Doğan'ın Dışbank'ı Fortis'e Yaramadı 

Dinçer GÖKÇE'nin haberi

ABD'de kurtarma planı Başkan Bush'un düzenlediği "hızlandırma toplantısı"ndan sonra kaosa girdi, ABD tarihinin en büyük iflasıyla Washington Mutual'e el kondu.

Amerika finans sistemini kriz yorgunu yapan çalkantı Avrupa'ya da sıçramış durumda. Mali açıdan zor günler yaşayan ve son bir yılda hisseleri yaklaşık yüzde 75 gerileyen Belçika-Hollanda ortaklığı Fortis'in sermayesini güçlendirmek için Türkiye'deki iştirakini de satabileceği iddia ediliyor.  Yine Fortis'in Belçika Maliye Bakanlığınca izlendiği ortaya çıktı.

Hollanda - Belçika finans grubu Fortis Türkiye'ye 2005 Nisan ayında giriş yaptı. Fortis Doğan Grubu'na ait Dışbank'ı alarak Türkiye'de Fortis Türkiye ismi ile faaliyetini sürdürdü.

Türkiye'de 2005'te başlayan ve 2007'e kadar süren banka satış süreçlerinde ilk halkalardan biri oldu Dışbank'ın satışı. Zira anılan dönemde bir çok banka ya tamamen satıldı, ya da hisselerinin bir kısım uluslar arası ortaklara satıldı. Kimi bankalar ise (Garanti-Akbank) belli hisseler karşılığında (Yüzde 20-25) stratejik ortaklarla anlaştı.

Dışbank'ın satışı 11 Nisan 2005'te duyruldu. Banka , 985 milyon euroya (1 milyar 280 milyon dolar) Fortis'e satıldı. Bu rakam, Cumhuriyet tarihinde değer olarak bankacılıktaki en büyük satışı ve Aria'dan sonraki en büyük yabancı sermaye girişi olarak nitelenmişti.

Fortis Türkiye'le Dışbank ile giriş yapmıştı

Hollanda - Belçika ortaklığı olan finans grubu Fortis Bank, Dışbank'ı ile Türkiye'ye giriş yapmıştı. Banka'nın yüzde 89.34 hissesinin Fortis'e satışı için bankanın ana hissedarı Doğan Holding ile sözleşme imzalanmıştı. Bankanın yüzde 100'ünün değeri için 985 milyon euro üzerinden anlaşıldı. Satılan yüzde 89.34 hisseye karşılık düşen bedel ise 880 milyon euro (1 milyar 140 milyon dolar) olarak belirlenmişti

Bu noktada Fortis Global'in Türkiye'deki iştiraki ile ilgili henüz kesinleşmiş ya da açıklanmış resmi bir açıklama yok. Türkiye'deki iştirakin de satılacağı söylentisi Türkiye'de piyasaların çalkalanmasına yetti.

Dışbank'ın ilginç kuruluş öyküsü

Ancak Fortis'e satılan Dışbank'ın hikayesi de ilginçtir. Devlet Planlama Teşkilatı'nda geliştirilen daha sonra Turgut Özal'ın sahip çıkıp savunduğu bir politika kararı vardı. Türkiye ekonomisinin dışa açılması, Türkiye bankacılık sisteminin güçlendirilmesi için bir Amerikan ve bir Japon bankasının Türkiye'de faaliyete geçmesi isteniyordu.

 Beklenen, Amerika'nın güçlü finans kuruluşlarından Citibank ile American Express ve Japonların Bank of Tokyo'su idi. Bunlarla dolaylı yollardan temas kuruldu. Türkiye'ye gelmeyi kabul etmediler. Bank of America, İş Bankası ile ortak olarak 1964 yılında bir banka kurmayı kabullendi. Ama Bank of America bekleneni veremedi. Sadece Türkiye'de bulunan Amerikan kuruluşların mevduatını toplamakla yetindi. Bir süre sonra da ortaklıktan ayrıldı. Banka İş Bankası'nın başına kaldı. İş Bankası bankayı satışa çıkardı. 1994 yılında Doğan Grubu bankanın sermaye çoğunluğuna sahip oldu.

1994 yılında 150 milyon dolar dolayında satılan banka 2005 yılında 1 milyar 279 milyon dolara Fortis'e satıldı. Ancak İş Bankası'dan Doğan Grubu'na geçiş süreci önemli.