Türkiye Zekâ Vakfı’nın kurucusu Emrehan Halıcı: Genç önemli beyinlerin Türkiye’de kalmasını sağlayabilmeliyiz 

"Türkiye’nin yetiştirdiği genç önemli beyinlerin Türkiye’de kalmasını sağlayabilmeliyiz" ifadelerini kullanan siyasetçi, yazılımcı, bilişimci, Türkiye Zeka Vakfı Başkanı  Emrehan Halıcı Turktıme'a konuştu. 

Buyurun. 

Türkiye’ de Zeka Vakfı’nın kurucusu olarak ülkemizde bilime önem veren, öncü liderlerden birisiniz. Bize bu vakıf hakkında neler söylemek istersiniz?

HALICI: Vakfımız 28 sene önce kuruldu . Çok değerli bilim insanları, hocalarımız, konuyla ilgili uzmanların yer aldığı bir kurucu kurulu ile kuruldu . ve kurucularımız arasında Milli Eğitim Bakanlığı, o zamanki spordan sorumlu Devlet Bakanlığı,  TÜBİTAK gibi saygın kurumlarda var. Amacımız ülkemizde akla, bilgİ, zekaya daha fazla önem verilmesini sağlamak.  Üstün zekalı bireylerin mümkün olduğu kadar erken yaşta tespit edilmesi, onların desteklenmesi, yönlendirilmesi amaçlayan çalışmalarımız var. Bu konu belki bizim çalışmalarımızda katkısıyla son yıllarda giderek önem kazandı. Türkiye’nin çok genç bir nüfus potansiyeli var . Aileler eğitime çok önem veriyorlar. İşte anne , babanın yanı  sıra diğer akrabalar büyükanneler, büyükbabalar, halalar, teyzeler, dayılar, amcalar ailesinde ki bireylerin gençlerin okuması için bütün fedakarlıkları katkı yapmaya hazırlar.

"DÜŞÜNMENİN ÖN PLANDA OLDUĞU BİR EĞİTİM SİSTEMİ"

Çağımız bilgi çağı olduğu için  teknolojinin geliştirdiği yeniliklerle dünyanın çehresi sürekli değiştiği için sadece daha önce öğrendiği bilgilerle yetinemeyen bir dünyada yaşadığımız için aklın zekanın önemi giderek artmış durumda aileler bunun farkında eğitim kurumları bunun farkında ama eğitim sisteminde hala yeterli o değişimi bütün dünya sağlayabilmiş değil çeşitli girişimler yapılıyor ama ezbere dayalı bir eğitim sistemi yerine hep çoktan seçmeli seçeneklerin seçildiği bir sınav sistemi yerine düşünmenin, araştırmanın merak etmenin, öğrenmenin ön planda olduğu eğitim sistemini hedefliyoruz ve bu amaçla da çalışmalarımız devam ediyor. 

Uzun yılladır "TÜBİTAK Bilim Teknik Dergisinde zeka oyunları sayfası" hazırlıyorsunuz ve "Dünyanın en uzun süre zeka sorularını hazırlayan köşe yazarı" oldunuz ve bu başarıyla "Guinness Dünya Rekortmeni " seçildiniz bize tecrübelerinizden bahseder misiniz ?

HALICI: Evet benim açımdan mutluluk verici bir gelişme oldu. Yaklaşık 43 yılı aştı. Orta Doğu Teknik Üniversitesi'nde  öğrenciyken TÜBİTAK Bilim Teknik Dergisinde zeka sorularını hazırlamaya başlamıştım.  O günden  bugüne kadar aksamadan devam etti . Şuan hala her ay soruları büyük bir mutlulukla hazırlıyorum ve ilk başladığımızda tabi internet yoktu. Teknoloji bu kadar gelişmiş değildi hani fax bile herhalde yoktu. Çünkü  o sayfaya hep mektupla müracat ederlerdi.  Okurlarımız bazı sorulara farklı yanıtlar yollarlardı. Kendi beğendikleri soruları yollayan okurlarımız olurdu . Ama şimdi özelllikle eletronik dünyasında gelişmeler internetteki gelişmeler sayesinde okurlarımız ile çok rahat ilişki kurabiliyoruz ve ben soru hazırlamaktan büyük bir keyif duyuyorum. Hazırladığım soruların okurlar tarafından çözülmesi onlardan zaman zaman gelen öneriler oluyor soruyla ilgili farklı açılımlar oluyor. Onlar çözerken mutlu oluyor heralde bende onları mutlu edecek sorular hazırlamaya uğraşırken  mutlu oluyorum. 

Elektronik Demokrasi Partisi'ni (e-parti) kurucusunuz . e-parti fikri nasıl ortaya çıktı ?
HALICI: Teknolojinin gelişiminden bahsediyorum dünya değişiyor elektronik uygulamalar hayatımızın her alanına girmiş durumda yemek siparişinden alışveriş yapmamıza kadar bankada ki işlemlerimizden devlette ki  bir çok işlemin  e-devlet üzerinden yapılması son derece olumlu gelişmeler bu gelişmelere katkı veren herkesi kutlamak lazım. Biz yıllardır bunların olması gerektiğini söylüyoruz. Bütün partilerimiz demokrasinden bahsediyorlar. Çok kişinin katılımı çok kişinin fikrinin alınmasının ön planda olmasını gerektiği söyleniyor ama siyasi partilerimiz de bu maalesef yeterli derece demeyim  hemen hemen hiç olmayacak derecede az bu olanaklar kullanılıyor. Eğer hakikaten hem vatandaşlarımızın hem parti üyelerin fikri alınmak isteniyor ise bu  yapmanın  çok kolay yolu var şuan bir çok elekronik uygulamada beğendiklerinizi hemen ifade edebiliyorsunuz beğenip beğenmediğimizi birilerini takip edip takip etmekden çıkmak gibi  özelliklerle insanlar kendi düşüncelerini kendi fikirlerini hemen ortaya koyabiliyorlar. Önemli bir fırsat partilerde en çok buna dayalı yani kim hangi konuda fikri var veya birisinin fikri var ama o fikre kimler katılıyor yahut kimler katılmıyor bunları anlayabilmenin yolu çok mümkünken bunların yeterince olmaması büyük bir eksiklik olarak ben gördüm o  yüzden daha önce çalıştığım görev aldığım siyasi partilerde teknolojinin ve bilişim alt yapısının oluşmasına çok katkı sağlamaya çalışan bir  siyasetçiydim . Fakat yeterince bunlar olmadığı için kendim bir parti kurmayı denedim.

"PARTİLER YASASI FİZİKİ YAPILANMAYI ÖN PLANA ALIYOR"

Bir parti kurduk TBMM'ne temsil edildik ama siyasi partiler yasası bizim arzuladığımız bir partinin yaşamasına çok olanak sağlamadı. Bizde verdiğimiz sözlerin tutamayacağımız gördüğümüz  çünkü her üyenin her konuda katılımını almak istiyorduk ama partiler yasası fiziki yapılanmayı ön plana alıyor.  Bizde her ilde ilçede fiziki bir yapılanma yapacaksak elektronik bir parti olmanın anlamı  yok  bankacılık sisteminde herşeyi cebinizde taşıyorsunuz. Alışveriş yaparken herhangi bir dükkana gitmenize  gerek yok burdada aynı felsefenin olması gerekiyordu. Ama buna imkan henüz tanınmadığı için partinin faaliyetleri şuan Elektronik ortamda bir grup olarak devam ediyor. Ama ben eminim Türkiye’de de dünyada da belli bir süre sonra hayata geçecek ve insanlar bunu yararını görecekler bu şekilde yönetilen partiler ve bu şekilde  yönetilen partilerin iktidar olduğu ülkelerde herhalde eleştiriler ve şikayetler daha azalacak buna inanıyorum ama bu süre ne kadar olur onu kestiremiyorum. 

Türkiye Zekâ Vakfı sınavı yaklaşıyor, ilgi duyanlara neler söylemek istersiniz?
HALICI: Evet bu sene 28. Yapıyoruz Türkiye Zekâ oyunları yarışmasını beş ana kategoride yarışmacılarımız var.  Minikler ,çocuklar, gençler, yetişkinler ve emektarlar dolayısıyla  hani her yaşta insanımızın katılabileceği bir yarışma amacımız insanların beyin egzersizini yapmasını sağlamak. Nasıl bedenimize yaptığımız egzersizlerle bedenimizi daha sağlıklı hale getiriyor isek beynimize yaptıracağımız egzersizlerle de beynimizi daha sağlıklı hale getirebiliriz. Beynin sağlıklı hale gelmesi son derece önemli çünkü hayatta en önemli organımız beynimiz bize bütün kararları aldırtan bütün seçenekler arasında bize doğru seçenekleri seçmemizi sağlayan beynimizdir. Sağlıklı beyinler hedefliyoruz bunun içinde yaptığımız etkinliklerden bir tanesi de bu Türkiye Zeka Oyunları yarışmasıdır son bir aylık  bir süredir katılım için ilgi duyan izleyenler Türkiye Zekâ Vakfı internet sayfasından daha geniş bilgilere sahip olabilirler. 

Türkiye’de bilim ve teknoloji ye gereken önem gösteriliyor mu?
Yani bu konuda zaman zaman iyi niyetli çabalar sarf ediliyor. Ama Türkiye’nin yetiştirdiği genç önemli beyinlerin Türkiye’de kalmasını sağlayabilmeliyiz. Türkiye’den yurt dışına çok sayıda parlak beynimiz gidiyor .  Bunların önlenmesi sadece bilime ve teknoloji ye verilen önemle sağlanmıyor. 

"HAİN OLARAK İLAN EDİLEN BİR ORTAM VAR"

Ülkedeki atmosferin ekonomik ve sosyal hayatın partiler arasındaki çekişmelerin az olduğu birbirini sevmemenin ötesinde hain olarak ilan edilen bir ortam var böyle ortamlarda da bilim ve sanat çok hayat bulmuyor.  Ama ben hangi siyasi partiye bakarsam bakayım partiler bu konuda olumlu mesajlar veriyorlar. Bu olumlu mesajların hayata geçmesi konusunda da  herkes üzerine düşeni yapmalıdır diye düşünüyorum.

EMREHAN HALICI'YI TANIYALIM
Konya'da doğan Emrehan Halıcı, Konya Maarif Koleji mezunudur. Lisans ve Lisansüstü eğitimini Orta Doğu Teknik Üniversitesi Elektrik ve Elektronik Mühendisliği Bölümü'nde tamamlamış ve aynı üniversitede bir süre asistanlık yaptıktan sonra HALICI Şirketler Grubu'nu kurmuştur.

Yurt içinde ve yurt dışında bilgisayar ve yazılım alanlarında birçok proje gerçekleştiren Emrehan Halıcı, ilk Türk bilgisayarının üretiminde yazılım sorumlusu olarak görev almıştır. Üniversite-sanayi işbirliği için yoğun çabalar harcayan Halıcı, ODTÜ Teknokent’in kurulmasında etkin rol almış ve ODTÜ-Halıcı Yazılımevi ile Türkiye’nin ilk teknoparkının kurucusu olmuştur.

Yazılım Sanayicileri Derneği Başkanlığı ve Türkiye Bilişim Vakfı Başkan Yardımcılığı görevlerinde bulunan Halıcı, Türkiye Bilişim Şuralarının düzenleme kurulu başkanlığını üstlenmiştir.

İş hayatında ve sosyal alanda yaptığı çalışmalarla birçok ödül alan Halıcı, 2004 yılında ODTÜ öğrencileri tarafından “ODTÜ’lülerin İdealindeki Mühendis” ödülüne, 2017 yılında da Türkiye Bilişim Derneği ve TÜBİSAD Bilişim Sanayicileri Derneği tarafından Yaşam Boyu Hizmet Ödülü’ne layık görülmüştür.

Müziğe özel ilgi duyan ve davul çalan Halıcı, bilgisayar destekli müzik teknolojisinin yurdumuzda tanınıp yaygınlaşmasına öncülük eden isimlerdendir. 1994 yılından beri "HALICI Bilgisayarla Beste Yarışması"nı düzenlemektedir. Bilgi ve zekâya dayalı etkinliklere yoğun ilgi gösteren Halıcı, Türkiye Satranç Federasyonu Başkanlığı ve Dünya Satranç Federasyonu Asbaşkanlığı görevlerinde bulunmuştur.

1978 yılından beri TÜBİTAK Bilim ve Teknik dergisinde “Zekâ Oyunları”, 2003 yılından beri de Hürriyet gazetesinde günlük “Akıl Oyunları” köşesini hazırlayan Emrehan Halıcı’nın Milli Eğitim Bakanlığı tarafından yayımlanan “Satranç”, “Zeka Oyunları Eğitimi”, Doğan Kitap tarafından yayımlanan “Akıl Oyunları” ve TÜBİTAK tarafından yayımlanan “Zekâ Oyunları” ve “Beyin Sporu” kitapları bulunmaktadır.

Emrehan Halıcı 2021 yılında “Dünyanın En Uzun Süre Zeka Soruları Hazırlayan Köşe Yazarı” olarak Guinness Dünya Rekortmeni unvanını almıştır.

21. Dönem Konya, 23. ve 24. Dönem Ankara milletvekili seçilen Emrehan Halıcı özellikle bilişim ve teknoloji alanlarındaki yasa çalışmalarında aktif görevler üstlenmiştir.

Uluslararası MENSA topluluğunun üyesi olan Emrehan Halıcı, Türkiye Zekâ Vakfı'nın Kurucusu ve Yönetim Kurulu Başkanı'dır.

HİLAL BÜYÜKKAYA/ TURKTIME