AB YOLU NELERE KADİR! Sırbistan'dan Boşnaklara İlk Özür

Sırbistan Parlamentosu, AB yolunu açmak için beklenmedik bir adımla Bosna savaşı sırasında 1995’te Srebrenitsa’da 8 bin Müslüman erkeğin katledilmesini kınayıp kurbanlardan özür diledi. Boşnaklar Belgrad’ın ‘katliam’ ve ‘soykırım’ ifadesini kullanmaktan kaçınmasından ötürü hayal kırıklığı yaşarken, memnun kalanlar arasında Batılı ülkelerdeki ‘Ermeni soykırımı’ tasarılarına karşı sınav veren Ankara da var.
Milliyetçi partilerin itirazına rağmen Sırbistan parlamentosu, Miloseviç yönetiminin Srebrenitsa katliamını durdurmak için gerekeni yapmadığı gerekçesiyle katliamı kınayıp kurbanlardan özür dileyen tasarıyı dünkü oturumda kabul etti. 250 üyeli parlamentoda oylamaya katılan 173 vekilden 127’si olumlu oy verdi. Uluslararası Adalet Divanı’nın nitelediği gibi ‘soykırım’ ifadesini içermeyen kararda ‘Sırbistan Parlamentosu Uluslararası Adalet Divanı’nın tespit ettiği gibi, Temmuz 1995’da Srebrenitsa’da Müslüman Boşnak nüfusa karşı işlenen suçu var gücüyle kınar. Parlamento trajediyi önlemek için herşeyin yapılmamış olması nedeniyle kurban ailelerinden özür diler’ denildi. Kararda eski Yugoslavya için kurulan Uluslararası Ceza Mahkemesi’yle işbirliğinin sürdürüleceği ve Srebrenitsa’da Sırp kuvvetlerine komuta etmiş Ratko Mladiç’in yakalanarak adalete teslim edileceği vurgulandı.

Boşnaklar kâfi bulmadı
Karara karşı çıkan milliyetçi partiler tasarıda savaş sırasında Boşnaklar ve Hırvatlar tarafından Sırplara karşı işlenen suçların da kınanması gerektiğini vurguladı. Devlet Başkanı Boris Tadiç özrün Balkanlarda uzlaşıya yardımcı olacağını belirterek “Tarihi karar Sırpların kendini iğrenç suçtan uzak tuttuğunu, Sırbistan’ın Avrupa medeniyetine ait olduğunu gösterdi” dedi. Katliamla ilgili hukuk savaşı veren 6 bin kurban yakınını temsil eden Srebrenitsa Anneleri Başkanı Hajra Catic, Uluslararası Adalet Divanı’nın Srebrenitsa’da olup bitenlerin ‘soykırım’ olduğuna dair kararını tamamen içermeyen bir kararın anlamsız olduğunu belirtti. Katliamdan kurtulmuş Sabra Kolenoviç kararı ‘siyasi oyun’ diye niteleyip “Bu karar bizim için birşey ifade etmiyor ve kabul etmeyeceğiz. Ama ‘soykırım’ ifadesini kullanan bir kararı benimseriz” tepkisini verdi. Önde gelen Bosnalı gazeteci Dnevni Avaz, “Tasarı Srebrenitsa’da yaşanan olayları katliam ve soykırım olarak tanımadığı müddetçe fazla önem taşımıyor” dedi.

Türk Dışişleri memnun kaldı
Türk Dışişleri kararı ‘Halklar arasında uzlaşı sağlanması yönünde atılmış önemli bir adım ve vahim suçun kurbanlarının ailelerine yönelik gecikmiş bir taziye ve özür’ olarak değerlendirdi.
Açıklamada ‘Türkiye, eski Yugoslavya devletleri arasındaki ilişkilerin normalizasyonunun, iyi komşuluk ilişkilerinin geliştirilmesi ve bölgesel entegrasyon yolunda ilerlenmesi için olduğu kadar, bu devletlerin Avrupa-Atlantik yönelimlerinin hayata geçirilmesi için de elzem olduğuna inanmaktadır. Türkiye, Sırbistan ve Bosna-Hersek siyasi liderlerinin sergiledikleri ileri görüşlü yaklaşımı ve bu yönde attıkları cesur adımları takdirle karşılamakta, ikili ve çok taraflı forumlarda uzlaşı ve normalizasyon için gösterecekleri çabaları bütünüyle desteklemeyi sürdürmektedir’ denildi. Avrupa Komisyonu ise kararı ‘Sırbistan ve bölge için önemli bir adım görüyoruz’ diye alkışladı. (RADİKAL)