Dünyanın En Büyük Terminali 

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile Doğan Holding Yönetim Kurulu Başkanı Aydın Doğan'ı rafineri konusunda karşı karşıya getiren Adana'nın Ceyhan ilçesi, son 10 yılda yerli ve yabancı yatırımcıların gözdesi haline geldi. 191 milyon ton ham petrolün işleneceği "dünyanın en büyük petrol terminali" haline dönüşecek Ceyhan'da her gün yeni bir firma, yatırım için fizibilite çalışmaları yapıyor.


Ceyhan, 9 kilometrelik sahil şeridi ve yatırıma açılan 128 bin dönüm arazisiyle büyük firmaların iştahını kabartıyor. En son Kuwait Petrolevm International Limited Şirketi'nin rafineri kurmak için incelemelerde bulunduğu Ceyhan'da emlak fiyatları da yüzde 100 oranında arttı. 13 banka ilçeye şube açarken, 30 bin insanın istihdam edilecek olması şehirde yeni alanların imara açılmasını sağladı. İlçede Endüstri Meslek Lisesi, Çıraklık Eğitim Merkezi ve Halk Eğitim Merkezleri'nde kaynakçılık, elektrikçilik gibi kurslar düzenlenerek hazır eleman yetiştirildi. İlçeye Milli Eğitim Bakanlığı Denizcilik Lisesi açtı, Çukurova Üniversitesi de Mühendislik Fakültesi kurmak için çalışma başlattı.


Ceyhan'da 55 bin dönümlük arazi, 1987 yılında Ceyhan Serbest Bölgesi için istimlak edildi. 4 bin 500 dönümlük sahil şeridiyle altyapısı hazırlanan bölge o yıllarda yatırımcıların hizmetine sunuldu. Ancak birkaç firma haricinde yatırımcı çekilemedi. Ta ki Su Gözü Termik Santrali ve Bakü Tiflis Ceyhan (BTC) boru hattının Ceyhan'da faaliyete geçeceği güne kadar.


Ceyhan'a olan talep 2000 yılından sonra artmaya başladı. Enerji yatırımların gözde merkezi haline gelen Ceyhan'da 128 bin dönüm arazi ve 9 kilometrelik sahil şeridine rafineriler, petrokimya tesisleri, enerji santralları, organize sanayi bölgeleri ve tersaneler kurulması için düğmeye basıldı.
"Ceyhan Enerji İhtisas Endüstri Bölgesi" içinde rafineriler, petrokimya tesisleri, petrol ve doğalgaza ilişkin depolama tesisleri, LNG terminallerinin yanısıra liman ve tersanelerin bulunacağı bir proje hazırlandı.


Proje kapsamında Enerji Piyasası Düzenleme ve Denetleme Kurumu (EPDK) tarafından bölgede 3 rafineri için lisans verildi. Halen işlemekte olan 71 milyon ton kapasiteli Botaş ITP (Irak-Türkiye petrol boru hattı) ve 50 milyon ton kapasiteli Botaş-BTC (Bakü-Tiflis-Ceyhan) hattına Çalık Çalık Enerji'nin yapacağı 70 milyon ton kapasiteli Samsun-Ceyhan boru yatırımı eklendi. Doğan Grubu'nun ana ortakları arasında yer aldığı Petrol Ofisi de (PO) Ceyhan'da rafineri kurmak için müracatta bulundu. Kuwait Petrolevm International Limited Şirketi de Adana'nın Ceyhan ilçesinde rafineri kurmak için inceleme başlattı.


Ceyhan Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Ali Duru, Orta Doğu petrolleri ve Orta Asya enerji kaynaklarının dünyaya açılmasında Ceyhan'ın önemli görev üstlendiğini aktardı. "100 yılın projesi" olarak adlandırılan BTC Ham Petrol Boru Hattı'nın devreye girmesinin ardından yerli ve yabancı yatırımcıların yöreye ilgisinin arttığını kaydeden Duru, 2-3 günde bir yatırımcının Ceyhan'a gelerek kendilerinden bilgi aldığını vurguluyor. Rafineri kurmak için şirketlerin Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu'na başvurduğunu ifade eden Ali Duru, başvuru yapan firmalar tarafından kurulması planlanan rafinerilerden en büyüğünün kapasitesinin yıllık 15 milyon ton civarında olduğunu anlattı.


Duru, "Diğer kurulacak rafinerilerle birlikte yılda ancak 30-40 milyon ton ham petrol işlenebilecek. Ceyhan'a ise yılda 190 milyon ton ham petrol gelecek. Bu rafinerilerde ham petrolün sadece yüzde 25'i işlenecek, yüzde 75'i ise işlenmeden dünya pazarlarına sevk edilecek. Ceyhan'a 4 değil, 5 rafineri de kurulabilir.'' dedi. Ceyhan'da rafineri kurulması için yeterli miktarda arazinin ve ham maddenin bulunduğunu ifade eden Ali Duru, ''Enerji açısından da sıkıntı olmaz. Çünkü Türkiye elektrik üretiminin yüzde 7'lik ihtiyacını karşılayan İSKEN Sugözü Termik Santralı faaliyet gösteriyor.'' diye konuştu.


Ali Duru, 13 bankanın ilçeye şube açtığını, 30 bin insanın istihdam edilecek olmasının şehirde yeni sahaların imara açılmasını sağladığını ifade etti. Başkan Duru, Endüstri Meslek Lisesi, Çıraklık Eğitim Merkezi ve Halk Eğitim Merkezleri'nde kaynakçılık, elektrikçilik gibi kurslar açarak hazır eleman bulundurduklarını kaydetti.


Ayrıca ilçeye Denizcilik Lisesi açılırken Çukurova Üniversitesi de mühendislik fakültesi kurmak için çalışma başlattı. İlçede faaliyet gösteren emlakçılar da emlak fiyatlarında artış olduğuna dikkat çekerek, kurulacak tesislerle ilçede önemli bir konut açığının ortaya çıkacağına vurgu yapıyorlar.

cihan