Dün Gündem yazısında, ekonomi yönetiminde sıkıyönetim ilan edilmesi gerektiğini ve ‘biz yaşayacağımızı 2001’de yaşadık, artık bize bir şey olmaz’ diye düşünmenin sonunun felaket olacağını, bu tavrın Türkiye’nin büyük yara almasına yol açabileceğini söylemiştik.
Bu yazıya birçok önemli işadamı olumlu tepki verdi. Çok geç kalınmadan bazı tedbirlerin hemen alınması gerektiğini anlattılar. Amerika’da atılan adımların beklenen etkilerinin görülmeye başlandığını ve Avrupa’da gerekenlerin yapılması nedeniyle bankaların krizden çıkış için ilk adımları atmaya başladığını söylediler. İşadamlarının ortak çarpıcı tespiti şöyleydi:
“Kriz Türkiye’de olmamasına rağmen herhangi bir tedbir açıklanmamasından dolayı, kriz Türkiye’deymiş gibi dünya piyasalarının altında bir performans sergiliyoruz. Firmalarımız ve vatandaşlarımız için hayat her geçen gün zorlaşıyor ve risk artıyor. Dünyanın birçok ülkesinde büyük tedbir paketleri açıklandığı için, kriz Türkiye kaynaklı olmamasına rağmen ülkemiz göreceli olarak cazibesini kaybediyor”.
Evet; dün konuştuğum ve aralarında çok da önemli işadamlarının da bulunduğu dünya ve Türk ekonomisini çok iyi bilen insanların ortak durum tespiti böyleydi.
Bu durum tespiti yapıldıktan sonra hepsi de bir an önce alınması gereken bazı tedbirleri sıraladılar. Ben de birçoğunda ortak olan bu tedbirleri bir paket haline getirdim ve tartışılması umuduyla şimdi açıklıyorum...
İŞ DÜNYASININ REÇETESİ
1- IMF ile minimum 20 milyar dolarlık, ihtiyaç halinde kullanılmak üzere hazır olacak bir paketi de içeren izleme anlaşması yapılmalı.
2- Mevduata 12 ay süresince yüzde 100 garanti sağlanmalı.
3- Bankalarımıza Eximbank ve Merkez Bankası kaynaklı kullanabilecekleri 15 milyar dolarlık kredi paketi. Bu paketten faydalanan bankalar, şirketlere borçlarını geri ödemede kolaylık sağlayacak, sorumluluk bankalara ait olacak.
4- Halka açık şirketlerin kendi hisse senetlerini almalarına imkân tanıyacak kanunun süratle TBMM’den çıkarılması.
5- Borsa kârlarından alınan vergilerin kaldırılması.
Evet; iş dünyasının önerileri bu şekilde. Göreceğiniz gibi bu öneriler, dünyada uygulamaya başlanan bazı krizle savaş paketlerinden esinlenerek oluşturulmuş durumda. Yani çabuk uygulanma olasılığı bulunan, pratik olan bir öneri paketi bu.
Gelebilecek bir öneriyi önceden karşılamak için bu paketin popülist olma türünden bir kaygısı olmadığını hatırlatalım.
Böyle bir kaygı olması da beklenmiyor zaten. Konuya Amerikan seçiminde adaylar arasında yaşanan bir tartışmadan alıntı yaparak girelim.
Demokratlar her zaman olduğu gibi popülist retorik yaparak ‘büyük şirketlerin değil, sıradan insanların kurtarılması gerekiyor’ şeklinde popülist ve anlamı olmayan laflar ediyorlar.
Buna karşılık Cumhuriyetçi aday bu konuda belki de oy kaybetmesine neden olan bir yorum yaptı. “Kurtarmayı ekonomide motor oluşturacak büyük şirketlere yapın. Yoksa kurtarmaya değmeyebilecek küçüklere yardım ederseniz krizden çıkmamız mümkün olmaz” dedi.
Doğru ve cesur bir tespit bu. Türkiye’de de krizi en düşük düzeyde yaşayacaksak, iş âleminin önerilerini dikkate almak gerekiyor. Çünkü onlar çıkmaya başlarsa hepimiz de çıkacağız.
SERDAR TURGUT - AKŞAM
18
10
