Hükümet'e Göre Açlık Sınırı 

Memur ile hükümetin zam pazarlığı sürerken, 4 kişilik ailenin açlık sınırı tartışması çıktı. Kamu-Sen açlık sınırının 1.012 YTL olduğunu, maaşlarda bunun dikkate alınmasını istedi. Hükümet ise memura, “Türkiye İstatistik Kurumu’na göre 4 kişilik ailenin açlık sınırı 255 YTL” diyerek itiraz etti.

Hükümet ile kamu çalışanları arasında 2009 yılı memur maaş zamlarıyla ilgili görüşmelerin 3. turunda “açlık sınırı kavgası” yaşandı. Dün gerçekleşen 3. tur görüşmelerde TÜİK’in ve Kamu-Sen’in açlık sınırı rakamları arasındaki büyük fark, masada tartışma yarattı. Devlet Bakanı Murat Başesgioğlu başkanlığında yapılan görüşmelerin ilk saatlerinde Kamu-Sen, 4 kişilik bir ailenin açlık sınırının 1.012 YTL olduğunu açıkladı ve bununla ilgili yaptığı hazırlığı masaya koydu. Memur-Sen de kendi çalışmasına göre açlık sınırının 820 YTL olduğunu bildirdi. Buna karşılık TÜİK açlık sınırını 255 TL olarak hesapladığını açıkladı. TÜİK geçen yıl bu rakamı 231 YTL olarak açıklamıştı. TÜİK’e göre yoksulluk sınırı da 651 YTL.

Buna karşılık Kamu-Sen, son açıkladığı verilerde 4 kişilik bir ailenin yoksulluk sınırının 2 bin 589 YTL olduğunu açıklamıştı.

Standart tartışması

Vatan Gazetesi'nden Gülümhan Gülten'in haberine göre tartışma şöyle gelişti: Açlık sınırı rakamları arasında bir uçurum ortaya çıkınca Kamu-Sen Başkanı Bircan Akyıldız, TÜİK’in rakamının açlık değil, “ölüm sınırı” olduğunu söyledi. Sendikalar ile bürokratlar arasındaki gerilime müdahale eden Devlet Bakanı Murat Başesgioğlu, aradaki farkın nereden kaynaklandığını sordu. Sendikalar TÜİK rakamlarının sokaktaki gerçeği yansıtmadığını, gerçek rakamların çok daha farklı olduğunu söyledi.

Bu sözler üzerine TÜİK temsilcileri, sendikacıların rakamları kendilerine göre hiçbir standardı olmaksızın toplayıp çıkardığını ve istedikleri rakamları bulduklarını belirtti. Bu sözlere sendikacıların büyük tepki gösterdiği öğrenildi. Masadaki uzlaşma beklentisini ortadan kaldıran kavga da bu noktada çıktı.

“Maliye, memura cimri olduğu için bu rakam çıkıyor”

Malİye Bakanlığı’nın yaptığı hesaplamalara göre, Türkiye Kamu-Sen’in 2009 maaş artış taleplerinin bütçeye maliyeti 14.3 milyar YTL, Memur-Sen’inki ise 23.1 milyar YTL oldu. Hükümetin memur maaşları için ayırdığı kaynak 5 milyar 750 milyon YTL sınırında kaldı. Kamu-Sen, bu kaynağın 8 ya da 9 milyar YTL’ye çıkarılması durumunda anlaşabilecekleri mesajını verirken, Devlet Bakanı Murat Başesgioğlu ise kaynağın ne kadar artırılabileceğini ilgili bakanlarla görüştükten sonra netleştirecek. Bu durumda hükümet asıl teklifini toplu görüşmelerin 4. turunda sunacak. Dün yaşanan açlık sınırı gerginliğinden sonra Kamu-Sen yöneticileri, “Hükümet kesenin ağzını açamadığı memura cimri davrandığı için TÜİK rakamlarını bahane edip, kendini haklı çıkarmaya çalışıyor” dedi.

4 kişi, 4 patates, 4 domates 1 paket makarna yerse, TÜİK hesabı tutuyor

TÜİK’in açlık ve yoksulluk rakamları memurun zam görüşmelerinde gündeme gelirken, enflasyon, işsizlik gibi verileri tartışılan TÜİK’in açlık ve yoksulluk rakamı da inandırıcı bulunmadı.
TÜİK’in son rakamlarına göre Türkiye’de evine ayda 256 YTL giren 4 kişilik bir aile aç değil. Aynı şekilde evine ayda 651 YTL giren 4 kişilik bir aile de yoksul değil. Açlık ve yoksulluk çalışmalarının sonuçlarını bu rakamlarla açıklayan TÜİK, 4 çocuklu bir ailenin ayda 250 YTL ile aç kalmadan nasıl yaşayabileceğinin sihirini ise anlatamıyor.

TÜİK, açlık sınırını belirlerken, Türkiye’de hanehalkı yani ailedeki kişi sayısını baz alarak bir hesap yapıyor. Buna göre ailelerin gıda tüketiminde en önemli paya sahip 80 maddeyi belirleyen TÜİK, bu sepetten 1 kişinin günlük asgari 2100 kalori almasını sağlayacak miktarları belirliyor. Ardından da bu sepeti fiyatlıyor. 80 maddelik sepette ilk sırada ekmek yer alıyor. Hesaba giren diğer temel ürünler ise un, bulgur, pirinç, patates, şeker, makarna ve süt.

Yoksulluk sınırını ise, gıda, ısınma, aydınlanma, barınma, sağlık, ulaşım, haberleşme, giyim, temizlik gibi temel harcama kalemlerini esas alarak hesaplıyor. Aynı yöntemle hesaplanan yoksulluk sınırı, 4 kişilik bir ailenin 2008 yılı için 651 YTL olarak tahmin edildi. Kamu-Sen ise 4 kişinin asgari yoksulluk sınırını 2 bin 589 YTL 78 kuruş olarak hesaplıyor.

TÜİK’in menüsü bu olsa gerek

4 domates 56 kalori 2 YTL
4 patates 570 kalori 1.5 YTL
1 paket makarna 1.410 kalori 2 YTL
Yarım kilo süt 564 kalori 1 YTL
1 paket margarin 5.300 kalori 2 YTL
TOPLAM 7.900 kalori 8.5 YTL
(Kişi başına 1.975 kalori)

Sabah öğlen akşam simit de yiyebilirsiniz

TÜİK’İn hesabına göre, 4 kişilik bir ailenin çoluk çocuk toplam günde 8.5 YTL harcaması gerekiyor. Bunun için de aile üyelerinin her biri sadece 2.1 YTL harcayabilir. Örneğin ailedeki 4 kişinin sabah, öğlen ve akşam 50 kuruşluk simit yediği düşünülecek olursa, ailenin 3 öğünde yenilecek toplam 12 simite 6 YTL vermesi gerekecek. Geriye ise 2.5 YTL kalacak. Bununla da aile, simitin yanına peynir alamayacak ama örneğin yaz dönemi olması nedeniyle belki 1 kilo domates alabilecek. Ancak 4 kişilik aile her öğün simitle karnını doyurursa günde alacağı kalori de 1.500’de kalıyor.

Demir: Biz açlıktan bahsediyoruz yaşam standartından değil

TÜİK hesaplamayı yaparken 2100 kaloriyi sağlayacak minimum beslenmeye bakıyor. Hesaplama gelirine göre toplam 5 dilime ayrılan gruplardan en yoksul ikinci dilimdeki hanelerin gıda tüketim eğilimine göre yapılıyor. TÜİK Başkanı Ömer Demir kurum olarak belirledikleri açlık ve yoksulluk rakamı ile ilgili olarak daha önce şunları söylemişti: “Alt gelir gruplarındaki gıdanın kompozisyonuyla üst gelir grupları arasında fark var. Yoksulluğu belirlemek için ona en yakın gruptan gitmek en uygundur. Metodoloji size seçenekler sunar, siz onlar içerisinde makul olan ve sonuçların sürekliliğini sağlayacak olanını seçersiniz. Burada açlıktan bahsediyoruz. Bir toplumun özlediği yaşam standardından değil. Minimumdan bahsediyoruz. Bir ülkede en ucuza temin edilebilen ürünleri seçmezsek durumu iyi göstermez. Bir kişi ne kadar yer, karnını nasıl doyurur, hesabını bireysel olarak siz nasıl yaparsanız ben de öyle yaparım. Ama eğer öyle yapmak gerekseydi bu kadar bilimsel literatür oluşmazdı. Bir eleştiri getirilecekse ‘2100 kalori az, ailedeki farklı bireylere göre farklı hesaplamalar yapmak gerekir’ şeklinde bir eleştiri getirilebilir.”

Memur: En düşük maaş 1.301 YTL olsun

Türkİye Kamu-Sen, en düşük memur maaşının açlık sınırının üzerine çekilmesini istiyor. Konfederasyon bu amaçla gelecek yıl 6’şar aylık iki dönem halinde taban aylığına yansıyacak şekilde tüm memurlara brüt 100’er, net 75’er YTL olmak üzere toplam 150 YTL zam yapılmasını, maaş katsayıları ile yan ödeme katsayısının da iki dönem halinde yüzde 5’er artırılmasını talep ediyor.

Memur-Sen ise bekar, en düşük derecedeki memur maaşının 1.301 YTL’ye, evli, iki çocuklu ve eşi çalışmayan memurun maaşının 1.461 YTL’ye yükseltilmesini talep ediyor. Her iki konfederasyon da eş, çocuk, kira yardımı, ek gösterge gibi konularda da değişen miktarlarda iyileştirmeye gidilmesini istiyorlar.