Ermenistan, Gül'e Daveti Tartışıyor 

Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'e Ermenistan Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan tarafından yapılan "Dünya kupası elemeleri çerçevesinde 6 Eylülde Erivan'da iki ülke milli futbol takımları karşılaşmasını birlikte izleme" davetine bu ülkedeki muhalefet olumlu bakarken, iktidar yanlısı Taşnaksutyun partisi karşı çıktı.

Ulusal Hareket grubu temsilcisi Levon Zurabyan, muhalefet olarak maç davetini olumlu bulduklarını belirterek, "Ancak bu daveti, gerçekten halk tarafından seçilmiş biri göndermeliydi" dedi.

Cumhurbaşkanı Gül'ün Erivan'a gelmesini Ulusal Hareket olarak protesto etmeyeceklerini vurgulayan Zurabyan, Türk-Ermeni ilişkilerinin normalleşmesinden yana olduklarını kaydetti.

Zurabyan, 1915 olaylarıyla ilgili Ermeni iddialarının tanınması konusunun ülkeler arası ilişkileri etkilememesi gerektiğini, ayrıca kendilerinin tarihi gerçek olarak bildikleri bir konuda araştırma komisyonu kurulmasını desteklemediklerini söyledi.

Taşnaksutyun partisi yöneticilerinden Armen Rustemyan ise, Türkiye ile ilişkilerin normalleşmesinden yana olduklarını, ancak Cumhurbaşkanı Gül'ün Erivan'a gelmesine karşı olduklarını belirtti.

Türk-Ermeni ilişkilerinin yapısında Türkiye'nin önkoşulları nedeniyle adı konulmamış sorun bulunduğunu ileri süren Rustemyan, Ankara'nın iyi niyetli yaklaşımlarının "sadece Ermenistan'la ilişkileri normalleştirmeye çalıştığı görüntüsü verme amacı taşıdığını" iddia etti.

Komşu ülkelerin diyalogunda ültimatoma yer olmadığını, sorunların hükümetler arası düzeyde çözülmesi gerektiğini kaydeden Rustemyan, 1915 olaylarıyla ilgili olarak "tarihçiler komisyonu" kurulmasına da karşı olduklarını kaydetti.

Rustemyan, Gül'ün Erivan'a gelmesi durumunda protesto eylemlerinde bulunacaklarını söyledi.

Ermenistan'ın önceki Cumhurbaşkanı Robert Koçaryan ise, "kendisinin görevde olması durumunda Gül'ü Erivan'a davet etmek gibi bir adım atmayacağını" kaydetti.

-ABD, RUSYA VE İRAN-

Öte yandan davet, ABD, Rusya ve İran gibi ülkelerde olumlu karşılandı.

ABD Dışişleri Bakanlığı müsteşar yardımcılarından Matthew Bryza, Azatlık radyosuna (Radio Liberty) yaptığı açıklamada, "davetin altın fırsat doğurduğunu" söyleyerek, Cumhurbaşkanı Gül'ün bu daveti kabul edeceğini ve ilişkilerin normalleşmesi sürecini daha da ileriye götüreceğini ümit ettiklerini kaydetti.

Bryza, Sarkisyan'ın Gül'ü daveti ve 1915 olaylarıyla ilgili tarihçiler komisyonu kurulabileceği yönündeki açıklamasını da "çok cesur bir adım" olarak niteledi.

Rusya Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada da Moskova'nın Ankara-Erivan ilişkilerinin normalleşmesini desteklediği ifade edilerek, Gül'ün Erivan'a davet edilmesinin ilginç bir gelişme olduğu, bu gelişmenin Kafkasya bölgesindeki istikrarın güçlenmesine katkı sağlayacağı kaydedildi.

Merkezi Erivan'da bulunan Mediamax ajansının haberine göre açıklamada, "Bu çerçevede Ankara ile Erivan arasındaki iyi komşuluk ilişkilerinin geliştirilmesi yönündeki adımları ve iki ülke liderleri arasındaki diyalogu olumlu karşılıyoruz" denildi.

İran Dışişleri Bakanı Manuçehr Mutteki de "Türk-Ermeni ilişkilerinin normalleşmesi yönündeki adımları olumlu değerlendirdiklerini" söyledi.

Ermeni haber kaynaklarının İran haber ajansı İRNA'ya dayanarak verdiği habere göre Mutteki, Ermenistan Dışişleri Bakanı Eduard Nalbandyan ile yaptığı telefon görüşmesinde, "Türk-Ermeni ilişkilerinin normalleşmesine yönelik olumlu gelişmelerin bölgesel barış ve dostluğu güçlendireceğini" söyledi.

Mutteki, iki ülke ilişkilerinin normalleşmesi yönündeki çabaları desteklediklerini ve gerekirse kendilerinin buna katkı sağlayabileceklerini kaydetti.

-SOMUT ADIMLARA KARŞILIK VAATLER-

Türkiye, diğer bölge ülkeleriyle birlikte Ermenistan'ın 1992'de ilan ettiği bağımsızlığını tanırken, Ermenistan'ın Azerbaycan topraklarını işgali nedeniyle Erivan'la diplomatik ilişkileri askıya aldı.

Ankara, buna rağmen iyi komşuluk ilişkileri kurulmasını hedefleyen çeşitli somut adımlar da attı, ancak Erivan'dan bugüne kadar, "önkoşulsuz görüşme" ve "önce sınırların açılması" gibi talepler ile mevcut sorunların daha sonra çözülebileceğine yönelik vaat nitelikli açıklamalar yapıldı.

Türkiye'den insani gerekçelerle Ermenistan'a gıda yardımı yapılması, Erivan'dan İstanbul'a düzenli uçak seferleri, yetkililerce sayıları 40-70 bin olduğu belirtilen Ermenistan vatandaşlarının Türkiye'de çeşitli alanlarda kayıtdışı olarak çalışması, Anadolu'da Ermeni kültürünü yansıtan bazı tarihi eserlerin onarım ve bakımının yapılması bu somut adımlar arasında bulunuyor.

Ermenistan'ın, Azerbaycan'ın yaklaşık yüzde 20'sini 15 yıla yakın bir süredir işgal altında tutması, 1915 olaylarıyla ilgili Ermeni iddialarının Erivan'ın dış politika öncelikleri arasında yer alması, Sarkisyan'ın aralarında bulunduğu çeşitli üst düzey Ermeni yetkililerinin konuşmalarında Doğu Anadolu'yu "Batı Ermenistan" olarak nitelemeleri ve bugünkü Türkiye-Ermenistan sınırının "meşru olmadığı" yönündeki açıklamaları, Ağrı Dağının devlet sembolü olarak kullanılması gibi ciddi sorun oluşturan konularda ise bugüne kadar yapıcı adım atılmadı.