KIBRIS'TA İKİ DEVLETLİ ÇÖZÜM MÜMKÜN MÜ? 

TURKTIME / Garantör ülkeler Türkiye, Yunanistan ve İngiltere'nin katıldığı Cenevre'deki görüşmeler üç gün sürecek. Basına yansıyan bilgilere baktığımızda Türk tarafının "iki devletli çözüm", Rum tarafının ise "federasyona dayalı çözüm" önerisini görüşmelerde tartışmaya açmak istediği anlaşılıyor. 

Ancak iki tarafın isteklerine baktığımızda görüşmelerin ortak bir uzlaşma zemininde başlayacakmış gibi görünmüyor. Bu durum "Türk tarafının önerdiği 'iki devletli çözüm' modeli mümkün mü?" sorusunu akıllara getiriyor.

DOĞU AKDENİZ'DEKİ GERGİNLİK

Türkiye'nin Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde (KKTC) yaşayan Türklerin çıkarlarını korumak için donanma gemileri eşliğinde sondaj gemileri göndermeye başladığı 2018'den bu yana Doğu Akdeniz'deki gerginlik en üst seviyede. 

Ankara'nın KKTC'de yaşayan Türklerin çıkarlarını korumak için yaptığı hamleler, geçen yaz Türkiye ile Yunanistan'ı savaşın eşiğine getirmişti. Türkiye'nin sondaj gemilerini geri çekmesi ve ikili görüşmelerin başlamasıyla birlikte son aylarda gerginlik soğumuş gibi gözükmekte.

Ancak Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile Yunanistan Dışişleri Bakanı Nikos Dendias'ın düzenlediği ortak basın toplantısında bu soğumuş gibi görünen gerginliğin her an yüğkselebileceğini gösterdi.

Dendias'ın “Türkiye'nin Yunanistan'ın egemenlik haklarını ihlal etmeye devam ederse, AB yaptırımları uygulanır" açıklamasına tepki gözteren Çavuşoğlu, meslektaşına "çizgiyi aştığını" söyleyerek tepki göstermişti.

ERSİN TATAR'IN CUMHURBAŞKANI SEÇİLMESİ

Cenevre'de başlayan gayriresmi Kıbrıs görüşmeleri, 2017'de Mustafa Akıncı'nın KKTC Cumhurbaşkanı seçilmesinin ardından çözüm umutlarının yüksek olduğu dönemden sonra ilk kez olacak. 

Yaklaşık 50 yıldır süren anlaşmazlığı çözmenin tek yolunun iki devletli çözüm olduğu görüşünü savunan Ersin Tatar, ilk turu 11 Ekim 2020'de düzenlenen, ikinci turu 18 Ekim 2020'de yapılan seçimle cumhurbaşkanı seçilmişti. 

Kıbrıs Rum Kesimi Cumhurbaşkanı Nicos Anastasiades müzakereleri sürdürmeye hazır olduğunu söylemiş, ancak bağımsız bir Kuzey Kıbrıs Türk Devleti olasılığını reddetmişti.

Köşe yazarı Yusuf Kanlı, yakın tarihli bir yazısında, "Rumların, adanın kaynaklarını, gücünü ve egemenliğini hiçbir zaman Kıbrıslı Türklerle paylaşmak istemediler. Kıbrıslı Rumlar, Kıbrıslı Türklere siyasi eşitleri olarak davranmayı reddettiler" diye yazmıştı. 

Kanlı'nın bir kaç cümleyle ortaya koyduğu durum Cenevre'de başlayan görüşmelerde Rum tarafının isteklerini anlamaya yetiyor; Rumlar bu güne değin sorunun çözümü için yapılan müzakerelerde iki devletli çözümü hiç bir zaman ciddiye almadı.

Ancak bu iki devletli çözümün olmayacağı anlamına gelmez. Ocak 2020'de yapılan bir anket, Kıbrıslı Türklerin iki devletli çözüme yüzde 81'den fazla destek verdiğini ortaya koydu. Aynı dönemde Kıbrıslı Rumların ise yüzde 28'inin böyle bir çözüme destek verdiğini ortaya çıktı.