ABD PARA VERDİ... Ermenistan Halka Protokolü Anlatıyor

Şimdi de bir sivil toplum örgütü aracılığıyla halka protokoller anlatılıyor. 11 farklı şehirde 4 Ekim'e kadar tam 14 halk toplantısı düzenleniyor. Toplantılara o şehrin belediyesinden, sivil toplum örgütlerinden, yerel yönetimden, eğitim kurumlarından ve halkın ileri gelenlerinden 100'den fazla temsilci katılıyor. Projenin masraflarını ise ABD karşılıyor.

Ermeni lideri Sarkisyan'ın Paris, New York, Beyrut, Los Angeles ve Rostov şehirlerini kapsayan diaspora turu başlarken protokolleri halka anlatmak için ülke içinde de önemli bir hareketlilik yaşanıyor. Amerika ve Batı dünyasıyla ortak projeler geliştiren Uluslararası İnsan Gelişimi Merkezi (ICHD) ve Avrasya İşbirliği Vakfı protokolleri halka anlatma görevini üstlendi. Bilgilendirmeler Şehir Salonu Toplantısı formatında gerçekleşiyor.

Kentin belli başlı kurumları ve bireyleri bir araya geliyor. İki sivil toplum örgütünün Amerika'da eğitim görmüş uzmanları halka protokollerle ilgili farklı senaryoları anlatıyor. Toplantıların ilki Artaşat ve Eghegnadzor şehirlerinde pazartesi günü gerçekleşti. 4 Ekim'e kadar Sisian, Martunu, Hrazdan, Dilican, Vanadzor, Gümrü, Armavir, Aştarak ve Erivan şehirlerinde aralıksız 14 buluşma gerçekleşecek. Amerikan Uluslararası Kalkınma Ajansı (USAID) projeye yaklaşık 100 bin dolar yardımda bulundu. İki örgüt uzmanları toplantılarda öne çıkan soruları ve halkın yaklaşımlarını ortaya koyan bir rapor hazırlayacak. Bu rapor Ermenistan devlet başkanlığı, dışişleri bakanlığı, meclis, üniversiteler ve uluslararası örgütlere gönderilecek. İki örgüt yetkilileri protokollerle ilgili açık bir pozisyon almasa da iki ülke ilişkilerinin normalleşmesini destekliyor.

Protokol tartışması bunlarla da sınırlı değil. Eski Dışişleri Bakanı Vartan Oskanyan'ın kurucu olduğu Civilitas Vakfı da bugün Erivan'da konuyla ilgili bir forum düzenliyor. Ermenistan'ın aşırı milliyetçi Taşnak Partisi de protokole muhalefetini sürdürüyor. Erivan Meydanı'nda stant açan Taşnaklar protokol aleyhinde 30 bin imza topladı. Ankara ile Erivan, İsviçre'nin arabuluculuğunda diplomatik ilişkilerin tesisi ve ikili ilişkilerin geliştirilmesine yönelik protokolleri imzaya açmıştı. İç istişare için tanınan 6 haftalık zaman dilimi, Türkiye ile Ermenistan arasında 14 Ekim'de Bursa'da oynanacak Dünya Kupası eleme grubu rövanş maçının hemen öncesine denk geliyor. Dışişleri kaynakları protokollerin 10 Ekim'de Zürih'te imzalanmasının beklendiğini bildiriyor.

Senatodan normalleşme sürecine

destek

ABD Senatosu Dış İlişkiler Komitesi Cumhuriyetçi Parti Grubu Başkanı Senatör Richard Lugar, Türkiye ile Ermenistan arasında imzalanması öngörülen protokolleri hem iki ülke hem de dünya için "tarihî anlaşmalar'' olarak niteledi. "Dost ülkelerin de yardımıyla şimdi iki ülkeyi bir araya getirecek bağların yaratılmasından'' duyduğu mutluluğu dile getiren Lugar protokol gereği kurulacak tarih komisyonunun, "1915 olaylarına ilişkin anlaşmazlığın'' çözümüne katkıda bulunacağını ümit ettiğini kaydetti. Bu tartışmanın Amerikan siyasetini de etkilediğini ifade eden Lugar, "Hemen her yıl bu konu (Amerikan Kongresi'nde) gündeme geliyor. Bunlar hem bizim hem de iki ülkeyle olan ilişkilerimiz açısından sağlıklı değil. Dolayısıyla bu konuda bir anlaşmaya varılması 'gerçek bir zafer' olacak.' diye konuştu