Belçika'da Siyasi Çıkmazı Aşma Çabası 

Siyasi partilerin, Kral'ın uzlaşma sağlamak üzere atadığı son müzakereci Johan Vande Lanotte'nin ayrıntılı planına ilişkin görüş belirtmeleri için tanınan süre ise bugün doluyor.

Haziran ayındaki genel seçimlerden bu yana yedi siyasi parti arasında hararetli tartışmalar yürütülmüş olsa da, şu ana dek bir ilerleme sağlanabilmiş değil.

Federal bir yapıya sahip olan Belçika üç bölgeden oluşuyor. Ülkenin güneyinde Fransızca konuşan Valonların çoğunlukta olduğu Valonya, kuzeyinde Felemenkçe konuşanların egemen olduğu Flaman bölgesi bulunuyor. Kendi başına özerk bir bölge olarak kabul edilen ve Flaman bölgesinin içinde yer alan Brükselin merkezinde ise Valonlar çoğunlukta.

Valonlar, bölgesel yönetimlerin başkent Brüksel'e daha fazla kaynak aktarmasını talep ediyor.

Flamanlar ise, daha fazla özerklik ve vergi politikaları üzerinde kendilerine daha fazla kontrol hakkı tanınmasını istiyor.

Ancak, Flaman sosyalisti olan Johan Vande Lanotte'nin sunduğu ara çözüm formülünün her iki kesim tarafından da kabul edilip edilmeyeceği belirsiz.

Bölgeler güçleniyor

Belçika'daki politik sorunlar hayli karmaşık ve köklü ama Brüksel'de, Flaman Bölgesi'nde ve Valonya'da dolaştığınızda hiç bir sorun farketmiyorsunuz.

Sokaklarda kargaşa yok, otobüsler olması gerektiği gibi işliyor ve Belçikalılar da ulusal bir liderlikten yoksun olmaktan dolayı pek de endişeli durmuyorlar.

Sonuçta Belçika'da yaygın şekilde, seçimlerden bu yana görevde olan geçici hükümetin başarılı olduğu düşünülüyor.

Ayrıca Belçika vatandaşlarının gündelik hayatını düzenleyen tek organ, federal hükümet değil.

Son on ila yirmi yılda bölgesel yönetimler daha da güçlendi; eğitim ve kültür gibi başlıca alanlardan sorumlu hale geldi.

Fakat hükümet krizine acil çözüm bulunmasını gerektiren bir dizi sorun var.

Belçika'da kamu borçlanma seviyesi aşırı yüksek; gayrı safi milli hasılanın neredeyse yüzde 100'üne denk düşüyor.

Dolayısıyla, gereken reformları yapıp bu seviyeleri aşağıya çekmek için yeni bir bütçe benimseyecek, yeni bir hükümete ihtiyaç duyuluyor.

'Bölünme zayıf olasılık'

Peki, siyasi partiler bu hafta bir uzlaşmaya varamazlarsa Belçika, daha da derin bir krize sürüklenir mi?

Şart değil. Ya da hemen olmayacaktır. Koalisyon kurmaya yönelik başka görüşmeler yapılacaktır; müzakerelerde henüz yer almamış siyasi partilerin de görüşü alınacaktır.

Ama bütün bunlar zaman alacaktır ve elbette tüm bu çabalar da sonuçsuz kalabilir.

Yeni bir seçime de gidilebilir ama bunun da uluslararası topluma kötü bir mesaj vereceğine şüphe yok.

Bazı politikacılar ise hükümet kurma çalışmalarının bir kez daha ertelenmesinin, mali piyasaları olumsuz etkilemesinden endişe ediyor.

Brüksel merkezli siyaset çalışmaları merkezi Crisp'te görev yapan araştırmacı Jean Faniel, "Belçika'nın herhangi büyük bir sorunla karşılaşmadan bu kadar zaman hükümetsiz yönetildiğini görmek, bu ülkenin sonunu isteyenlerin işine yarayabilir. Bakın, federal bir hükümete ihtiyaç yokmuş, bu olmadan da pekala işler yolunda gidiyor, diyebilirler" diye konuştu.

Son genel seçimlerin baş galibi Yeni Flaman İttifakı (NVA) olmuştu.

Parti manifestosunun ve vaatlerinin temelinde Belçika'nın bölünmesi yatıyordu.

Fakat bu kadar sık konuşulsa da gerçekte Belçika'nın biri Felemenkçe diğeri de Fransızca konuşulan iki farklı ülkeye bölünmesi olasılığı, pek mümkün görünmüyor.

Zira Brüksel, her zaman temel bir engel oluşturacaktır.

Başkent Flaman Bölgesi'nde yer alsa da nüfusunun yüzde 80'inden fazlası Fransızca konuşuyor.

İktisadi ve mali açıdan hem Flamanlar hem de Valonlar için çok büyük önem taşıyor, iki taraf da Brüksel'den vazgeçmek istemiyor.

Görünen o ki milliyetçi Flamanlar, tam bağımsızlık hayallerini şimdilik biraz geri plana itip daha gerçekçi bir yaklaşım benimsemeye başladılar.

Vergilendirme ve sosyal güvenlik politikalarının bölgelerin kontrolüne bırakılmasını istiyorlar - bu halihazırda federal hükümetin sorumluluğunda.

Fransızca konuşan azınlıksa Brüksel'den kendilerine daha fazla fon ayrılmasını, ayrıca Flaman Bölgesi'ndeki Fransızca konuşan vatandaşların haklarının savunulmasında daha fazla güvence istiyor.

Ama temel yetkiler, adım adım merkezden bölgelere kaydırılırsa, acaba federal hükümetin içi tamamen ne zaman boşalacak ve Belçika hangi aşamada fiilen iki devlete bölünecek?

İşte müzakerelerde görüşülen en hassas sorun bu.

Bunca zaman hükümetsiz idare edilmiş olması, Belçika açısından bir rekor ve durumun daha ne kadar bu şekilde süreceği belirsiz.

BBC