Ankara Centrum Tüp bebek merkezi direktörü Prof. Dr.Recai Pabuccu tüp bebek tedavisi hakkında bilgi verdi.
Uygulanan her tedavi yönteminde olduğu gibi tüp bebek tedavisinde çeşitli istenmeyen durumlarla karşılaşılabilir. Bu yöntemin en büyük riskleri ise:
% 1 oranında ortaya çıkan: kilo almak, karın bölgesinde şişme, karın ağrısı ve aşırı uyarım sendromudur. Bunun dışında çoğul gebelikler meydana gelebilmektedir. Tüp bebek tedavisinde erken doğum ve düşük riski de daha fazladır. Ancak erken doğum ve düşük riskinin fazla olması tüp bebek tedavisinden değil, kısırlık sebebine bağlı risklerdendir.
Anne adayının hayatını tehdit etmeyen ve oldukça nadir karşılaşılan bu sorunlar dışında; bebeğin hayatını tehlikeye atıcak herhangi bir risk söz konusu değildir.
Tüp bebek tedavisi kansere sebep olan ya da erken menopoza yol açan bir tedavi yöntemi değildir.
Aşırı uyarım sendromu nedir?
Aşırı uyarım sendromu, yapılan hormon tedavilerine karşı vücudun aşırı yanıt vermesidir. Bunun neticesinde vücutta östrojen hormonunda artış meydana gelir. Bu sebeple de yumurtalıklar aşırı büyümektedir.
Aşırı uyarım sendromu yani OHSS’de;
- akciğer ve karın içinde sıvı toplanması
- nefes alırken güçlük çekmek
- idrar miktarının azalması
- böbrek ve karaciğer fonksiyonlarında bozulmadan, vücuttaki elektrolit dengesinin bozulmasına kadar değişebilen bir yelpaze takip edilebilir.
Aşırı uyarım sendromu olgunlaştırma iğnesinden sonra ortaya çıkan bir sorundur. En yaygın olarak hafif formları yaşanır. OHSS tedavisinde protein açısından zengin beslenme, bol sıvı alımı ve dinlenme esastır. OHSS genellikle hafif formlarda yaşandığı için hastanede kalmaya ihtiyaç olmaz. İleri seviyelerinde ise anne adayının hastanede yatmasına ihtiyaç duyulabilir. Ancak tedavi süresi en fazla yedi gündür. Hastanede ise anne adayına sıvı desteği yapılmaktadır. Pıhtılaşmayı önlemek için kan sulandırıcı ilaçlar verilmektedir.
Tüp bebek tedavisi aşamasında hastanın kilo ve karın bölgesi ölçümleri ve düzenli kan tahlilleri yapılarak tedavi kontrol altında tutulur. Karın içinde biriken sıvının seviyesinin çok fazla olması durumunda sıvının dışarıdan müdahale ile boşaltılması gerekebilir.
Tüp bebek sürecinde OHSS
Tüp bebek tedavisi aşamasında OHSS durumunun yaşanmaması adına uygulanacak hormon tedavisinin dozu kadının yaşına, yumurtalıklarının rezerv durumu, kilosu ve varsa daha önceden uygulanan tedavilere vücudunun verdiği yanıt da göz önünde bulundurularak ilaç dozları belirlenir.
Bu sebeple de tüp bebek tedavisinde kullanılan ilaç dozları oldukça önem teşkil etmektedir.
Tüp bebek esnasında kullanılan ilaçlar ve etkileri
Tüp bebek tedavisinde kullanılan ilaçlar ile vücuttaki çeşitli hormonların seviyelerinin arttırılması ile yumurtalıkların uyarılması amaçlanır. Anne ve baba adaylarının en çok endişelendiği konuların başında ise kullanılan ilaçların kanser yapıp yapmayacağı düşüncesi vardır. Yapılan bilimsel araştırmalar, kullanılan ilaçların kanserle bir ilgisi olmadığını ortaya koymuştur.
Ancak kansere yol açan bir diğer etken ise anne adayının çocuğunun olmamasıdır. Çocuk sahibi olmayan kadınlarda rahim ve meme kanserine yakalanma riski daha fazladır.