Suudilerin Öfke Günü Kabusu YENİ PETROL ŞOKU KAPIDA

Son dönemde yatırımcıların en yakından takip ettiği emtia haline gelen ham petrolün fiyatı iki günlük düşüşün ardından dün yine arttı. Libya’da Kaddafi ve karşıtları arasındaki çatışmalar sürse de Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü’nün (OPEC) sessiz sedasız üretimi artırmasına rağmen yükseliş sürdü. Dünkü işlemlerde Brent petrolünün varili 115.57 dolara çıktı. Ancak yatırımcıların tedirginliği sürüyor ve kolay kolay da geçeceğe benzemiyor. Dünyanın 1972’de Arap ülkelerinin başlattığı petrol ambargosu, 1978 İran Devrimi ve 1990’da Irak’ın Kuveyt’i işgal etmesine benzeyen yeni bir petrol şokuyla karşı karşıya olup olmadığı en çok tartışılan konu.
Bunun en önemli nedeni ise Cuma günü dünyanın en büyük petrol ihracatçısı Suudi Arabistan’da düzenlenecek büyük “Öfke Günü” yürüyüşü. Suudi Arabistan’da da Tunus, Mısır ve Libya benzeri bir karışıklık ortaya çıkarsa 1970’lerin son yarısındaki gibi bir petrol şoku yaşanması kaçınılmaz.
Risk analizleri yapan Eurasia Group’un petrol uzmanı Greg Priddy, “Diğer ülkelerin Libya’dan farklı koşulları var ancak petroldeki risk priminin bölgedeki istikrarsızlığa bağlı olarak birkaç ay yüksek seyretmesi olası görünüyor” dedi.

Ülke dışında depo
Kuzey Afrika, dünyanın tükettiği petrolün ancak yüzde 5’ini üretiyor. Ancak durum Ortadoğu için farklı. Suudi Arabistan’ın önderliğinde bu bölge dünya petrolünün yüzde 30’unu temin ediyor. Suudi Arabistan’ın bir özelliği de en fazla yedek kapasiteye sahip olması.
OPEC ülkelerinin yedek kapasitesinin günlük 4-5 milyon varil olduğu tahmin ediliyor. Bunun 3-3.5 milyon varilini ise Suudi Arabistan sağlayabilir. Hatta, Libya’nın ihracatı kesilince günde 600 bin varil ekstra ihracat gerçekleştirerek bu açığın yarısını telafi etti. Suudilerin Petrol Bakanı Ali Naimi, dün, Mısır, Hollanda ve Japonya’da ayrıca stratejik rezerv biriktirmeye başladıklarını söyledi. Ancak protesto gösterileri bir ayaklanmaya dönüşürse ve ülke karışırsa bu rezervler de dünyayı yeni bir petrol şokundan kurtaramayabilir.











Fiyatta gerileme hemen beklenmiyor
Analistler, petrol fiyatlarında yakın vadede bir gerileme beklemiyor. Finansonline’ın 7 uzmanının katılımyla yapılan ankette katılımcıların tahmini, ABD ham petrolün mart ayı sonu için ortalama varil fiyatının 105 dolar, 2011 genelinde ise 101 dolar olacağı yönündeydi. Aynı tahminler Brent petrolü için ise mart ayı için 116 dolar ve yıl geneli için 107 dolar olarak gerçekleşti.
Anket sonuçlarına göre petrol fiyatlarının yönü için önümüzdeki dönemde Suudi Arabistan ve İran’daki gelişmeler kilit olacak. Ancak daha da önemlisi petroldeki güçlü seyir, Türkiye’nin zayıf noktası olarak görülen cari açığı açısından risk.
Petroldeki her 10 dolarlık artış Türkiye’nin cari açığında 4 milyar dolarlık artış anlamına geliyor. Anketi yanıtlayan uzmanlar, Merkez Bankası’nın para politikasında sıkılaşma adımlarını öne çekme ihtimalinin de arttığına dikkat çekti.

Fitch uyardı
Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch, petrol fiyatları yüksek seyretmeye devam ederse Türkiye’nin kredi notunun “yatırım yapılabilir” seviyeye yükselmesinin biraz daha zor olduğunu açıkladı. Fitch, cari açığın Türkiye açısından bir zayıflık olduğuna dikkat çekerek Merkez Bankası’nın harekete geçmekte geç kaldığını, bunun da endişeleri artırdığını söyledi. (milliyet)