MB Enflasyon Raporunu Açıkladı 

Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz, ''Yakın dönemdeki döviz kuru hareketlerinin enflasyon beklentileri üzerinde geçici etkilerinin olabileceğini hatırlatmakta fayda görüyorum'' dedi.

Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz, Bankanın İdare Merkezinde düzenlediği basın toplantısında ''enflasyon raporu''nu açıkladı.

Yılmaz, daha önce Nisan ve Temmuz aylarında yayınladıkları enflasyon raporları ve açık mektuplarda 2008 yılının sonunda hedefin belirgin olarak aşılmasının beklendiğini belirterek, bunun nedenlerini ayrıntılı olarak kamuoyu ile paylaştıklarını hatırlattı.

Gıda ve enerji fiyatlarına ilişkin gelişmelerin 3. çeyrekte de enflasyonun temel belirleyicisi olmayı sürdürdürdüğünü belirten Yılmaz, Eylül ayından itibaren enerji ve diğer emtia fiyatlarında düşüş gözlenmesine rağmen bunun gecikmeli etkilerinin enflasyonu yüksek seviyelerde tutmaya devam ettiğini kaydetti. Yılmaz, bu çerçevede eylül ayı itibariyle yüzde 11,1 düzeyinde gerçekleşen yıllık enflasyonun yaklaşık 7 puanının gıda ve enerji fiyatlarının doğrudan etkilerinden kaynaklandığını anlattı.

Yılın 3. çeyreğinde enflasyondaki düşüşü engelleyen temel unsurun ise enerji fiyatlarındaki gelişmeler olduğuna vurgu yapan Yılmaz, petrol fiyatlarındaki aşağı yönlü düzeltmeye rağmen elektrik, doğal gaz ve katı yakıtlar gibi diğer enerji kalemlerindeki artışların sürdüğünü, bu doğrultuda 2. çeyreğin sonu itibariyle enerji fiyatlarının yıllık enflasyona katkısının 3,8 puana ulaştığını söyledi. Gıda fiyat artışlarının 3. çeyrekte de belirgin bir yavaşlama gösterdiğini belirten Yılmaz, olumlu hava koşuları ve tarımsal emtia fiyatlarındaki düşüşlerle gıda fiyatlarının yıllık artış oranının 2. çeyreğin sonunda yüzde 14 düzeyinden, 3. çeyrekte yüzde 11,1 seviyesine gerilediğini ifade etti. Özellikle işlenmemiş gıda fiyatlarında son iki çeyrektir devam eden düzeltmenin beklenenden daha olumlu gerçekleştiğini belirten Yılmaz, gıda ve enerji fiyatlarındaki artışların gecikmeli etkilerinin 3. çeyrekte lokanta ve ulaştırma hizmetlerini olumsuz etkilemeye devam ettiğini belirtti.

Öte yandan kira enflasyonunda geçtiğimiz yılın 2. çeyreğinden itibaren gözlenen yavaşlamanın sürdüğünü anımsatan Yılmaz, gıda enerji ve tütün ürünleri dışında kalan endeksin yıllık artış oranının son çeyrekte yüzde 6,4 den yüzde 7,3 düzeyine yükseldiğini söyledi.

Bu gelişmenin genel fiyatlama davranışlarındaki bozulmadan ziyade geçen yılın aynı dönemindeki düşük bazdan kaynaklandığını vurgulayan Yılmaz, nitekim mevsimsellikten arındırılmış endeksin son dönem artışlarının yılın 3. çeyreğinden enflasyonun ana eğiliminin yavaşladığına işaret ettiğini bildirdi.

Merkez Bankası Başkanı Yılmaz, şöyle devam etti

-DÖVİZ KURUNDAKİ HAREKETLİLİĞİN ENFLASYONA ETKİSİ-

''Bununla birlikte yakın dönemde döviz kurunda gözlenen hareketler sonrasında son çeyrekte söz konusu temel enflasyon göstergesinin yükselmeye devam edeceği tahmin edilmektedir. Yılın 3. çeyreğinde uluslararası emtia fiyatlarının yüksek seyri bütün dünyada enflasyon üzerinde baskı oluşturmaya devam etmiştir. Enflasyon hedeflemesi uygulayan gelişmekte olan ülkelerden biri hariç hepsinde enflasyon hedeflerinin belirgin olarak aşıldığı görülmektedir.

Geçtiğimiz dönemdeki enflasyon gelişmelerini kısaca değerlendirdikten sonra bu süreçte Merkez Bankası olarak izledikleri politikalara da değinmek istediğini söyleyen Yılmaz, şunları anlattı:

''Enflasyon beklentilerindeki bozulmayı durdurmak ve arz yönlü şokların genel fiyatlama davranışlarına yansımasını engellemek amacıyla Mayıs-Temmuz döneminde 150 baz puanlık sıkılaştırılmaya gidilmiştir. Enflasyon hedeflerindeki değişikliğin parasal sıkılaştırmayla birlikte uygulanması stratejisi enflasyon beklentilerini kontrol altına almakta başarılı olmuş, yılın 3. çeyreğinde enflasyon beklentilerinde iyileşme gözlenmiştir. Bununla beraber yakın dönemdeki döviz kuru hareketlerinin enflasyon beklentileri üzerinde geçici etkilerinin olabileceğini hatırlatmakta fayda görüyorum.

İç talepte gözlenen belirgin yavaşlamaya rağmen küresel piyasalardaki belirsizlikler para politikasının temkinli olmasını gerektirmektedir. Bu çerçevede Ağustos-Ekim döneminde kısa vadeli faiz oranları sabit tutulmuştur. Para Politikası Kurulu son toplantısından sonra yayınladığı açıklamada, (döviz kurlarında gözlenen hareketlerin enflasyon üzerinde oluşturduğu etkinin gıda fiyatlarındaki olumlu görünüm ve petrol fiyatlarında gözlenen keskin düşüş ile telafi edileceği) değerlendirmesinde bulunmuştur. (Bununla birlikte son dönemde küresel belirsizliklerin artarak devam etmesinin gerek enflasyon tahminlerinde gerekse para politikası kararlarında temkinli olmayı gerektirdiği) ifade edilmiştir.''


Durmuş Yılmaz'ın diğer açıklamaları şöyleydi:

Kira ve enflasyonda yavaşlama sürüyor. Son çeyrekte temel enflasyon göstergesinin yükselmeye devam edeceği görülmektedir. Gelişmekte olan ülkelerin biri hariç hepsinde enflasyon hedefi aşıldı. Döviz kurlarında gözlenen hareketlerin, gıda fiyatlarındaki olumlu görünüm ve petrol fiyatlarındaki düşüş görülmüştür.

Bu dönemde kamu harcamalarının büyümeye katkısı negatif olmuştur. Mal ve hizmet ithalatının yavaşlaması ve turizm gelirlerindeki artış pozitif. Küresel finans piyasalarındaki çalkantı, ülkemizdeki özel tüketim ve yatırım harcamaları durağan bir seviyede olacaktır.

Tüketici kredilerindeki artışlar, halen oldukça düşük seviyelerde seyretmektedir. Küresel finansal sistemdeki sorunlarda, risk algılamardaki bozulmayı ileri boyutlara taşımıştır. Gelişmekte olan ülkelere sermaye akışı yavaşlamıştır. Son dönemde, piyasa faizlerinde de artış gözlenmiştir.

Faizlerdeki bu yükseliş enflasyonda düşüşe etkisi olmuştur. Yurt içi talepteki yavaşlama net ihracatın toplam talep büyümesine katkısını artıracaktır. Önümüzdeki dönemde toplam talebin durağan seviyede olacağını tahmin ediyoruz.

Döviz kuru hareketlerinin yıllık enflasyon üzerindeki doğrudan etkilerinin 2009 sonunda ise 1,5 puan olarak gerçekleşeceğini tahmin etmekteyiz. Temmuz enflasyon raporunda, petrol fiyatlarının 140 dolarda seyredeceğini varsaymıştık. Ama petrolde keskin bir düşüş yaşanmıştır. Petrol fiyatlarının 80 ABD dolarında seyredeceği varsayılmıştır.

İşlenmemiş gıda fiyatlarının beklenenden olumlu seyri göz önüne alınarak, varsayımlarımız aşağı yönlü güncellenmiştir. Gıda fiyat enflasyonu varsayımı yüzde 11’e, 2009 için ise yüzde 7,5’e düşürülmüştür. Bu değişiklik enflasyon tahminlerinin sırasıyla 0,8 ve 0,4 seviyesinde güncellenmesine neden olmuştur.

2008 yılı sonunda enflasyonun yüzde 11,1 olarak gerçekleşmesi beklenmektedir. 2009’da orta noktası yüzde 7,6 olmak üzere yüzde 6,1 ile yüzde 9,1 arasında gerçekleşeceği tahmin edilmektedir.

2011 yılının üçüncü çeyreğinde enflasyonun yüzde 4,5 düzeyinde düşmesi beklenmektedir.

Son dönemde piyasalardaki sorunlar nedeniyle güven kaybı oluştu. Bu gelişmeler küresel likidesini olumsuz etkilemiştir.

Merkez bankaları hızlı hareket ederek para piyasasındaki sıkıntıyı gidermeye çalışmaktadırlar. Bizde bir dizi önlem almış bulunmaktayız. Piyasalarımızın etkin bir şekilde işlemesi için gerektiğinde diğer önlemlere de başvurabileceğimiz kamuoyuna açıklanmıştır. Mevcut küresel belirsizlikler göz önüne alındığında para politikasının esnek olması gerekmektedir.

2008 yılı sonunda petrol fiyatlarının 110 dolar olacağı tahmin edilmektedir. Enflasyon hedefini tutturmaya yönelik para politikaları izlenecektir. Gıda ve enerji fiyatlarının olumlu gelişmesi halinde, enflasyonun altında kalmasına izin verilecektir.

Uluslar arası piyasalarda olağanüstü kriz yaşanmaktadır. Son dönemde YTL’de görünen keskin değer kaybı enflasyonu etkileyecektir. Küresel finans piyasasındaki sorunlara karşı, basiretli bir para politikası gereklidir ama tek başına yeterli değildir.

Mali disiplinin sürdürülmesi en az para politikası kadar önem taşımaktadır. AB’ye uyumun devam etmesi çabaları önemini korumaktadır. Yapısal reformlardaki gelişmeleri gerek makro istikrar gerekse fiyat istikrarı açısından izliyoruz.

Döviz likiditesine ilişkin sorun Türkiye'ye has bir sorun değil. Alınan tedbirler piyasaları rahatlattı.

Merkez Bankası dolarizasyon mücadelesinde , YTL'nin değer kaybettiği sorusuna ilişkin olarak : 'Vatandaşların yatırımlarını değerlendirirken Türkiye'deki enflasyona bakması lazım.' dedi . Türk lirasına olan güven enflasyonu kontrol altında tutmaktır. Vatandaşlar borçlanmalarını dövizle yapmasınlar" cevabını verdi.

Varlık barışına ilişkin mevduat garantisini üzerine alan hükümetin bu girişimini nasıl değerlendiriyorsunuz? Bankaların kredileri geri çağırdıklarına ilişkin haberler geliyor. Size göre gerçek tablo nedir? özel sektörün borçlarına devlet garantisi konusunda ne diyeceksiniz?

Mevduat güvencesi ile ilgili bir düzenleme gerek olmaya bilir ama diğer ülkelerin aldığı kararlar rekabeti bozdu. bu yüzden biz de tedbir almak zorunda kaldık.

Bankaların kredileri geri çağırması çok öönemli bir konu. Değerlendirme yapılırken bilmeliyiz ki hepimiz aynı gemideyiz. Münferit çağrılmalar olabilir ama bizi elimizde yaygın oalrak yapıldığı bize ulaşmış değil. Bankaların basiretli tüccar olarak reel kesimin sağlığı için tedbirler alması gerekir. Özel sektör borçlarına garanti getirilmesi konusunda 80 milyar dolar açık pozisyonu var. 40'ı offshore yatırımlar. Buradaki açığı dikkatlice düşünüp bütün kesimlerin gerekeni yapmasında fayda var.

Deutsche Bank'ın 90 milyar dolar ihtiyacı var kriz kapıda değerlendirmesini nasıl düşünüyorsunuz.

90 milyar dolar abartılı bir rakam . İlşlemlerimiz son derece şeffafç. Neyin ne olduğunu biliyoruz. Bu rakam 90 milyar arakmı son derece abartılı. Önümüzdeki dönemde bu rakam olmamakla birlikte bir miktar dış finansmana ihtiyaç var.

Kriz sürecinde türkiyeden ne kadar para çıkışı oldu?

Bu konuda rakam vermiyoruz. Yalnız çıokış zamanında bile para girişi olduğunu paylaşabilirim.



ROTAHABER