Tarihi Uzay Yürüyüşünde Beklenmedik Son! 

Uluslararası Uzay İstasyonu'nun iki astronotu bugün uzayda gerçekleştirdikleri yürüyüş planlanan süreden önce sona erdirildi.
TSİ 14:55'te başlayan yürüyüşün 6,5 saat sürmesi planlanıyordu, fakat Amerikalı astronot Tim Kopra'nın kaskında az miktarda su tespit ettiğini bildirmesi üzerine yürüyüşe son verildi.
Uzay yürüyüşünü iptal etme kararı Uluslararası Uzay İstasyonu (ISS) uçuştan sorumlu müdür Royce Renfrew tarafından verildi.
ABD Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (Nasa), acil bir durum olmadığını duyurdu.
Amerikalı astronot Kopra'nın geri döndüğü, Kopra'yı da İngiliz astronot Tim Peake'nin izlediği belirtildi.
Bu yürüyüş, İngiltere vatandaşı bir astronotun ilk uzay yürüyüşü olduğu için İngiltere'de gözler, canlı yayınlarla takip edilen yürüyüşe kilitlenmişti.
43 yaşındaki İngiliz astronot Tim Peake geçen hafta katıldığı bir BBC programında uzay yürüyüşünü "bir astronotun kariyerinin zirvesi" diye niteledi.
Image copyrightImage captionTim Peake, uzaydaki ilk İngiliz olmasa da ilk İngiltere vatandaşı.
Amerikalı meslektaşı Tim Kopra ise üçüncü uzay yürüyüşüne çıktı.
İşte Peake ve Kopra'nın uzay yürüyüşü hakkında sekiz soru ve yanıtları:
Uzaya çıkmadan önce en son ne yaptılar?
Astronotlar uzay yürüyüşünden önce iki saat süreyle saf oksijen soludu.
Amaç, kanlarındaki nitrojeni sıfırlamak.
Çünkü kandaki nitrojen, uzayda karşılaştıkları düşük basınç karşısında kanda baloncuklar oluşmasına yol açabiliyor -- Yani dalgıçların "vurgun" dedikleri probleme.
Son mesajları ne oldu?
Image copyrightOther
Tim Peake dün gece yayımladığı son Twitter mesajında "Yarın yürüyüş için dışarı çıkıyoruz. Çok heyecanlıyım ama durup duyguları değerlendirmeye vakit yok." diyordu.
Son blog yazısında da bu yürüyüşe yıllardır hazırlandığını anlatıyor.
Son günlerini ise uzayda geçirecekleri 6,5 saati dakika dakika planlayan, 40 sayfalık belgeyi defalarca prova etmekle geçirdiklerini yazıyor.
Ayrıca tamir edecekleri üniteyi kendilerinden önceki astronotların açamamasının uzay çöpünden kaynaklandığına dair yeni bir teori üretildiği için, diş fırçasından yeni bir alet yaptıklarını anlatıyor.
Ve kendilerini uzay istasyonuna bağlayan imce çelik ipin dolaşması tehlikesinden duyduğu endişeye değiniyor.
Geride kim kaldı?
Uluslararası Uzay İstasyonu'nun Amerikalı komutanı Scott Kelly.
Kelly, iki astronotunu dışarıda koruyacak "mini uzay gemileri" görevini gören uzay giysilerini giymeleri için yardım etti ve vakum odasının kapısını arkalarından kapattı.
İlk uzay yürüyüşü ne zaman yapıldı?
Image copyrightRIA Novosti
1965'te, Rus kozmonot Aleksey Leonov tarafından.
Leonov uzayda 10 dakika kaldı.
Uzay yürüyüşünün amacı ne?
Uluslararası Uzay İstasyonu'nun göreve devam etmesi için gerekli bazı tamirleri yapmak.
Bunlardan en önemlisi, SSU denen bir ünitenin yerine yenisini takmak.
Ki bu işi istasyon karanlığa gömülmüşken, yüksek voltajlı güneş panelleri çalışmıyorken yapmaları gerekiyor.
Bu da yaklaşık yarım saat süreleri var demek. Çünkü Uzay İstasyonu Dünya'nın çevresinde 90 dakikada dönüyor, bu sürenin yarısı aydınlık, yarısı karanlık yüzde geçiyor.
Image copyrightOther
Tam anlamıyla karanlık ise bu 45 dakikanın 30'unda sağlanabiliyor.
Güneş panellerinden istasyona enerji aktaran bir tür kutu olan SSU, uzayda 16 yıllık hizmetin ardından geçen Kasım'da bozulduğundan beri istasyon enerji tasarrufu yapmak zorunda kalıyor.
Astronotlar kalan zamanlarında yeni kablolar döşemek, bir vana takmak gibi işler yapacak.
Ne kadar yürüyecekler?
Yapacakları tamirat için iki astronotun istasyonun en ucuna kadar gitmeleri gerekiyor.
Yani 50 metre kadar yürüyecekler -- ki bu da aşağı yukarı bir futbol sahası büyüklüğünde olan Uzay İstasyonu'nun uzunluğunun yarısı demek.
Image copyrightNASAImage captionAstronotlar zamanları kalırsa kasklarındaki kameralarda biribirinin fotoğraflarını da çekiyor (arşiv)
Yürümek derken de, aslında daha çok kollarını kullanarak ilerleyecekler demek daha doğru.
Yürüyüşün bir diğer zor yanı ise, yaklaşık bir bavul büyüklüğünde olan yeni SSU ünitesini taşımak.
Dünya'da 90 kilogram ağırlığında olan bu ünite uzayda hafif olsa da, astronotun ağırlık merkezini değiştirdiği için yürüyüşü zorlaştırıyor.
Riskler neler?
Astronotları uzay istasyonuna bağlayan ince çelik kablonun dolaşması ya da takılması.
Astronotun kabloya takılarak dengesini kaybetmesi.
Onları taşıyan mini uzay-gemileri gören uzay giysisinde bir sorun oluşması, örneğin küçük bir göktaşının uzay giysisini delmesi.
Aşırı radyasyon.
Uluslararası Uzay İstasyonu ne zamandır orada?
İstasyon için ilk modüller uzaya 1998'de gönderildi.
Zamanla büyüyerek bir futbol sahası boyutlarına varan istasyon bugün yörüngedeki en büyük yapay cisim ve çıplak gözle dünyadan görülebiliyor.
Image copyrightNASA SPL
2024 yılına kadar uzayda kalması planlanıyor.
İstasyon için bugüne dek 192 kez bakım amaçlı uzay yürüyüşleri gerçekleştirildi.

bcctürk