Et fiyatları, ithalatın ardından düşmesine karşın hâlâ istenen seviyeye gelmedi. Yurtdışından gelen etle rekabet edemeyen besiciler, çiftliklerine hayvan alımını durdurma kararı verdi. Türkiye’nin en büyük çiftlikleri kapılarına kilit vurma noktasında. Tarım Bakanı Mehdi Eker’in önceki gün yaptığı “Bizim işimiz vatandaşa ucuz et yedirmek” açıklamasına tepki gösteren besiciler, bir yandan ithal et getiren, diğer yandan besiciliği teşvik için kredi veren hükümetin ne yaptığını anlamakta zorlandıklarını söylediler.
BESİCİ NE DEDİ?
Herkesin amacı etin ucuzlamasını sağlamak
Koç Holding Harranova Çiftliği’nin Yönetim Kurulu Murahhas Üyesi Güçlü Toker, Türkiye’de herkesin amacının eti ucuza satmak olduğunu söyledi. Etin pahalılığının araştırılması gerektiğini dile getiren Toker, “Şu anda hükümet, ‘Besicilik yapmayın’ diyor. Ama besiciliği teşvik için kredi veriyor. Hayvanı ithal etsen bile, ithal etten yüzde 20 daha pahalı satmış oluyoruz. Bakanlığın ne yapmak istediğini anlamış değiliz” diye konuştu.
Hayvancılığı zarar etmemek için bıraktık
Banvit Yönetim Kurulu Başkanı Ömer beslemiyoruz Görener, bir şirketin kâr etmeden, istihdam yaratmasının ve yatırım yapmasının mümkün olmadığını söyledi. İthal ete karşı olmadığının altını çizen Görener, şunları söyledi: “Ancak ithalat vergisi, içerideki maliyete göre belirlenmeli. Bu konuda diretmenin, inatlaşmanın ne âlemi var? Göz göre göre besiciyi kırdırıyorlar. Bizim için sorun yok; yatırımlarımızı başka yere kaydırırız, peki küçük besici ne olacak?”
Karadeniz’den çektiğimiz suyla hayvan beslemiyoruz
Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehdi Eker’in önceki gün yaptığı “Bizim işimiz vatandaşa ucuz et yedirmek” açıklamasını eleştiren Saray Halı Yönetim Kurulu Başkanı Necati Kurmel, “Biz vatandaş değil miyiz” diye sordu. Tarım Bakanı’nın bir taraftan ucuz et yedirmek isterken diğer taraftan besiciyi yok ettiğini anlatan Kurmel, Eker’in sözünü ettiği ‘kâra’ gidemez hale geldiklerini anlattı. Ellerinde kalan 5 bin hayvanı zararına bile satamadıklarına değinen Kurmel, sözlerini şöyle sürdürdü: “Eti satan da vatandaş, hayvanı besleyen de, eti yiyen de vatandaş. Biz bu hayvanları Karadeniz’den su doldurarak beslemiyoruz. Adana, Kars, Erzurum’dan, Türkiye’nin her yerinden hayvan satın alıyoruz. Buralarda 3, 10, 20, 50 hayvan besleyen besiciler var. Gidin onlara bir sorun bakalım; onlar küçük işletmeler olduğu için maliyetleri bizden daha yüksek. Yurtdışından gelen 10 liralık etlerle nasıl rekabet edeceğiz?” Bakan Mehdi Eker’in çiftlik sahiplerinin hayvan alımından vezgeçmesiyle ilgili olarak ‘daha çok kârla ilgili bir şey’ olduğu sözlerini anımsatan Kurmel, kârdan vazgeçtiklerini, zararına bile satış yapamadıklarını da sözlerine ekledi.
‘İşimiz ucuz et yedirmek’
Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehdi Eker, önceki gün gazetecilerin çiftliklerin kapanmasıyla ilgili sorularını yanıtlamış, “Bizim işimiz vatandaşa ucuz et yedirmek” demişti. Firmaların kendi kâr zarar hesabını yaptığını ve kâr gördüğü yere gittiğini dile getiren Eker, bu nedenle çiftlik kapatmalarının “daha çok kârla ilgili bir şey” olduğunu belirtmişti. Türkiye’de orta, uzun ve kısa vadeli olarak hayvancılık sektörünün gelişmesi, tüketicinin ucuz ve kaliteli ürüne erişmesini temin için tedbirler aldıklarını anlatan Eker, şunları söylemişti: “Bu tedbirler çerçevesinde kısa vadede piyasayı dengelemek için aldığımız ithalat tedbirleri var. Piyasa dengeleninceye kadar bu devam edecek. Eğer birisi 10-11 liraya karkas eti alıp, 25 liraya satıyorsa bunu milletimiz görüyor. Dolayısıyla buna bizim fırsat vermememiz gerekiyor.” Bakan Eker, bu anlamda orta ve uzun vadede Türkiye’de üretimin geliştirilmesi için tedbirler aldıklarını belirtmiş, ağustostan bu yana 3.6 milyar liralık faizsiz kredi kullandırdıklarını ifade etmişti.
‘Bazı marketler ve kasaplar ithal eti %30 fazla olan yerli fiyatına satıyor’
Emin Et Yönetim Kurulu Başkanı Emin Arslan, artık iç piyasada yerli et bulmanın mümkün olmadığını belirterek, nihai tüketiciye ulaşan bazı market ve kasapların ithal et alıp yerli fiyatından sattığını söyledi. Tüketicinin ithal ete hâlâ temkinli yaklaştığını dile getiren Arslan, “Bunu fırsat bilen bazı satıcılar, ‘İthal satmıyoruz’ deyip yerli fiyattan sattıkları ithal etle kâr marjlarını artırıyor. Yerli etin fiyatı ithalden yüzde 30-40 civarında daha pahalı. Aradaki fark bu satış noktalarının ceplerine gidiyor. Bu nedenle tüketicilerin bilinçli davranması ve ucuz eti tercih etmesi gerekiyor” dedi. Türkiye’de hayvanın azlığından et bulmanın mümkün olmadığının altını çizen Arslan, sözlerini şöyle sürdürdü: “İthal et yememek gibi bir şansımız yok. Piyasada et olsa zaten fiyatlar bu kadar yükselmez, biz de ithal etmek zorunda kalmazdık.”
İthal ve yerli et ayrılmalı
Metro Türkiye Genel Müdürü Akın Bayer, ithal ve yerli etlerin ayrı reyonlarında satılmasına ilişkin yasal bir zorunluluk olmadığını belirtti. Müşteriye doğru bilgiyi vermek adına Metro’da bu reyonların ayrıldığını anlatan Bayer, “Piyasa yerli ve ithal ete çok farklı tepki gösteriyor. Benim düşüncem, hiç olmazsa tüketici bu konuda kendini rahat hissedene kadar bir süreliğine ithal ve yerli et reyonlarının birbirinden ayrılmasının zorunlu haline gelmesi gerek. Biz de bazı marketlerin ithal eti yerli fiyatından sattığını duyuyoruz. Böylece bunun için de önlem alınmış olunur” dedi.
Hayvanın kilosu 16 liraya mal oluyor
260 kiloluk bir danayı besici, 2 bin 774 liraya alıyor. Günde 11.5 kilo yem yiyen hayvan, 1.31 kilo alıyor. Bir hayvanın kesimlik olan 450 kiloya ulaşması için yani satın alındıktan sonra 190 kilo alabilmesi için yeme 754 lira harcanıyor. 450 kiloya ulaştığında toplam maliyeti 3 bin 528 lira oluyor; yani kilosu 7.84 liraya geliyor. Bunun üzerine besicinin yüzde 10 kârı konduğunda ise 8.6 liraya çıkıyor. Hayvan kesimhaneye götürüldüğünde yüzde 53.50'si karkas et olarak çıkıyor. Etin sıcak karkas kilo fiyatı da 15.8 lira olarak gerçekleşiyor. Soğutulan karkas etin kilogram fiyatı, yüzde 2.5'lik soğutma firesiyle 16.2 liraya çıkıyor.
2 hafta önceye göre düşüş yaşanıyor
Tarım Bakanı Mehdi Eker, kıymanın tüketiciye 19-20 liradan satılması gerektiğini belirtmişti. 26 Aralık’ta yaptığımız araştırmaya göre, 13 Ocak 2011 itibarıyla kıyma fiyatlarında bir miktar düşüş olduğu görülüyor. Bazı süpermarketler pahalı fiyatlarını korurken orta ve alt gelir seviyesinin daha çok tercih ettiği marketlerde satılan kıyma fiyatlarında 50 kuruşla 1 lira arasında değişen düşüşler yaşanıyor.
HABERTÜRK
_tepe.jpg)
19
10
