Akdeniz'de endişeli bekleyiş, hem saldırıyor hem zehirliyor 

Küresel iklim değişikliğine bağlı sıcaklık artışı denizlerdeki istilacı türlerin yayılımını hızlandırıyor. Ocak ayının ilk yarısından bugüne kadar Antalya kıyılarında 21 derecenin altına inmeyen deniz suyu sıcaklığının önümüzdeki günlerde zehirli balon balığı artışına neden olmasından endişe ediliyor. Dünya çapında 200’e yakın farklı türü olan balon balığının 13 türüne Akdeniz’de rastlanırken bu türlerin 6'sının Süveyş Kanalı yoluyla Akdeniz'e girdiği belirtiliyor. Giderek ısınan Akdeniz suları zehirli balon balığı ve istilacı türler için elverişli hale gelirken, balon balığı türlerinin Doğu Akdeniz’de insan sağlığına etkilerini inceleyen yeni araştırma ise durumun vehametini ortaya koyuyor.



27 ÖLÜM 

Deniz Biyoloğu Prof. Dr. Nazlı Demirel, Hidrobiyolog Prof.Dr.Murat Bilecenoğlu, Çevre Bilimleri Uzmanı Prof. Dr. Mehmet Fatih Hüseyinoğlu ile dalgıç Dr. Aylin Ulman'ın hayata geçirdikleri araştırmaya göre son 19 yılda en az 171 kişi balon balığını besin olarak tükettiği için zehirlendi. Balon balığından zehirlenen 27 kişi hayatını kaybederken, son 7 yılda ise 8 kişi Türkiye denizlerinde balon balığı saldırısına uğradı.  

Tarım ve Orman Bakanlığı ise istilacı tür olan balon balığı avcılığına destek ödemesi yapıyor. Balon balığı kuyruğu getiren balıkçılara, getirdikleri adet başına ücret verilmesine karşın tüm önlemlere rağmen balon balığı popülasyonu artmaya devam ediyor.

TTX ZEHİRLİYOR 

Araştırmacılar ise; Akdeniz’deki Lagocephalus Sceleratus ile Torquigener Hypsolgeneion adlı 2 türün en zehirli balon balığı türleri olduğuna dikkat çekerken, şu uyarılarda bulundular: "Kıyılarımızdaki balon balıkları son 10 yılda arttı. Akdeniz kıyılarında son 10 yıldır yaşanan en büyük sorun, yayılımı ve bolluğu büyük hızla artan, zehirli balon balığı (Lagocephalus sceleratus) ve cüce balon balığı (Torquigener hipselogeneion) adlı istilacı yabancı türler. Bu türler. Bu iki tür hem balıkçılığa doğrudan zarar vererek ekonomik kayıplara neden oluyor hem de halk sağlığını tehdit ediyor. Her iki türün de vücudunda bulunan ve TTX’ olarak bilinen toksinin besin olarak tüketilmesi, ölümcül olabiliyor."

EN TEHLİKELİ TÜR 

Balon balığı riskine karşı yıllardır uyarılarda bulunan isimlerden Türkiye Tabiatı Koruma Derneği Bilim Danışmanı ve Hidrobiyolog Dr. Erol Kesici de yaklaşan tehlikeye dikkat çekerken, "Balon balıkları, kirpi balıkları en tehlikeli olan ve en çok zehre sahip olan balıklar. Biz atıksız bir dünya yaratmak zorundayız. Atıksız bir dünya yaratırsak küresel ısınmayı da önleriz, balon balıklarının böyle istediği yerlere gitmesini de önlemiş oluruz" bilgisini paylaştı.

Antalya ve Mersin kıyılarının yanı sıra, Güney Ege kıyılarında da balon balığı artışı olduğu belirtiliyor. 

ÇANAKKALE'YE DAYANDI

Balon balığı endişesini taşıyan bilim insanlarından İstanbul Üniversitesi Su Bilimleri Fakültesi Balıkçılık Ve Su Ürünleri İşleme Teknolojisi Bölümü Anabilim Dalından Prof. Dr. Firdes Saadet Karakulak da sürekli olarak balon balığının küresel sıcaklık dengesindeki bozulma nedeniyle Çanakkale Boğazına kadar geldiği uyarısında bulunuyor: "Bu balık kesinlikle yenmemelidir. Maalesef iklim değişikliği etkisini gösteriyor. Doğu Akdeniz en tehlikeli bölgelerin başında geliyor. Doğu Akdeniz sularındaki sıcaklık değerleri son yıllarda 2-4 derece arttı. Bu artış balon balığının yayılma sebebi. Kızıldeniz'de yaşayan balon balığı, artık Ege bile mesken tutar halde."