İsrail'in Gazze'ya yönelik kara harekatı gündemiyle acil olarak toplanan Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nden sonuç çıkmadı. ABD'nin muhalefeti sonucu tüm tarafları ateşkese çağıran bir metin üzerinde uzlaşma sağlanamadı.
Güvenlik Konseyi Arap Birliği'nin çağrısı üzerine toplandı.
Libya, Konsey'den taraflara acil ateşkes çağrısında bulunmasını isteyen bir başkanlık açıklaması metni dağıttı.
Basına kapalı görüşmeler yaklaşık 4 saat sürdü.
Konseyden başkanlık bildirisi çıkması zaten beklenmiyordu. Ancak ABD Büyükelçisi ateşkes çağrısına da, toplantı sonrasında yapılacak basın açıklamasına da karşı çıktı.
ABD'li büyükelçi görüşmeler çerçevesinde Hamas'a yüklendi. "İsrail'in kendisini savunma hakkı, müzakere edilemez" ifadesini kullandı.
İngiltere sonucu, "büyük hayal kırıklığı" olarak nitelendirirken, Genel Sekreter Ban-Ki Moon da İsrail Başbakanı Ehud Olmert'i arayıp kişisel "ateşkes çağrısını" yineledi.
Diplomatik çabaların önümüzdeki hafta hızlanması bekleniyor.
Türkiye BM Güvenlik Konseyi üyesi olarak toplantıdaydı
Bu arada, Türkiye, İsrail'in Gazze'de kara saldırısına başlamasının ardından acil olarak yapılan BM Güvenlik Konseyi toplantısına katıldı.
Geçen ekim ayında konseyin 2009-2010 dönemi geçici üyeliğine seçilen Türkiye'yi toplantıda temsil eden BM Daimi Temsilcisi Büyükelçi Baki İlkin, yaklaşık 3.5 saat süren ve basına kapalı yapılan danışma toplantısının ardından
Türk gazetecilerin soruları üzerine açıklamada bulundu.
Büyükelçi İlkin, konsey üyesi olarak katıldığı ilk toplantının bugünkü Gazze toplantısı olduğunu, bunun resmi bir toplantı olmadığını, bir danışma toplantısı olduğunu belirtti.
Büyükelçi İlkin, bu tür kapalı kapılar ardında yapılan toplantılarda genellikle "zeminin" hazırlandığını ve hassas konuların görüşüldüğünü söyledi.
İlkin, aslında konseye üye seçilen Türkiye'nin BM Daimi Temsilcisi olarak ilk kez hafta başında konsey salonunda ve kamuya açık şekilde yapılacak bir konsey toplantısına katılmayı beklediğini ama bu toplantıdan önce bugün konseyin
danışma toplantısı ihtiyacının doğduğunu, o yüzden acil toplandığını ifade etti.
Gazze konusunda acil danışma toplantısının nedeninin İsrail'in kara harekatına başlaması olduğunu belirten İlkin, hükümetin de konuyla ilgili bir açıklama yaptığını ve açıklamada durumu çok net bir şekilde ortaya koyduğunu
söyledi.
Konsey toplantısında ise Filistinlilerin Gazze'deki durumla ilgili olarak yeni bir açıklama yapılmasını ve bu açıklamanın "başkanlık açıklaması" olmasını istediklerini kaydeden İlkin, bu amaçla Libya tarafından konseye taslak bir metin getirildiğini belirtti.
Büyükelçi İlkin, "Biz Türkiye olarak, Libyalıların getirdiği bu metni gayet uygun bulduk ve bu metnin geçmesi için devreye girdik. Fakat içeriğinden ziyade bu metnin nasıl açıklanacağı sorunu ortaya çıktı" diye konuştu.
Konseyin daha önce bu konuda bir basın açıklaması yaptığını anımsatan İlkin, Libya'nın bu sefer de aynı düzeyde bir açıklama yapılmasını istediğini, ancak ABD'nin metnin bir basın açıklaması olarak çıkmasını istemediğini anlattı.
İlkin, toplantıda ABD'nin ancak konsey başkanının (Fransa dönem başkanı) basına bilgi vermesi şeklinde bir uygulamayı istediğini belirterek, "O noktada bir kilitlenme oldu" diye konuştu. İlkin, "Dolayısıyla metin, ortak Güvenlik Konseyi açıklaması (ister basın açıklaması olsun, isterse başkanlık açıklaması olsun) olarak kabul edilemedi maalesef" dedi.
İlkin, bu durumu nasıl değerlendirdiğinin sorulması üzerine, "Bence tabii bir kayıptır, bu son gelişmeler ve trajedi karşısında her halükarda bizim hiç olmazsa en asgarisi olan bir basın açıklaması yapmamız icap ederdi diye
düşünüyoruz, olmadı, mümkün olmadı" diye konuştu.
Libya bugünkü toplantıda, konseyden Gazze'de taraflara acil ateşkes çağrısında bulunmasını isteyen bir başkanlık açıklaması metin taslağı sunmuş, ancak ABD bunu reddetmişti. Konsey kararları oy birliğiyle alındığı için toplantıda bir anlaşma sağlanamadı.
Toplantının ilginç bir yanı da BM Genel Kurul Başkanı 75 yaşındaki Nikaragualı rahip Miguel D'Escoto'nun gazetecilere konseye toplantıyı izlemek üzere geldiğini söylemesi oldu.
D'escoto, Gazze'deki şiddetin sona ermesi gerektiğini belirterek, "Konsey işlevsiz bir duruma geldi, artık bir şeyler yapılmalı, BM Güvenlik Konseyi için reform gerekli" diye konuştu.
D'escoto, konsey toplantılarına sadece konsey üyeleri girebildiği için danışma toplantılarının yapıldığı salona girmedi ve daha sonra BM'den ayrıldı.
Konsey nasıl görüş bildiriyor?
Güvenlik Konseyi, uluslararası güvenlik ve barışı ilgilendiren konularda "konsey kararı, başkanlık açıklaması ya da basın açıklaması" yaparak o konuyla ilgili karar alıyor ya da görüş bildiriyor. Konseyin "kararları" bağlayıcılık niteliği taşırken, "başkanlık açıklamaları" ve "basın açıklamalarının" böyle bir özelliği bulunmuyor, daha ziyade konseyin görüşünü ortaya koyuyor.
Bugün yapılan Gazze toplantısında ise konsey, en az etkisi olan bir basın açıklaması bile yapamadı, sadece konseyin dönem başkanı Fransa'nın BM Daimi Temsilcisi Jean-Maurice Ripert, gazetecilere açıklamasında, konsey üyelerinin ateşkesin sağlanması ve insani durum gibi bazı temel konularda aynı düşündüklerini söyledi.
BM kulislerinde şimdi Güvenlik Konseyi'nin New York'a gelecek ve BM'de temaslarda bulunacak Arap dışişleri bakanlarının yapacağı görüşmelerin ardından nasıl bir yol izleyeceği konuşuluyor.
Konseyin büyük olasılıkla hafta başında Gazze'deki durumu görüşmek üzere yeniden toplanması bekleniyor.