İSRAİL-FİLİSTİN ANLAŞMAZLIĞINA MUHTEMEL ÇÖZÜMLER 

TURKTIME / Bu girişimlerden bazıları diğerlerinden daha ümit vericiydi ancak şimdiye kadar hiçbiri iki taraf arasında barışı sağlayamadı.

İki toplum arasındaki çatışmanın en olası çözümün "iki devletli çözüm" olduğu, yani Batı Şeria ve Gazze'de bir Filistin devletinin kurulmasıydı. Filistin siyasetinin önde gelen iki fraksiyonundan biri olan El Fetih hareketi bu çözüm girişimi desteklemişti ve desteklemeye devam ediyor.

Öte yandan rakibi Hamas bu konuda daha radikal bir tavır alıyor. Hamas'a göre, şu anda İsrail Devleti tarafından kapsanan tüm alanlar gelecekte Filistin devletinin bir parçasını oluşturacak. 
iki toplum arasında iki devletli bir çözüme ulaşmak amacıyla, son yıllarda çeşitli görüşmeler yapıldı. ABD Eski Dışişleri Bakanı John Kerry'nin arabuluculuğunda gerçekleştirilen en son görüşmeler, Ağustos 2013'te başladı. 

Ancak, Filistin Yönetimi Başkanı ve El Fetih lideri Mahmud Abbas'ın bir uzlaşma anlaşması imzalama kararının ardından görüşmeler Nisan 2014'te çöktü. Hemen ardından Hamas ve İsrail anlaşmaya karşı çıktı ve görüşmelerden çekildiler.

Görüşmelerin kesilmesinin ardından, 2014'ten günümüze kadar İsrail-Filistin ilişkileri şiddet sarmalında devam etti. Peki iki devletli çözüm sorunu çözmede umut olmaktan çıkarsa, soruna kalıcı çözüm üretmek için ortaya atılan senaryolar nelerdir?

ÖZERK FİLİSTİN, İKİ TOPLUMLU TEK DEVLET

İki devletli çözüm ulaşılamaz hale gelirse, İsrail tarafı, İsrail'in kontrolü altında bir tür Filistin özerkliği önerisini sunabilir; İsrail sağ kanadının çoğunluğunun tercih ettiği çözüm yaklaşımdır. 

Bu yaklaşımı ortaya koyanlar, bir Filistin devletini asla kabul etmediklerini ortaya koyuyorlar. Sorunu böyle çözmeye yönelik bir yaklaşım izlenirse Filistinliler ve Arap dünyası bunu asla kabul etmeyerek şiddetle reddedileceklerdir.

Bir başka yaklaşımda, bir tür tek devletli çözüm önerisi. Bu, İsrail'in tüm bölge üzerinde kontrolünü içeriyor; Yahudi ve Filistinli nüfus için eşit haklara sahip iki uluslu bir devleti gerektirecektir. Ancak bu önerinin handikapı Yahudi ve Filistin halklarının ulusal özlemlerinden vazgeçmeyecek olmasıdır.

Bununla birlikte, onlarca yıldır çatışan iki ulusal kimliğe ev sahipliği yapan iki uluslu bir devlet, muhtemelen kalıcı bir barış için değil, kalıcı bir çatışmanın reçetesi olacaktır.

İsrail'in işgal altındaki Doğu Kudüs'te bulunan Mescid-i Aksa'da ramazan ayında ibadet edenlere saldırması ve Şeyh Cerrah mahallesi sakinlerini evlerinden zorla çıkarma planı bölgede gerginliği tırmandırmıştı.