nıp ya­tı­la­cak­sa ya­tak ba­şı­nı ayak­la­rı­na ta­koz ko­ya­rak 10 cm ka­dar yük­selt­mek ref­lü ris­ki­ni azal­ta­bil­mek­te­dir.

Ba­ğı­şık­lık sis­te­mi za­yıf olan­lar 

Çe­şit­li eden­ler­le ba­ğı­şık­lık sis­te­mi za­yıf­la­mış ve­ya kan­ser ya da ro­ma­tiz­mal has­ta­lık­lar ne­de­niy­le alı­nan ilaç­la­ra bağ­lı bu so­ru­nu olan­la­rın oruç
tut­ma­la­rı öne­ril­me­mek­te­dir.

Bu ki­şi­le­rin ba­sit mik­rop­la­ra kar­şı da­ya­nık­sız ha­le gel­miş ol­ma­la­rı özel­lik­le oruç sı­ra­sın­da da­ha ko­lay has­ta­lan­ma­la­rı­na ne­den ola­bil­mek­te­dir. Özel­lik­le or­ga­nik çiğ seb­ze, mey­ve, ku­ru­ye­miş tü­ke­ti­mi bu ki­şi­le­ri da­ha da­ya­nık­lı ha­le ge­ti­re­bil­mek­te­dir. Ko­yu ye­şil yap­rak­lı seb­ze­ler ör­ne­ğin, ıs­pa­nak, ro­ka, se­mi­zo­tu, ebe­gü­me­ci, te­re, na­ne, kır­mı­zı la­ha­na, ha­vuç, çi­lek, ki­raz, viş­ne, bö­ğürt­len, dut, ma­vi ye­miş (ya­ban mer­si­ni), kav­rul­ma­mış ba­dem, ce­viz ve fın­dık bu has­ta­la­rın oruç tut­mak­ta ıs­rar eder­ler­se da­ya­nık­lı­lık­la­rı­na yar­dım­cı ol­ma­sı müm­kün­dür.
avrupa